Produkcja i zapasy banknotów
Produkcję banknotów euro prowadzą wspólnie krajowe banki centralne i EBC. Najpierw ustala się, ile banknotów będzie potrzebnych w danym roku. Nowych banknotów musi wystarczyć na wymianę zużytych oraz pokrycie wzrostu zapotrzebowania, zarówno przewidywanego – np. zwyżek sezonowych – jak i nieprzewidzianego. Prognozy zapotrzebowania na następny rok pochodzą od krajowych banków centralnych, a EBC opracowuje prognozę centralną. Następnie krajowe banki centralne pod jego nadzorem prowadzą redystrybucję banknotów euro, żeby w żadnym kraju nie było ani ich niedoboru, ani nadwyżki.
Druk
Całą produkcję banknotów rozdziela się między krajowe banki centralne, żeby zapewnić jej efektywność. Wielkość produkcji przypadająca na poszczególne banki jest wyznaczana przez EBC – każdy z nich pokrywa określoną część rocznego zapotrzebowania na jeden lub kilka nominałów i ponosi związane z tym koszty. Na przykład w 2017 roku banki centralne Francji, Niemiec i Włoch wyprodukowały w sumie 1,7 miliarda banknotów o nominale 50 euro.
Banknoty są drukowane w jedenastu doskonale zabezpieczonych drukarniach z całej Europy, a następnie rozwożone do krajowych banków centralnych.
Dzięki wspólnej produkcji i jednolitemu systemowi zarządzania jakością wszystkie banknoty euro spełniają jednakowe standardy. W czasie produkcji przeprowadza się setki testów, zarówno manualnych, jak i zautomatyzowanych, żeby wszystkie banknoty – niezależnie od tego, z której drukarni pochodzą – były jednakowe.
Podobnie jak w pierwszej serii, banknoty euro z serii „Europa” są drukowane na papierze z czystej bawełny, który ma charakterystyczną fakturę: jest sztywny i szeleszczący, a ponadto bardzo wytrzymały. Niektóre zabezpieczenia, np. znak wodny czy nitka zabezpieczająca, są integralną częścią papieru.
Stosuje się różne rodzaje form, specjalne farby i kilka technik: druk płaski i stalorytniczy, nakładanie hologramu oraz sitodruk, używany do cyfr zmieniających kolor.
Druk i produkcja banknotów 100 i 200 euro z serii „Europa”
Rezerwa strategiczna Eurosystemu
Eurosystem ma rezerwy logistyczne i rezerwę strategiczną. Celem rezerw logistycznych jest pokrycie zapotrzebowania na banknoty w normalnych warunkach, w tym:
- wymiana banknotów w złym stanie, które są wycofywane z obiegu
- pokrywanie przewidywanego wzrostu liczby banknotów w obiegu
- pokrywanie okresowych wahań popytu
- optymalizacja transportu banknotów między oddziałami krajowych banków centralnych.
Rezerwa strategiczna jest przeznaczona do wykorzystania w wyjątkowych sytuacjach, gdyby rezerwy logistyczne Eurosystemu okazały się niewystarczające do pokrycia nieprzewidzianego wzrostu zapotrzebowania na banknoty lub w razie nagłej przerwy w zaopatrzeniu.
Oba zasoby rezerw pozwalają krajowym bankom centralnym na nieprzerwane zaspokajanie zapotrzebowania na banknoty, bez względu na to, czy popyt wystąpił w obrębie strefy euro czy poza nią.
Zachęcamy osoby pracujące z gotówką do zapoznania się z materiałami informacyjnymi o banknotach euro.