Mira Krallığı
Mira Krallığı Batı Anadolu'da Arzava Kralığının Hitit İmparatorluğu tarafından yıkılması ile ortaya çıkan yarı özerk yerel krallıklardan biri (yaklaşık MÖ 1315-1190).
Başkentlerinin Apasa (sonradan Efes -Ephesos, Ephesus-) olduğu yakın geçmişteki bulgularla kesinleşmiş gibidir. Bu konuda Selçuk ilçe merkezinde yer alan ve uzun yıllar Efes antik kenti'nin son kurulduğu yer olarak bilinen Ayasuluk Tepesi'nde 1990 yılından beri Efes Müzesi Müdürlüğü/Pamukkale Üniversitesi işbirliği ile yürütülmekte olan kazılar özellikle önemli veriler ortaya koymuştur.
Arzawa Krallığı'nın yıkılması ile ortaya çıkan diğer yönetimler arasında, Mira Krallığı'nın komşuları olan, Hapalla (çeşitli kaynaklarda farklı transkripsiyonlar bulunmaktadır), "Seha Nehri ülkesi" (muhtemelen günümüzdeki Bakırçay veya Gediz Nehri havzası veya her ikisi) ve Wilusa (muhtemelen sonradan Ilion veya Troad'a denk gelen Truva başkentli bölge) sayılmaktadır. Bu yönetsel oluşumların her birinin, varlığı süresince Arzawa Krallığı'nın çatısı altında da yer almış olmaları mümkündür.
Mira Krallığı Anadolu'nun karanlık çağlarının başlaması (yaklaşık olarak MÖ 1200 sonrası) ile tarihe karışmış, bölgeleri Lidya Krallığı'nın Mermnadlar hanedanı yönetiminde Batı Anadolu birliğini sağlamalarına kadar tarihi kayıtların dışında kalmıştır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Mira'ya iliskin en eski atıf MÖ 14. yüzyılda Hitit Büyük Kralı Suppiluliuma I'in Arzawa seferiyle bağlantılıdır, Ancak Mira'nın Hitit Kral'ının muhaliflerinden biri olup olmadığı veya Arzawa ile ilişkisinin ne olduğu netlik kazanmamıstır. Hitit Büyük Kralı Suppiluliuma'nın kızı Muwatti, Arzawa topraklarından gelen Mashuiluva ile evliydi. Suppiluliuma'nın oğlu ve veliahtı Mursili II Arzawa seferinin başarıyla sonuçlanmasından sonra, damat Mashuiluva'yı vasal hükümdar olarak Mira'ya yerleştirilmiş ve 600 askerlik kişisel muhafız vermiştir. Eski Arzawa topraklarının ne kadarının Mira'ya baglandığı net açık değildir. Mira'nın Ege kıyılarına kadar uzandığı ve başkentinin Apasa'da (muhtemelen Efes) olduğu muhtemeldir.[2] Mashuiluva yalancı şahitlikten suçlu bulunduktan kısa bir süre sonra, Pitassa ülkesini Hititlere karşı kışkırtmış ve Masa ülkesine kaçmıştır. Ama Hitit kralı Mursili II, Masa'yı işgal etmekle tehdit edince Masalılar, Mashuiluva'yı Hitit kralına teslim etmişlerdir. Böylece bunun üzerine Mashuiluva Hattuşa'ya sürülür. Mira'nın ihtiyar heyeti aralarında anlaşarak, Mashuiluva yeğeni ve aynı zamanda evlatlığı Kupanta-Runtiya hükümdar seçerler.[3]
MÖ 1240'larda III. Hattuşili döneminde, Hititler ile Mira kralı (muhtemelen Kupanta-Runtiya) arasında, Mira'nın III. Hattuşili'nin tahttan indirdiği Urhi-Tessup'u desteklemesi nedeniyle anlaşmazlıklar yaşanmış gibi görünmektedir. Bunun Mira ile Hititler arasında savaşa yol açıp açmadığı net değildir. Mira'ya dair bilinen son referans Tudhaliya IV'ün MÖ 13. yüzyılın sonlarında Tarhuntassa'dan kuzeni ya da amcası Kurunta ile yaptığı antlaşmada Alantalli adında bir Mira kralının antlaşmaya tanık olarak gösterilmesidir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Ayasuluk Tepesi ve St. Jean Anıtı kazısı tarihçesi". Pamukkale Üniversitesi. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022.
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ David Hawkins (1998). Tarkasnawa, King of Mira (İngilizce). Anatolian Studies, Vol. 48.
- ^ Charles Allen Burney: Historical dictionary of the Hittites. Scarecrow Press, 2004 S. 202 9780810849365 Google Books 22 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Horst Klengel: Geschichte des hethitischen Reiches. Brill 1999 s. 194 9789004102019 bei GoogleBooks 22 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.