Wikipedia:Houptsyte/14

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia!
D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Friburg Liachtastei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 30.556 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Ederswiler

Ederswiler isch die einzigi dütschsprochigi Gmeind im Kanton Jura (Bezirk Dälsbrg) in dr Schwiiz.

Ederswiler ligt uf 553 m ü. M. relativ abgläge siibe Kilometer nördlig vom Kantonshauptort Dälsbrg (Luftlinie) unwyt vo dr französische Gränze im nördlige Juragebirge in ere Talmulde am Bösebach. Mit 33 Hektare ghört Ederswiler zue de chliine Gmeinde vom Jura.

Nochbergmeinde vo Ederswiler sin Pleigne und Movelier im Kanton Jura und Roggeburg im Kanton Basel-Landschaft.

Ederswiler isch die einzig dütschsprochig Gmeind (84,5 %) vom Kanton Jura, es läbe aber numme ca. 120 Lüt z Ederswiler. Dur das ghört Ederswiler au yywoonermässig zue de chliinschte Gmeinde vom Jura. Uffgrund sinere Abglägeheit het Ederswiler vo 1850 bis 1900 fasch d Helfti vo sine Yywooner verlore (1850: 219 / 1900: 124). Sitdäm stagniert d Zaal meh oder weniger. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

... ass d Hoochschuel fir Gstaltig Ulm, wu 1968 zuegmacht wooren isch, as di internazionaal wiichtigscht Design-Hoochschuel noch em Bauhaus giltet?
... dass d Isebaanstrecki Metrò alpino Gurin–Pumatt vollständig underiirdisch wèèr?
... dass d Zimmer im Huis vom Eduard Egger mid zwee Meeter driissg fir diä damaalig Ziit rächt heech gsi sind, will är vo groosser Schtatuir gsi isch?
... ass s Buech Häutungen vu dr Verena Stefan fir dr Ufschwung vu feministischer Literatuur in etablierte Verlaag gsoorgt het?
... dàss dr Arthur F. Utz s Ìnternàzionààla Ìnschtitüüt fìr Soziààlwìssaschàfta un Politik z’ Friiburg mìtgrìnda hàt, fìr d’ kàthoolischa Soziààllehr uff àktüälla politischa un soziààla Probleema ààwanda?
... dass dè Bau vo dè Baikal-Amur-Magischtralè durch d Liferig vo Matriaal un Uusrüschtig vo andrè RGW-Staatè unterschtützt worrè isch?

Àlemànnischa Nochrìchte:

15. Augschte 2024:
«Dittiblache und Hemmliglunggi» – Oberbaselbieter Pflanzennamen (SRF)
Bibelübersetzungen: Gott spricht auch in Liestaler Mundart (Basler Zeitung)
14. Augschte 2024:
Peter Fidel und Lena sind beim Landes-Dialekt-Wettbewerb mit dabei (Südwestpresse)
13. Augschte 2024:
«Wenn Deutsche ’ein Tischli’, und ’ein Söckli’ sagen – dann fühle ich mich nicht mehr ernst genommen» (Basler Zeitung)
Peter Fidel und Lena bewerben sich für Landespreis (Schwarzwälder Bote)
12. Augschte 2024:
Die grösste Mundartstudie seit Jahrzehnten zeigt: So haben sich die Solothurner Dialekte bis zur Generation Z verändert (Solothurner Zeitung)
8. Augschte 2024:
Sommerserie Dialäktatlas – Folge 5: Mensch & Körper (SRF)
6. Augschte 2024:
Mundart ist Heimat, die man hören muss (Badische Zeitung)
Mundart Brettle für den Sebastian Blau-Preis nominiert – Wortreich auf der g’mähta Wies (Schwäbisches Tagblatt)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

18. Augschte

1392: Dr albanisch Firscht Georg Thopia iberschrybt sy Stadt Durrës dr Republik Venedig.
1976: Dr dytsch Biathlet Michael Greis chunnt uf d Wält
1977: Dr Schwyzer Kabarettischt un Schauspiler Alfred Rasser stirbt.
1982: S Land Bade-Wirttebärg ibernimmt vum Spiilchartehärsteller ASS s Dytsch Spiilchartemuseum un delegiert d Dregerschaft iber s Museum an d Stadt Leifelde-Echterdenge.
1993: D Lozärner Kapellbrügg (Bild), s um 1300 böue wichtigscht Wohrzaiche vu dr Stadt, brännt zum Großdail nider.