Ir al contenido

Diferencia entre revisiones de «Macizo»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m Referencias: clean up
 
(No se muestran 4 ediciones intermedias de 2 usuarios)
Linia 1: Linia 1:
{{Grafía EFA}}
En [[cheolochía]], '''macizo''' ye una sección d'a [[crosta terrestre]], que ye demarcada por [[Falla (cheolochía)|fallas]] u [[Fisura|fisuras]], en arias rocosas, u en materials solidos. En o movimiento d'a crosta, un macizo tiende a retener a suya estructura interna en estar desplazau en a suya totalidat. O termin ye usau tamién para referir-se a un grupo de [[Montanya|montanyas]]
En [[cheolochía]], un '''macizo''' ye una sección d'a [[crosta terrestre]], que ye demarcada por [[Falla (cheolochía)|fallas]] u [[fisura]]s, en arias rocosas, u en materials solidos. En o movimiento d'a crosta, un macizo tiende a retener a suya estructura interna en estar desplazau en a suya totalidat. O termin ye usau tamién para referir-se a un grupo de [[montanya]]s
[[Imachen:Massif_du_Mont-Blanc_(hiver_panoramique).jpg|centro|miniaturadeimagen|580x580px|<center>Vista panoramica d'o macizo de Mont Blanc,</center> <center>eixemplo de macizo y amás a cumbre mas alta d'os [[Alpes]].<ref>[http://www.smh.com.au/environment/mont-blanc-shrinks-by-45cm-in-two-years-20091106-i0kk.html The Sydney Morning Herald] November 6, 2009.</ref></center>]]
[[Imachen:Massif_du_Mont-Blanc_(hiver_panoramique).jpg|centro|miniaturadeimagen|580x580px|<center>Vista panoramica d'o macizo de Mont Blanc,</center> <center>eixemplo de macizo y amás a cumbre mas alta d'os [[Alpes]].<ref>[http://www.smh.com.au/environment/mont-blanc-shrinks-by-45cm-in-two-years-20091106-i0kk.html The Sydney Morning Herald] November 6, 2009.</ref></center>]]
A parola proviene d'o [[Idioma francés|francés]], "''massif''", an ye utilizada para referir-se a una gran masa montanyosa u a un grupo compacto de montanyas conectadas que forman una porción independient de tierra. Un d'os eixemplos europeus mas destacaus d'un macizo ye o [[Macizo Central]] en a rechión de [[Auvernia|Auvergne]] en [[Francia]]. A mesma palabra como adchectivo ya existiba en o [[lexico de l'aragonés|lexico comercial aragonés]] d'o sieglo XV (''oro macizo'').<ref name=SESMA>{{es}} [[Ángeles Líbano Zumalacárregui|LÍBANO, Ángeles]] y [[José Ángel Sesma Muñoz|SESMA, J. Ángel]], ''Léxico comercial en Aragón (Siglo XV)''. [[Institución Fernando el Católico]], 1982.</ref>
A palabra proviene d'o [[Idioma francés|francés]], "''massif''", an ye utilizada para referir-se a una gran masa montanyosa u a un grupo compacto de montanyas conectadas que forman una porción independient de tierra. Un d'os eixemplos europeus mas destacaus d'un macizo ye o [[Macizo Central]] en a rechión de [[Auvernia|Auvergne]] en [[Francia]]. A mesma palabra como adchectivo ya existiba en o [[lexico de l'aragonés|lexico comercial aragonés]] d'o sieglo XV (''oro macizo'').<ref name=SESMA>{{es}} [[Ángeles Líbano Zumalacárregui|LÍBANO, Ángeles]] y [[José Ángel Sesma Muñoz|SESMA, J. Ángel]], ''Léxico comercial en Aragón (Siglo XV)''. [[Institución Fernando el Católico]], 1982.</ref>


Qualques macizos son feitos de [[rocas ignias plutonicas]], ye decir, rocas que se formoron por a lenta cristalización d'o [[magma]] baixo tierra, y istas estioron devantadas por efectos tectonicos. O Macizo d'o Huascaran en a Cordillera Blanca ([[Perú]]) en ye un buen eixemplo, ya que ye feito de granito, a [[roca plutonica]] mas tipica, unatro buen eixemplo ye o macizo Illimani, que ye feito de [[monzonita]] y [[tonalita]]. A iste tipo de macizos se les clama ¨[[macizos plutonicos]]¨.
Cualques macizos son feitos de [[rocas ignias plutonicas]], ye decir, rocas que se formoron por a lenta cristalización d'o [[magma]] baixo tierra, y istas estioron devantadas por efectos tectonicos. O Macizo d'o Huascaran en a Cordillera Blanca ([[Perú]]) en ye un buen eixemplo, ya que ye feito de granito, a [[roca plutonica]] mas tipica, unatro buen eixemplo ye o macizo Illimani, que ye feito de [[monzonita]] y [[tonalita]]. A iste tipo de macizos se les clama ¨[[macizos plutonicos]]¨.


En a literatura de [[Alpinismo|montanyismo]] y [[escalada]], un macizo ye usau freqüentment ta denotar a masa prencipal d'una montanya individual.
En a literatura de [[Alpinismo|montanyismo]] y [[escalada]], un macizo ye usau freqüentment ta denotar a masa prencipal d'una montanya individual.


En l'arquitectura, ye a parte d'una [[paret]] entre dos [[Vano|vanos.]]
En l'arquitectura, ye a parte d'una [[paret]] entre dos [[Vano|vanos.]]
En a [[cheolochía]], un conchunto de [[Montanya|montanyas]] que remata en un u mas [[Cima|picos]].
En a [[cheolochía]], un conchunto de [[montanya]]s que remata en un u mas [[Cima|picos]].


== Referencias ==
== Referencias ==
{{listaref}}
{{listaref}}

{{Control d'autoridaz}}


[[Categoría:Macizos|*]]
[[Categoría:Macizos|*]]

Zaguera versión d'o 08:09 10 chul 2024

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

En cheolochía, un macizo ye una sección d'a crosta terrestre, que ye demarcada por fallas u fisuras, en arias rocosas, u en materials solidos. En o movimiento d'a crosta, un macizo tiende a retener a suya estructura interna en estar desplazau en a suya totalidat. O termin ye usau tamién para referir-se a un grupo de montanyas

Vista panoramica d'o macizo de Mont Blanc,
eixemplo de macizo y amás a cumbre mas alta d'os Alpes.[1]

A palabra proviene d'o francés, "massif", an ye utilizada para referir-se a una gran masa montanyosa u a un grupo compacto de montanyas conectadas que forman una porción independient de tierra. Un d'os eixemplos europeus mas destacaus d'un macizo ye o Macizo Central en a rechión de Auvergne en Francia. A mesma palabra como adchectivo ya existiba en o lexico comercial aragonés d'o sieglo XV (oro macizo).[2]

Cualques macizos son feitos de rocas ignias plutonicas, ye decir, rocas que se formoron por a lenta cristalización d'o magma baixo tierra, y istas estioron devantadas por efectos tectonicos. O Macizo d'o Huascaran en a Cordillera Blanca (Perú) en ye un buen eixemplo, ya que ye feito de granito, a roca plutonica mas tipica, unatro buen eixemplo ye o macizo Illimani, que ye feito de monzonita y tonalita. A iste tipo de macizos se les clama ¨macizos plutonicos¨.

En a literatura de montanyismo y escalada, un macizo ye usau freqüentment ta denotar a masa prencipal d'una montanya individual.

En l'arquitectura, ye a parte d'una paret entre dos vanos. En a cheolochía, un conchunto de montanyas que remata en un u mas picos.

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. The Sydney Morning Herald November 6, 2009.
  2. (es) LÍBANO, Ángeles y SESMA, J. Ángel, Léxico comercial en Aragón (Siglo XV). Institución Fernando el Católico, 1982.