İçeriğe atla

İntersitisyel nefrit

Vikipedi, özgür ansiklopedi

İntersitisyel nefrit (veya tübülo-intersitisyel nefrit) böbrek tübüllerini çevreleyen intersitisyumunu etkileyen bir nefrit türüdür. Bu hastalık akut, yani aniden veya kronik, yani yavaş seyirli olarak gelişip devam eden ve böbrek yetmezliğiyle sonuçlanan tablolar halinde ortaya çıkabilir.

Nedenleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sık görülen sebepleri arasında enfeksiyon veya analjezikler veya metisilin gibi antibiyotik türleri yüzünden ortaya çıkan ilaç yan etkiler sayılabilir. İlaç reaksiyonları vakaların %71'i[1] ila %92'sinin[2] sebebi durumundadır. 


Bu hastalığa aynı zamanda diğer başka hastalıklar veya böbreğe zarar veren zehirler de sebep olabilir. Hem akut hem de kronik tübülointersitisyal nefrit, böbreklerin bakteriyel enfeksiyonu sebebiyle de ortaya çıkabilir. Buna piyelonefrit denilir. Ancak en sık görüğümüz tübülointersitisyel nefrit sebebi ilaçlardır. Bu türden bir hasara en çok sebep olduğunu bildiğimiz ilaçlar; penisilin, Sefaleksin gibi antibiyotikler, NSAİİ'ler (nonsteroid anti-infalamatuvar ilaçlar), proton pompası inhibitörleri, rifampisin, sulfa ilaçları, florokinolonlar, diüretikler, allopurinol ve fenitoindir. İlaca maruziyetle akut tübülointersitisyal nefritin ortaya çıkışı arasında geçen süre 5 günden 5 aya kadar uzayabilir. (örneğin Fenoprofen maruziyetinde bu süre 5 aya kadar uzar.) 

Tanı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazen hastalık hiçbir semptom göstermeyebilir. Ama ortaya çıkabilecek semptomlar da çok çeşitlidir ve hızlı veya yavaş olarak gelişebilirler.[1][3][4][5][6] Akut tübülointersitisyel nefrit alerjik bir tepki sebebiyle ortaya çıkartsa semptomları ateş (hastaların %27'si),[1] döküntü (hastaların %15'i)[1] ve büyümüş böbrekler olacaktır. Bazı hastaların dizüri(idrar yaparken yanma), yan ağrısı şikayetleri de olabilir. Kronik tübülointersitisyel nefrit hastalarının bulantı, kusma, halsizlik ve kilo kaybı gibi semptomları olur. Hiperkalemi, metabolik asidoz ve böbrek yetmezliği de ortaya çıkabilecek diğer durumlar arasındadır.

Kan tetkikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hastaların %23'ünün kan değerlerinde eozinofili, yani eozinofil hücre artışı mevcuttur.[1]

İdrar tetkikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • İdrar tetkiklerinde ortaya çıkabilecek bulgular şunlardır:Eozinofilüri: Eğer AİN tablosunun sebebinin metisilin kaynaklı AİN olduğu düşünülüyorsa duyarlılığı %67, özgüllüğü de %83 olan bir tanı kriteridir. Bu kriterin sensitivitesi metisilin kaynaklı AİN tablolarında ve Hansel boyası'nın kullanıldığı durumlarda daha yüksektir. Ancak son çalışmalar bu testin doğruluğua dair soru işaretleri oluşturmuştur. Yeni bir çalışma idrar eozinofil testinin sensitivitesinin %35,6, spesifitesinin de %68 olduğunu göstermiştir.[7][8]
  • İzotenüri[9]
  • Hematüri ve kırmızı kan hücresi kastları, yani kırmızı kan hücrelerinin birikim halindeki çökeltileri.
  • Steril piyüri: idrarda bakteri olmamasına rağmen beyaz kan hücresi bulunma durumu
  • NSAİİ ilişkili AİN'de idrarda nefrotik aralıkta yüksek proteine rastlanabilir.

Galyum tarama

[değiştir | kaynağı değiştir]

Anormal galyum taramalarının duyarlılığının %60[10] ila %100[11] olduğu bildirilmiştir.

Tedavi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tedavi hedefe yönelik olmalıdır. Mesela tablonun sebebinin bir ilaç olduğu düşünülüyorsa ilacın kullanımı sonlandırılmalıdır. Kortikosteroidlerin tedavide etkili olduğuna dair hiçbir kesin kanıt yoktur.[2] Beslenme tedavisi yönünden yeterli sıvı alımına dikkat edilmeli, hastalara her gün normal tüketimlerinden birkaç litre daha fazla sıvı verilmelidir.[12]

Hastalık seyri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tübülointersitisyel nefritten doğrudan zarar gören tek organ sistemi böbreklerdir. Böbrek fonksiyonları genellikle azalmıştır ancak bu azalma hafif fonksiyon kaybı şeklinde de böbrek yetmezliği şeklinde de olabilir.

Kronik tübülointersitisyel nefrit tablosunda görülen en ciddi uzun vadeli zarar böbrek yetmezliğidir. Proksimal tübüller zarar gördüğünde bikarbonat geri emiliminin azalması kandaki bikrarbonatın azalmasına ve metabolik asidoz tablosuna sebep olur. Bunun dışında potasyum, ürik asit ve fosfat geri elimiminin azalması sebebiyle sırasıyla hipokalemi, hipoürisemi ve hipofosfatemi tabloları ortaya çıkar. Distal tübül hasarı da böbreğin idrar yoğunlaştırma fonksiyonunda kayba sebep olarak poliüriye sebep olur.

Çoğu akut tübülointersitisyel nefrit vakasında zararlı ilacın sonlandırılması veya altta yatan başka sebeplerin tedavi edilmesi sonrasında böbrek fonksiyonları geri döner. Hastalık alerjik tepki sebebiyle ortaya çıktıysa kortikosteroid böbrek fonksiyonlarının geri dönmesini hızlandırabilir ancak alerjik sebepli AİN tablosuna pek sık rastlanmaz.

Kronik tübülointersitisyel nefritin tedavisi yoktur. Bazı hastalar için diyaliz ihtiyacı ortaya çıkabilir. Zaman içerisinde hastalar böbrek nakline gitmek zorunda kalır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e Baker R, Pusey C (2004). "The changing profile of acute tubulointerstitial nephritis". Nephrol Dial Transplant. 19 (1). ss. 8-11. doi:10.1093/ndt/gfg464. PMID 14671029. 29 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2016. 
  2. ^ a b Clarkson M, Giblin L, O'Connell F, O'Kelly P, Walshe J, Conlon P, O'Meara Y, Dormon A, Campbell E, Donohoe J (2004). "Acute interstitial nephritis: clinical features and response to corticosteroid therapy". Nephrol Dial Transplant. 19 (11). ss. 2778-83. doi:10.1093/ndt/gfh485. PMID 15340098. 
  3. ^ Rossert J (2001). "Drug-induced acute interstitial nephritis". Kidney Int. 60 (2). ss. 804-17. doi:10.1046/j.1523-1755.2001.060002804.x. PMID 11473672. 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2016. 
  4. ^ Pusey C, Saltissi D, Bloodworth L, Rainford D, Christie J (1983). "Drug associated acute interstitial nephritis: clinical and pathological features and the response to high dose steroid therapy". Q J Med. 52 (206). ss. 194-211. PMID 6604293. 
  5. ^ Handa S (1986). "Drug-induced acute interstitial nephritis: report of 10 cases". CMAJ. 135 (11). ss. 1278-81. PMC 1491384 $2. PMID 3779558. 
  6. ^ Buysen J, Houthoff H, Krediet R, Arisz L (1990). "Acute interstitial nephritis: a clinical and morphological study in 27 patients". Nephrol Dial Transplant. 5 (2). ss. 94-9. doi:10.1093/ndt/5.2.94. PMID 2113219. 
  7. ^ Muriithi, A.K., S.H. Nasr, and N. Leung, Utility of urine eosinophils in the diagnosis of acute interstitial nephritis.
  8. ^ Perazella, M.A. and A.S. Bomback, Urinary eosinophils in AIN: farewell to an old biomarker?
  9. ^ Lins R, Verpooten G, De Clerck D, De Broe M (1986). "Urinary indices in acute interstitial nephritis". Clin Nephrol. 26 (3). ss. 131-3. PMID 3769228. 
  10. ^ Graham G, Lundy M, Moreno A (1983). "Failure of Gallium-67 scintigraphy to identify reliably noninfectious interstitial nephritis: concise communication". J Nucl Med. 24 (7). ss. 568-70. PMID 6864309. 
  11. ^ Linton A, Richmond J, Clark W, Lindsay R, Driedger A, Lamki L (1985). "Gallium67 scintigraphy in the diagnosis of acute renal disease". Clin Nephrol. 24 (2). ss. 84-7. PMID 3862487. 
  12. ^ Mahan KL, Escott-Stump S (2003). "39". Alexopolos Y (Ed.). Krause's Food, Nutrition, & Diet Therapy (11. bas.). Philadelphia Pennsylvania: Saunders. s. 968. ISBN 0-7216-9784-4. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İntersitisyel_nefrit&oldid=33804980" sayfasından alınmıştır