Tokio

	Tokio (東京都)
	Grad
	Tokio noću
Država	Japan
Regija	Kantō
Otok	Honshu
Nadmorska visina	40 m
Površina	2,193,96 km2
Stanovništvo	13,929,286 (2019)
Vremenska zona	UTC+09:00
	Veb-sajt: metro.tokyo.jp

Tokio (東京 Tōkyō), poetski nazivan i "istočni glavni grad", je glavni grad Japana i jedna od 47 prefektura Japana. Kuturno je, obrazovno i financijsko središte Japana i sjedište japanske vlade i cara. Područje Velikog Tokija je najnaseljenija urbana oblast na svijetu (12 miliona ljudi koji žive u njemu, što čini oko 10 posto ukupne populacije države) a samim time i najveće metropolitansko područje Japana. Šire područje grada ima 36.655.000 stanovnika. Tokio sa Chibom, koja ima 1.050.000 stanovnika, Yokohamom, koja ima 3.700.000 stanovnika u užem području te 11.000.000 stanovnika u širem području, Kavasakijem, koji ima oko 1.300.000 stanovnika i Saitamom koja broji 1.150.000 stanovnika, te Tokio ima oko 60.000.000 u metro području uključujući cijelu regiju Kanto. Tokyo sa svojom metropolom u kojoj živi 36.000.000 stanovnika zahvata površinu od 15.000 km², što je veće od površine drugog najvećeg grada u svijetu New Yorka sa 6.700 km² i stanovništva 18.200.000 stanovnika. Grad Tokio se dijeli na 23 oblasti i u tim oblastima živi 8.550.000 stanovnika. Ovaj efekt je još izraženiji u tri centralne oblasti Chiyoda, Chuo, i Minato, čija je ukupna populacija manja od 800.000 preko noći, ali bude preko 5 miliona tokom dana. Glavni dijelovi Tokija su Shinjuku (Šindžuku), Odaiba i Ginza.

Prema japanskom zakonu, Tokio je definiran više kao metropolis nego kao grad, pa je njegova administrativna struktura različita od administracije ostalih prefektura. Tokio se sastoji od 23 specijalne oblasti, koje formiraju grad, ali su oblasti sa samoupravom, a također i sadrži još 26 gradova, 5 naselja, i 8 sela od kojih svaki ima lokalnu upravu. Vladu metropole Tokio vode javno izabrani guverner i metropolitanska skupština, koji su locirani u oblasti Shinjuku.

Tokio je prvobitno bio ribarsko selo po imenu Edo, grad je postao politički važan 1603 kada je postao sjedište Tokugawa šogunata. Do sredine 18. vijeka, Edo je bio jedan od najnaseljenijih gradova na svetu sa populacijom od preko milion ljudi. Nakon Meiji restauracije 1868, carski glavni grad u Kyotu premješten je u Edo, koji je preimenovan u "Tokio" (doslovno "Istočna prijestonica"). Tokio je razoren Velikim zemljotresom u Kantou 1923 i ponovo savezničkim bombardovanjem tokom Drugog svjetskog rata. Počevši od 1950-ih, grad je prošao brzu rekonstrukciju i napore širenja, predvodeći japansko ekonomsko čudo. Od 1943. godine Metropolitanska vlada Tokija upravljala je sa 23 posebna odjeljenja prefekture (bivši Tokio City), raznim prigradskim gradovima i predgrađima u zapadnom dijelu te dva udaljena lanca ostrva poznata kao Tokijska ostrva.

Tokio je druga najveća urbana ekonomija u svijetu po bruto domaćem proizvodu nakon New Yorka, a kategoriziran je kao Alpha+ grad od strane Globalization and World Cities Research Network. Tu je također vodeće japansko poslovno središte kao dio industrijske regije koja uključuje gradove Yokohama, Kawasaki i Chiba. Od 2021. godine, Tokio je dom za 37 kompanija iz Fortune Global 500.^[1] Godine 2020. grad je bio na četvrtom mjestu na Indeksu globalnih finansijskih centara, iza samo New Yorka, Londona i Šangaja.^[2] Tokio je dom najvišeg tornja na svijetu, Tokyo Skytree,^[3] i najvećeg podzemnog postrojenja za preusmjeravanje poplavnih voda na svijetu, vanjskog podzemnog kanala za odvodnjavanje Metropolitan Area (koji se nalazi u Kasukabeu, Saitama, predgrađu Tokija).^[4] Linija tokijskog metroa Ginza, otvorena 1927. godine, najstarija je linija metroa u istočnoj Aziji.^[5] Prepoznat kao jedan od najprikladnijih gradova na svijetu, Tokio je bio na četvrtom mjestu s Wellingtonom na Globalnoj rang-listi za život za 2021. godinu.^[6]

Historija

Prvi tragovi života na području današnjeg Tokija potiču iz 7. vijeka. Tada je izgrađen najstariji budistički hram u Tokiju. Prema legendi, ovaj hram je sagrađen nakon što su dva brata ribara pronašla zlatni kip boginje Kanon. Da bi se statua smjestila, prvo je izgrađena mala kapela, koja se s vremenom proširila u hram. Hram Sensoji i danas postoji. Gotovo je uništen tokom Drugog svjetskog rata, ali je obnovljen 1958. Tvrđava oko grada Edo, kako se Tokio prvobitno zvao, podignuta je sredinom 15. vijeka. Ali pravi procvat je došao tek 1524. Nakon nekoliko vijekova ratova između feudalaca, vojni zapovjednik, šogun Tokugava Iejasu, uspostavlja mir i ujedinjuje Japan. Osniva šogunat Tokugawa i seli se u gradić Edo, koji sve više dobija na značaju, iako nije zvanična prestonica. Tokio će svoje sadašnje ime dobiti 1869, kada car Meiji premjesti svoje sjedište iz Kjota. Tada je vlast šoguna ukinuta i car je postao jedini vladar. Inače, Tokio u prijevodu znači "prijestonica istoka".

Zemljotresi

Zemljotresi su česta pojava u Japanu. Najmanje jednom mjesečno se mogu očekivati manji potresi i stanovništvo je na njih prilično naviklo. Nažalost, neki od potresa su jači i prilično razorni. Najveći udarac bio je zemljotres pod imenom Veliki kanto koji se desio 1. septembra 1923. Za samo nekoliko minuta, Tokio i susjedna Jokohama su gotovo potpuno uništeni. Život je izgubilo između 100.000 i 150.000 ljudi, a oko dva miliona ljudi ostalo je bez krova nad glavom. Zemljotres je izazvao niz požara koji su se brzo proširili zahvaljujući tajfunu koji je puhao s Pacifika. Zbog medijske konfuzije koja je nastala, danima nakon zemljotresa na ulicama je vladao haos i nasilje. Požari su ugašeni tek tri dana kasnije. Obnova grada trajala je decenijama.