Edukira joan

Thubten Gyatso

Wikipedia, Entziklopedia askea
Thubten Gyatso

13. Dalai Lama

1879ko abuztuaren 1a - 1933ko abenduaren 17a
Trinle Gyatso - Tenzin Gyatso
Bizitza
JaiotzaSamye (en) Itzuli1876ko otsailaren 12a
HerrialdeaTibeteko eskualde autonomoa
HeriotzaPotala jauregia1933ko abenduaren 17a (57 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: pneumonia
Familia
AitaLangdun Kunga Rinchen
AmaLobsang Dolma
Familia
LeinuaLangdun family (en) Itzuli
Hezkuntza
HizkuntzakTibetera
Irakaslea(k)Pa Ri Rabsal (en) Itzuli
Tertön Sogyal (en) Itzuli
Lobsang Lungtok Tenzin Thinley (en) Itzuli
Gendun Tendzin Gyatso (en) Itzuli
Jampa Gyatso (en) Itzuli
Agvan Dorzhiev (en) Itzuli
Ngawang Pelden Chokyi Gyeltsen (en) Itzuli
Yeshe Chopel (en) Itzuli
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria eta idazlea
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaTibetar budismoa
Rimé movement (en) Itzuli
Erlijio-ordenaGelug

Thubten Gyatso (tibeteraz: ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་, wyliez:thub bstan rgya mtsho, pinyin tibetarrez:Tubdain Gyaco)(1876ko otsailak 12-1933ko abenduak 17), hamairugarren Dalai Lama izan zen, Tibeta, Errusiar Inperioa, Qing dinastia eta Britainiar Inperioaren presioen aurrean, nazio independente bezala mantentzea lortu zuen politiko handi bezala ezaguna izan zena. Gainera, diziplina monastikoa berrezarri eta lego kopurua handitu zuen, monjeen botere gehiegikeriak eragozteko.

Zerga sistema bat, eta polizia gorputz bat sortu zituen, Tibeten argindarra, telefonoa eta lehen autoa sartu zuen eta, bere bizitzaren amaieran, Tibetentzako obskurantismo garai bat iragarri zuen, baita, bere berraragitzeak, txinatarrek, dalai lama gazte eta indartsu bati aurre egiteko balio izango zuela ere.

Bere lorpen izpiritualei dagokienez, gaztetatik nabarmendu zen. Lhasako hiru monasterioetan, Gandeng, Drepung eta Seran, eztabaidatzea erabaki zuen, monje guztien aurrean, eta erraz nabarmendu zen. Bere aurreko beste Dalai Lama batzuk bezala, Gelugpa tradizioko bere ikasketak, Nygm tradiziokoekin konbinatu zituen. Gainera, meditatzaile ospetsu bat izan zen, erretiro labur eta luzeak egin zituena, bere bizitza osoan zehar, egunero praktikatzeaz gain.


Aurrekoa
Trinlé Gyatso
Dalai Lama
?-1933
Ondorengoa
Tenzin Gyatso

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Thubten Gyatso Aldatu lotura Wikidatan