Ravêr zerreki

Çinki

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Çinki
Makrozıwan

Melumat
Dewlete û mıntıqeyi Cumhuriyetê Şariê Çini û Cumhuriyetê Çini
Amarê qıseykerdoğan 1 299 877 520
Diyalekti Min Chinese, Yue Chinese, Hakka Chinese, Wu Chinese, Mandarinki, Xiang Chinese, Jinnish, Huizhou Chinese, Pinghua, Ba-Shu Chinese û Shaozhou Tuhua
Kodê zıwani
ISO 639-1 Zh
ISO 639-2 Zho
ISO 639-3 Zho
Glottolog Sini1245
Ethnologue Zho
Xısusiyetê zıwani
Topolociye Kes-Fiil-Obce, isolating language û analytic language
Alfabe Karakterê Çinki, traditional Chinese characters û simplified Chinese characters
Keye

Çinki (zıwanê xo de : 汉语 / 漢語, pinyin: hàn yǔ, namey bini: 中文, 國文, 华文, 华语), Çin de u dormey Çini dê milyar ra zêdêr merduman ra qalbiyaye yew zıwano.

Dınya y sero herg panc merduman ra yew ena zıwan qısey keno. Zaf dilakti estê. Çinki dê gorey eyaletan feki zi estê. Coki ra filolog çinki rê zıwan nêvanê. Degmesi keyey zıwani vaciyeno. Nê fake ya zi zıwanan ra zaf zeder qıse bıyaye Mandarinkiyo. Mandarinki nezdi 850.000.000 merdımi qısey kenê. Dıme qışta Şanghay de nezdi 90.000.000 insan lehçey Wuki qısey keno. Teber ra amyaye merdımi zi Kantonki qal qenê .Çinki reyna beynelmilel yew zıwano, co ki ra zıwanê resmiyê Mıletanê Yewbiyayeyano.

Zıwanê çinki zıwananê binan rê zaf tesir kerdo. Hem pê zıwani ya hem zi pê alfabeya zaf tesir kerdo. Nê zıwanan ra Japonki, Koryaki u Vietnamki gorey kulturi u alfabey tesiri miyanê zıwanê çinki de mendê. Goreyo ke Vietnamki herfanê Latinkya nuşiyena zi qısebendê Vietnamki zederê xo (60%) çinki ra yeno. Japonki u Koryaki zi alfabe ra tesir gıroto. Japonya de alfabey Kanji çinki ra gıroto.

Nuştışê Çinki gorey zıwanê çinki şekıl gıroto. Şekılê sistemi nezdi 3500 ser verorê cı esto. Alfabe dê hecey pê het ninê. Seba herg çekuy yew karakter icad kerdo. 1956 ra tepiya Maoy çinki kerda basit u karakteri kerdê sade. Yew Çinıc nısbi 5000 - 7500 karakter zano. Yew qezete wendışi rê nezdi 3000 karakter lazımo.