Hejma perforto
Hejma perforto, hejma violento, familia violento aŭ familiperforto, estas modelo de konduto kiu implikas perforton aŭ alian fitraktadon de unu persono kontraŭ alia en hejma kunteksto, kiel ekzemple en geedziĝo aŭ kunvivado. Ĝi povas esti nomita intimpartnera perforto kiam transigita fare de edzo aŭ partnero en intima rilato kontraŭ la alia geedzo aŭ partnero, kaj povas okazi en aliseksemaj aŭ sam-seksemaj rilatoj, aŭ inter iamaj geedzoj aŭ partneroj. Hejma perforto ankaŭ povas impliki perforton kontraŭ infanoj, gepatroj, aŭ maljunuloj, kaj escepte povas esti farita por mem-defendo. Ĝi prenas kelkajn formojn, inkluzive de fizika, parola, emocia, ekonomia, religia, genera, kaj seksa misuzo, kiu povas intervali de subtilaj, trudaj formoj ĝis edzeca seksperforto kaj ĝis perforta fizika fitraktado kiel ekzemple sufokado, batado, ina genitala kripligo kaj acidĵetado kiu rezultas ofte en deformado aŭ morto. Hejmaj murdoj inkludas ŝtonumon, bruligon de novedzino, honormurdojn, kaj dommortigojn.
Tutmonde, la viktimoj de hejma perforto estas ĉefe virinoj, kaj virinoj plej ofte travivas pli severajn formojn de perforto.[1][2] En kelkaj landoj, hejma perforto ofte estas vidita kiel pravigita, precipe en kazoj de fakta aŭ ŝajna malfideleco sur la parto de la virino, kaj estas laŭleĝe permesita. Esplorado establis ke tie ekzistas rekta kaj signifa korelacio inter la nivelo en la lando de seksegaleco kaj proporcioj de hejma perforto.[3] Foje viroj povas uzi intimpartneran violenton kiel memdefendo. Hejma perforto estas inter la plej subraportitaj krimoj tutmonde kaj por viroj kaj por virinoj.[4][5] Pro sociaj antaŭjuĝoj koncerne masklan ĉikanadon, viroj renkontas pliigitan verŝajnecon esti preteratentitaj fare de sanlaboristoj.[6][7][8][9]
Hejma perforto okazas kiam la misuzanto kredas ke fitraktado estas rajto, akceptebla, pravigita, aŭ supozeble ne raportita. Ĝi povas produkti intergeneraciajn ciklojn de fitraktado en infanoj kaj aliaj familianoj, kiuj povas senti ke tia perforto estas akceptebla aŭ tolerita. Tre malmultaj homoj rekonas sin kiel misuzantoj aŭ viktimoj ĉar ili povas konsideri siajn travivaĵojn familiaj konfliktoj kiuj forlasis kontrolon.[10] Konscio, percepto, difino kaj dokumentado de hejma perforto devias vaste de lando al lando. Hejma perforto ofte okazas en la kunteksto de devigita geedzeco aŭ infana geedzeco.[11]
En maltrankvilaj rilatoj, povas ekzisti ciklo de fitraktado dum kiu streĉitecoj pliiĝas kaj perfortago estas farita, sekvita antaŭ periodo de repaciĝo kaj trankvilo. Viktimoj de hejma perforto povas esti kaptitaj en hejmaj furiozaj situacioj tra izoliteco, troa potenco kaj kontrolo,[12] kultura akcepto, manko de financaj resursoj, timo, honto, aŭ por protekti infanojn. Kiel rezulto de fitraktado, viktimoj povas travivi fizikajn handikapojn, disregulitan agreson, konstantajn sanproblemojn, mensmalsanon, limigitan financadon, kaj malbonan kapablon krei sanajn rilatojn. Viktimoj povas travivi severajn psikologiajn malsanojn, kiel ekzemple posttraŭmata streĉa perturbo. Infanoj kiuj vivas en domanaro kun perforto ofte montras psikologiajn problemojn de frua aĝo, kiel ekzemple evitado, hiperatentemo ĝis minacoj, kaj disregulita agreso kiuj povas kontribui al substitua traŭmatigo.[13]
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ McQuigg, Ronagh J.A. (2011), "Potential problems for the effectiveness of international human rights law as regards domestic violence", en McQuigg, Ronagh J.A. (eld.), International human rights law and domestic violence: the effectiveness of international human rights law, Oxford New York: Taylor & Francis, p. 13, ISBN 9781136742088, arkivita el la originalo la 15an de majo 2016, "This is an issue that affects vast numbers of women throughout all nations of the world. [...] Although there are cases in which men are the victims of domestic violence, nevertheless 'the available research suggests that domestic violence is overwhelmingly directed by men against women [...] In addition, violence used by men against female partners tends to be much more severe than that used by women against men. Mullender and Morley state that 'Domestic violence against women is the most common form of family violence worldwide.'"
- ↑ García-Moreno, Claudia; Stöckl, Heidi (2013), "Protection of sexual and reproductive health rights: addressing violence against women", in Grodin, Michael A.; Tarantola, Daniel; Annas, George J.; et al. (eld.), Health and human rights in a changing world, Routledge, pp. 780–781, ISBN 9781136688638, arkivita el la originalo la 6an de majo 2016, "Intimate male partners are most often the main perpetrators of violence against women, a form of violence known as intimate partner violence, 'domestic' violence or 'spousal (or wife) abuse.' Intimate partner violence and sexual violence, whether by partners, acquaintances or strangers, are common worldwide and disproportionately affect women, although are not exclusive to them."
- ↑ Swan, Suzanne C.; Gambone, Laura J.; Caldwell, Jennifer E.; Sullivan, Tami P.; Snow, David L. (2008). "A Review of Research on Women's Use of Violence With Male Intimate Partners". Violence and Victims. 23 (3): 301–314. doi:10.1891/0886-6708.23.3.301. PMC 2968709. PMID 18624096.
- ↑ Strong, Bryan; DeVault, Christine; Cohen, Theodore (16a de februaro 2010). The Marriage and Family Experience: Intimate Relationships in a Changing Society. Cengage Learning. p. 447. ISBN 978-1133597469. Arkivita el la originalo la 10an de januaro 2017.
- ↑ Concannon, Diana (11a de julio 2013). Kidnapping: An Investigator's Guide. Newnes. p. 30. ISBN 978-0123740311. Arkivita el la originalo la 10an de januaro 2017.
- ↑ Riviello, Ralph (1a de julio 2009). Manual of Forensic Emergency Medicine. Jones & Bartlett Learning. p. 129. ISBN 978-0763744625. Arkivita el la originalo la 10an de januaro 2017.
- ↑ Finley, Laura (16a de julio 2013). Encyclopedia of Domestic Violence and Abuse. ABC-CLIO. p. 163. ISBN 978-1610690010. Arkivita el la originalo la 10an de januaro 2017.
- ↑ Hess, Kären; Orthmann, Christine; Cho, Henry (1a de januaro 2016). Criminal Investigation. Cengage Learning. p. 323. ISBN 978-1435469938. Arkivita el la originalo la 10an de januaro 2017.
- ↑ Lupri, Eugene; Grandin, Elaine (2004), "Consequences of male abuse – direct and indirect", en Lupri, Eugene; Grandin, Elaine (eld.), Intimate partner abuse against men (PDF), Ottawa: National Clearinghouse on Family Violence, p. 6, ISBN 9780662379751, Arkivita el la originalo (PDF) la 4an de januaro 2009, Alirita la 8an de majo 2019.
- ↑ Halket, Megan Mcpherson; Gormley, Katelyn; Mello, Nicole; Rosenthal, Lori; Mirkin, Marsha Pravder (2013). "Stay with or Leave the Abuser? The Effects of Domestic Violence Victim's Decision on Attributions Made by Young Adults". Journal of Family Violence. 29: 35–49. doi:10.1007/s10896-013-9555-4.
- ↑ WHO (7a de marto 2013). "Child marriages: 39,000 every day". who.int. World Health Organization. Arkivita el la originalo la 14an de aprilo 2014. Alirita la 8an de majo 2019. Joint news release Every Woman Every Child/Girls Not Brides/PMNCH/United Nations Foundation/UNFPA/UNICEF/UN Women/WHO/World Vision/World YWCA/
- ↑ Dutton, Donald; Painter, S.L. (1a de januaro 1981). "Traumatic bonding: The development of emotional attachments in battered women and other relationships of intermittent abuse". Victimology. 6: 139–155. Alirita la 8an de majo 2019.
- ↑ Schechter, Daniel S.; Zygmunt, Annette; Coates, Susan W.; Davies, Mark; Trabka, Kimberly A.; McCaw, Jamie; Kolodji, Ann; Robinson, Joann L. (2007). "Caregiver traumatization adversely impacts young children's mental representations on the MacArthur Story Stem Battery". Attachment & Human Development. 9 (3): 187–205. doi:10.1080/14616730701453762. PMC 2078523. PMID 18007959. Alirita la 8an de majo 2019.