Tartarye
Tartarye is die historiese benaming van Sentraal-Asië, Noord-Asië en dele van Oos-Europa. Hierdie gebied was die tuisland van die Tatare, 'n sambreelterm wat vroeër algemeen gebruik is om na Mongole en Turkse volkere te verwys, en die gebied waaroor die Mongoolse Ryk en sy opvolgerstate beheer gehad het. Voor die tyd van die ontdekkingsreisigers Zheng He en Christophorus Columbus het Europeërs dikwels na alle onbekende gebiede buite Europa en Afrika as Tartarye verwys.
Die term Tartarye is vanaf die middeleeue tot in die 19de eeu deur Europeërs gebruik, maar is deur moderne terme vervang nadat westelike verkenners met wetenskaplike navorsing oor die betrokke Asiatiese gebiede begin het en die politieke omstandighede en etniese identiteite met die uitbreiding van die Russiese Ryk en die vestiging van Russiese setlaars ingrypend verander het. In die Russiese konteks is die term Tartarye gewoonlik vervang met Siberië.
Tartarye is tradisioneel onderverdeel in:
- Klein- of Europese Tartarye wat die steppegebiede van Oos-Europa noord van die Swartsee behels en die Khanate Astrachan, Kasan en veral die Khanat van die Krim-Tatare met die Krim-skiereiland en die streke langs die benedeloop van die Dnjepr- en Don-riviere ingesluit het.
- Groot of Asiatiese Tartarye wat Sentraal- en Noord-Asië behels het.
- Hoog- of Chinese Tartarye met Oos-Turkestan, Mongolië en soms ook Tibet wat deel uitgemaak het van die Chinese Keiserryk.
- Vrye Tartarye of Westelike Turkestan voordat dit onder Russiese bewind gekom het.
- Moskowitiese of Russiese Tartarye wat na gelang van die Russiese uitbreiding dele van Siberië en Turkestan behels het.
- Oostelike Tartarye met Mantsjoerye en Oos-Siberië.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Tartarye.
