Moab

Koninkryk Moab

13de eeu v.C. – 400 v.C.
Ligging of Moab ’n Teoretiese kaart van die streek omstreeks 830 v.C. Moab is in pers, tussen die Arnon- en die Zeredrivier.
Hoofstad	Dibon
Taal/Tale	Moabities
Regering	Monargie
Geskiedenis
- Gevestig	13de eeu v.C.
- Ontbind	400 v.C.

Die Moabbergreeks soos gesien vanaf die Jordaanvallei.

Moab (Arabies: مؤاب, Hebreeus: מוֹאָב, Grieks: Μωάβ) is die historiese naam van ’n bergagtige streek in die hedendaagse Jordanië. Die gebied lê aan ’n groot deel van die oostelike oewer van die Dooie See. Daar is baie argeologiese bewyse vir die bestaan van die Koninkryk Moab, waarvan die merkwaardigste die Mesa-stele is wat vertel van die Moabitiese oorwinning oor ’n seun van koning Omri van Israel. Die hoofstad was Dibon. Volgens die Bybel het Moab dikwels gebots met sy Israelitiese bure in die weste.

Geskiedenis

’n Moabitiese sarkofaag in die Jordaniese Argeologiese Museum in Amman.

Die Moabiete het hulle heel waarskynlik op die hooglande oos van die Jordaanrivier gevestig. Geleerdes verskil oor of hulle een van die volke is waarna in Egipte verwys is as Sjoetoe of Sjasoe.

Ondanks min argeologiese bewyse, is dit duidelik Moab het bestaan voor die opkoms van Israel vanweë ’n enorme standbeeld wat farao Ramses II in die 13de eeu v.C. by Luxor opgerig het; daarop word Mu'ab genoem as een van die lande wat tydens ’n veldtog verower is.

Volgens die Bybel was Moab en Ammon die seuns van Lot se oudste en jongste dogter onderskeidelik, en hulle is gebore ná die verwoesting van Sodom en Gomorra. Die Bybel verwys na die Moabiete en die Ammoniete as Lot se seuns, wat gebore is ná bloedskande met sy dogters (Gen 19:37-38).

Die Moabiete het eerste die ryk hooglande oos van die Dooie See betrek, tot so ver noord as die berg Gilead waar hulle die Emiete, die oorspronklike inwoners, uit hul land verdryf het (Deut 2:11), maar hulle is self daarna suidwaarts gedwing deur Amoritiese stamme wat die Jordaan oorgesteek het. Hierdie Amoriete, wat volgens die Bybel deur koning Sihon regeer is, het die Moabiete in die land suid van die Arnonrivier beperk, en dit het hul noordgrens gevorm (Num 21:13; Rig 11:18).

Moses is in Moab dood nadat God vir hom die beloofde land gewys het en hy gehoor het hy sal dit nie binnegaan nie (Deut 34:5). Hy is op ’n onbekende plek in Moab begrawe en die Israeliete het 30 dae daar deurgebring om oor hom te rou.

Rut in die lande van Boas, deur Julius Schnorr von Carolsfeld.

Volgens Rigters was daar ná die verowering van Kanaän gemengde betrekkinge tussen Israel en Moab. In die Bybelboek Rut word vertel van goeie betrekkinge tussen Moab en Betlehem, een van die dorpe van die stam van Juda. Deur sy afstamming van Rut kan gesê word koning Dawid het Moabitiese bloed gehad. Hy het sy ouers in die sorg van die koning van die Moabiete, wat dalk sy verwante was, gelaat nadat hy van Saul gevlug het (1 Sam 22:3,4). Maar hierna was daar geen vriendskaplike betrekkinge meer nie. Die volgende keer dat Moab genoem word, was toe dit deur Dawid verslaan en aan hom onderhorig geword het (2 Sam 8:2; 1 Kron 18:2).

Ná die dood van Agab, wat volgens die Amerikaanse argeoloog en sendeling E.R. Thiele se berekening omstreeks 853 v.C. was, het die Moabiete onder Mesa teen Joram in opstand gekom. Dié het met die konings van Juda en Edom saamgespan. Volgens die Bybel het die profeet Elisa met die Israeliete gepraat en daarna het daar onverwags water uit die rigting van Edom gekom wat bloedrooi was. Dit het die Moabiete laat glo dit is bloed en dat die konings mekaar doodgemaak het; hulle het op die "buit" afgestorm, maar toe hulle by die kamp van die Israeliete kom, het die Israeliete hulle aangeval en verslaan (2 Kon 3:24).

Volgens Mesa se inskripsie op die stele het hy egter die Israeliete verslaan en die hele gebied herwin wat Israel van hom afgevat het. Dié geveg was die laaste belangrike datum in die geskiedenis van die Moabiete soos in die Bybel vervat. In die jaar van Elisa se dood het hulle Israel binnegeval (2 Kon 13:20) en Nebukadnesar later gehelp in sy ekspedisie teen Jojakim (2 Kon 24:2).

Agteruitgang en verval

Iewers tydens die Persiese tydperk het Moab uit die geskiedenisrekords verdwyn. Daarna het golwe stamme uit Noord-Arabië die gebied oorgeneem. In Neh 4:1 in die Bybel word genoem dat die Arabiere pleks van die Moabiete die bondgenote van die Ammoniete was. Die streek was egter ’n tyd lank nog onder die naam Moab bekend. Toe die Kruisvaarders byvoorbeeld die gebied beset, het hulle die kasteel wat hulle gebou het om die oostelike deel van die Koninkryk Jerusalem te verdedig, "Krak des Moabites" genoem.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Moab.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia