Neidio i'r cynnwys

Arogleuo

Oddi ar Wicipedia
Arogleuo
Enghraifft o'r canlynolsynnwyr Edit this on Wikidata
Mathcanfyddiad Edit this on Wikidata
Rhan oy pum synnwyr Edit this on Wikidata
Yn cynnwysAroglau Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Y system arogleuo (dynol). 1: Y Bwlb Arogleuo (bulbus olfactorius) 2: Celloedd mitral 3: Asgwrn 4: Epitheliwm trwynol 5: Y glomerwlws 6: Niwronau derbyn arogleuon

Arogleuo (neu arogli, gwynto; Saesneg: Olfaction) yw system y corff o dderbyn gwybodaeth am fater organig (fel bwyd), yn aml er mwyn i'r person neu'r anifail wybod a ydyw'n beryglus ai peidio. Mae'n gweithio ar y cyd gyda blasu fel arfer.[1]

Mae'n digwydd pan fo'r aroglau ('arogleuon'; hefyd: 'sawr' neu yn Ne Cymru: 'gwynt') yn ymglymu i'r derbynnwyr arogleuol (olfactory receptors) yng ngheudod y trwyn.[2] Mae'r Glomerwlws yn danfon signalau o'r derbynnwyr i'r bulbus olfactorius ble mae'n dechrau rhyngweithio gyda rhan o'r ymennydd sy'n ymweneud ag adnabod arogleuo, cof ac emosiwn.[3] Mae gan lawer o organebau sy'n byw ar y tir (ee pobl, cathod) ddwy system wahanol ar gyfer blasu ac arogleuo ond un system yn unig sydd gan y rhan fwyaf o organebau sy'n byw mewn dŵr.[4]

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. 1933-, Shepherd, Gordon M.,. Neurogastronomy : how the brain creates flavor and why it matters. ISBN 9780231159111. OCLC 882238865.CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  2. de March, Claire A.; Ryu, SangEun; Sicard, Gilles; Moon, Cheil; Golebiowski, Jérôme (Medi 2015). "Structure–odour relationships reviewed in the postgenomic era". Flavour and Fragrance Journal 30 (5): 342–361. doi:10.1002/ffj.3249.
  3. Schacter, Daniel; Gilbert, Daniel; Wegner, Daniel (2011). "Sensation and Perception". Psychology. Worth Publishers. tt. 166–171. ISBN 978-1-4292-3719-2.
  4. Boroditsky, Lera (1999). "Taste, Smell, and Touch: Lecture Notes" (PDF). t. 1.
Chwiliwch am arogleuo
yn Wiciadur.


 Mae'r erthygl hon yn Eginyn. Gallwch helpu Wicipedia drwy ei datblygu.