Valeria Bruni Tedeschi
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
La Valeria Bruni Tedeschi (Turèṅ, 16 ad Nuvémbar dal 1964), 'l è n'atōra e regìsta itagliàna naturaliśàda francéśa. L'è la surèla dla Carla Bruni e cugnàda d'l ex presidènt francéś Nicolas Sarkozy.
Biugrafìa
La Valeria Bruni Tedeschi la daśvîṅ da na famìja pîna ad bèsi piemuntéśa ('l industriàŀ e cumpiśidōr Alberto Bruni Tedeschi e l'atōra e pitōra Marisa Borini) ch'in di sò avēr la gh'à anc al castèl ad Castagnē Po. A nóṿ an la spatìna c'n i sò genitōr e la surèla Carla Bruni (in séguit na mudèla 'd sucès) a Parì parchè i gh'ìvan timōr ch'al Brigàdi Rósi i i vlìsan rapìr. Sò nunòṅ Virginio Bruni Tedeschi 'l ìva dâ vita in di an Vint a la CEAT, la secónda indùstria dla guma itagliàna dòp la Pirelli, ma sò pàdar al l'iva vindùda in dal mèś di an Stanta p'r andàr a far al cumpuśidōr in tèra francéśa par pò dvintàr al diretōr artìstic dal teàtar règi ad Turèṅ. La Valeria la gh'iva anc un fradèl masć, Virginio, mòrt 'd AIDS in dal 2006.
A Nanterre la tōś part a di cōrs ad teàtar dla scōla École des Amandiers, in dua 'l éra mìstar Patrice Chéreau (regìsta ad film cuma L'Homme blessé, Intimacy - Nell'intimità e Son frère). In séguit chi lò al gh dà na part in dal sò film dal 1987 Hôtel de France, faghénd-la recitàr par la secónda vòlta dòp al debùt d'l an prima in Paulette, la pauvre petite milliardaire.
La piemuntéśa l'à girâ soquànt film anc in Itàglia a partìr da Storia di ragazzi e ragazze dal bulgnéś Pupi Avati par rivàr a la fiṅ di an Nuànta a dū òpri ad Mimmo Calopresti, La seconda volta e La parola amore esiste, ch'i gh faṅ vìnsar dū prèmi David di Donatello cuma atōra prutagunìsta più brava.
Ma l'è in Frància ch'la sò caréra la sa śvilùpa da piò, da spés cun dal parti ad dóni turmintàdi, cuma in dal 1993 quand la gira al film Le persone normali non hanno nulla di eccezionale ad Laurence Ferreira Barbosa vinsénd un prèmi César e a 'l Festìval ad Lucàran. In dal 1994 la gh'à na part in dal film La regìna Margot sèmp'r ad Patrice Chéreau mént'r in dal 1998 'l è 'l tùran ad Il colore della menzogna, un bèl śal ad Claude Chabrol girâ insém a la Sandrine Bonnaire.
In dal 1999 la vîṅ sarnìda p'r al regìsta piasintèṅ Marco Bellocchio p'r al sò film La balia. In dal 2003 la fà 'l sò debùt da drē da la càmera in dal film È più facile per un cammello... (. In dal 2007 la gira al sò secónd film, Attrici.
La gira anc p'r Ermanno Olmi (in dal sò lavōr Tickets) e pò dū vòlti par François Ozon, in CinquePerDue - Frammenti di vita amorosa dal 2004 e in Il tempo che resta dal 2005.
In di an recènt la rècita anc par di pès grôs cuma Steven Spielberg (in Munich dal 2005, film ch'al cònta al masèl ch'al s è cunsumâ durànt i śōǵ ulìmpic ad Mònag 'd Bavéra 1972 fat da i terurìsta palestinéś ad Setémbar Négar), Ridley Scott (in Un'ottima annata, ‘N an òtim, dal 2006) e Gabriele Muccino (in Baciami ancora dal 2010).
Da soquànt an la Valeria la s è cumpagnàda cun 'l atōr francéś Louis Garrel e sèg l'à tòlt in adusiòṅ in dal 2009 na putìna africàna, la Celine.
Soquànt di sò film
- 1986 - Paulette, la pauvre petite milliardaire (Paulette, la pòvra e pìcula migliardària) , regìa ad Claude Confortès
- 1987 - Hôtel de France (Hotèl ad Frància), regìa ad Patrice Chéreau
- 1989 - Storia di ragazzi e di ragazze (Stòri ad baghét e baghéti) regìa ad Pupi Avati
- 1993 - Condannato a nozze (Cundanâ a nòsi), regìa ad Giuseppe Piccioni
- 1993 - Le persone normali non hanno niente di eccezionale (Al parsòni nurmàli i n gh'aṅ gnint fóra dal cumùṅ), regìa ad Laurence Ferreira Barbosa
- 1994 - La Regina Margot (La Regìna Margot), regìa ad Patrice Chéreau
- 1995 - La seconda volta (La secónda vòlta), regìa ad Mimmo Calopresti
- 1998 - La parola amore esiste (La paròla amōr la gh'è), regìa ad Mimmo Calopresti
- 1998 - Il colore della menzogna (A 'l cōr dla bala), regìa ad Claude Chabrol
- 1999 - La balia (La bàglia), regìa ad Marco Bellocchio
- 2000 - Voci (Vóś), regìa ad Franco Giraldi
- 2002 - L'inverno (‘L invèran), regìa dla Nina Di Majo
- 2003 - La felicità non costa niente (La cuntintésa la n cósta gnint), regìa ad Mimmo Calopresti
- 2003 - È più facile per un cammello... (‘L è più fàcil p'r un camèl...), regìa dla Valeria Bruni Tedeschi
- 2003 - La vita come viene (La vita cum la vîṅ), regìa ad Stefano Incerti
- 2004 - CinquePerDue - Frammenti di vita amorosa (Sinc par dū), regìa ad François Ozon
- 2005 - Ticket (Bijét), regìa 'd Ermanno Olmi
- 2005 - Il tempo che resta (Al tèmp ch'a vansa), regìa ad François Ozon
- 2005 - Munich (Mònag 'd Bavéra), regìa ad Steven Spielberg
- 2006 - Un'ottima annata (‘N an òtim), regìa ad Ridley Scott
- 2007 - Attrici (Atóri), regìa dla Valeria Bruni Tedeschi
- 2007 - L'abbuffata (La gran magnàda), regìa ad Mimmo Calopresti
- 2010 - Baciami ancora (Baś-'m incóra), regìa ad Gabriele Muccino
- 2013 - Un castello in Italia (Un castèl in Itàglia), regìa dla Valeria Bruni Tedeschi
- 2014 - Il capitale umano (Al capitàł umàṅ), regìa ad Paolo Virzì
- 2015 - Latin Lover (Amànt a la latìna), regìa dla Cristina Comencini