Spaniya

Spaniya

Ntsindza-doroba

Madrid

Tindzimi-Ximfumo

Xipaniya

Vundhzawu

504 645 km²

Ntsengo wavanhu

47 007 367 ab. (2018)

Kutlimbana kavanhu

92,91 /km²

Spaniya (Xipaniya: España, IPA: [es'paɲa]) i tiko ra le dzongeni ka yuropa, laha ku vulavuriwaka Xipaniya. Tiko leri ri hlanganisa Xipaniya xa le ribuweni exikarhi ka Lwandle ra Atlantiki na ra Meditera, Swihlala-ntsongo swi mbirhi eka malwandle lama angarheke, kuhlanganisa na swi-mutana leswi tiyimeleke e Nwalungwini wa Afrika. Tiko ra Xipaniya ri le xikarhi ka Lwandle ra Meditera e dzongeni na vuxa, Lwandle ra Kantabrika enwalungu na lwandle ra Atlantika e vupela-dyambu. Xipaniya xihleriwe hi Phalamende ya xi demokrasi naswona itiko leri tifumaka. Xipaniya xile ka ntlawa wa Nhlangano wa matiko ya Yuropa ku sukela hi lembe ra 1986 naswona i tiko leri hluvukeke leri nga ra vunkaye hi kufuwa e misaveni hinkwayo, kasi riri ra vunthlanu e Yuropa. Desgrabador Archived 2023-03-04 at the Wayback Machine. Xipaniya, Portugal na Andora i matiko lama vumbaka ribuwa-nkulu ra Iberiya, naswona ma hlanganisa vu anamo bya kwalomu ka 504,030 km², Hi rona tiko leri anameke ngopfu e vupela-dyambu bya Yuropa(kulandzela Furhwa).

Xipaniya xi hlakarherile e hansi ka mfumo wa rhoma Hispaniya, hikwalaho xi va ri nwana ra matiko ya nkoka e nkarhini wolowo. E minkarhini leyi landzeleke, Xipaniya ri fumiwile hi Jarimani, endhzaku ri ta fumiwa hi mufumi wa mu Islamu. Xipaniya ri hlaserile Furhwa hi 1793 loko mafurhwa ma dlayile hosi ya wona Luwi wa vu Khume-ntsevu, kambe ri hluriwa kufika laha ri kondleteleke kurhula na furhwa hi 1795.

Commons

v · d · m Spaniya
Matimu	Matimu ya khale ka Spaniya • Ku akiwa vuntswa • Spaniya wa manguva lawa wo sungula • Spaniya hi nkarhi wa Napholiyoni • Ku endliwa ka Rhephabliki • Spaniya eka tinyimpi ta misava • Spaniya wa manguva lawa
Ntivo-mbangu	Ganga ra le ndzeni • Pyrenees • Nxaxamelo wa malwandle ya Spaniya • Nxaxamelo wa milambu ua Spaniya • Comarcas ya Spaniya • Nxaxamelo ya matluka ya le Spaniya • Masipala ya le Spaniya
Rifuwo	Nxaxamelo wa tinkomponi ta Spaniya • Ku veka mali e Spaniya • Switirhisiwa swo rhwala vanhu e Spaniya • Mahlori ya Spaniya
Ndzhavuko	Ririmi ra Xipanishi • XiKatalani • XiBaski • XiAstu-Leyona • XiFala • XiFrankoprovenka • XiAragona • XiKalo • XiOnaviya • XiAsturiya • XiLeyona • XiKantabra • XiEktramadu • XiMiranda • Vunanga bya Spaniya • Matsalwa ya Spaniya
Politiki	Audiencia Nacional ya Spaniya • Hulumende ya Spaniya • Nxaxamelo wa mintlawa ya politiki ya Spaniya • Nhlawulo wa mani na mani e Spaniya • Ndzawulo ya timhaka ta le handle ya Spaniya