Jump to content

An Ceinteár

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
An Ceinteár
an Ceinteár
an Ceinteár
Ainm Laidine (IAU)Centaurus
NodCen
Ginideach LaidineCentauri
Siombalaíochtan Ceinteár
Dronairde13 h
Diallas−50°
Achar1060 céim cearnach
Céim 9ú
Líon na réaltaí
(amharcmhéid < 3)
10
Réalta is gileα Cen
(méid −0.01)
Dreigecheathanna
Réaltbhuíonta
ar theorainn leista
Infheicthe sna leithid idir +30° agus −90°
Sárfheicthe i rith na míosa seo: Bealtaine an infheictheacht is fearr

Is réaltbhuíon gheal é an Ceintéar atá le feiceáil ar an leathsféar neamhaí theas. Tá an réaltbhuíon seo ar cheann de na réaltbhuíonta is mó ar spéir na hoíche. Is ceann de na 88 réaltbhuíon nua-aimseartha é, agus tá sé ar cheann chomh maith de na 48 réaltbhuíon ar chatalóg Tholamaes. Tugtar Centaurus mar ainm Laidine ar an gCeinteár.

Príomhghnéithe

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  • α Cen: tríréalta cháiliúil, agus an córas réaltach is gaire don Ghrianchóras. Tá an AB péire ar aicme speictreach G2V agus K1V – cosúil leis an nGrian ó thaobh maise de – agus ar méid 0.14 agus 1.24 faoi seach. Tá α Cen A ar an ceathrú réalta is gile ar spéir na hoíche, agus tá α Cen B ar an aonú ceann is fiche. Proxima Centauri a thugtar ar an tríú comhbhall; is abhac dearg í seo, ar aicme speictreach M5V, agus ar méid 11.10. Tá Proxima ar an réalta is gaire don Ghrian, agus is é sin is cúis leis a hainm, rud a chiallaíonn "is gaire" as Laidin.
  • β Cen: réalta eile den chéad mhéid de chuid an Cheinteáir, dá ngairtear freisin Hadar nó Agena. Tá an réalta seo ar an deichiú réalt is gile ar spéir na hoíche: ar méid 0.60 agus ar aicme speictreach B1III. Is tríréalta í fosta. Comdhéanann an Aa péire déréalta speictreascópach (RBT 1), ar méid 1.29 is 1.44, agus ar uillinn suímh 125° (sa bhliain 2002). Is réalta dhúbailte é an Aa-B péire (VOU 31), ar méid 0.58 is 3.95, ar deighilt 0.9" agus ar uillinn suímh 234° (1991).


Réada suntasacha domhainspéire

[cuir in eagar | athraigh foinse]


Miotaseolaíocht

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Naisc sheachtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  • Burnham, Robert Jr. (1966, 1978). Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.1. General Publishing Company, Ltd., Toronto. ISBN 0-486-23673-0.


Na 48 réaltbhuíon ar chatalóg Tholamaes

an Abhainn | an Altóir | Andraiméide | an tAoire | an tAra | an Béar Beag | an Béar Mór | an Bodach | Caiseoipé | an Capall Beag | Ceiféas | an Ceinteár | Coróin an Deiscirt | Coróin an Tuaiscirt | an Cupán | an Cúpla | an Deilf | an Dragan | an Eala | Earcail | na hÉisc | an Faolchú | Fear na bPéisteanna | an Gabhar | an Giorria | Iasc an Deiscirt | an tIolar | an Leon | an Lir | an Long | an Madra Beag | an Madra Mór | an Mhaighdean | an Mheá | an Míol Mór | Peigeasas | Peirséas | an Phéist | an Phéist Uisce | an Portán | an Préachán | an Reithe | an Saighdeoir | an tSaighead | an Scairp | an Tarbh | an Triantán | an tUisceadóir


Na 88 réaltbhuíon nua-aimseartha
an Abhainn | an tAerchaidéal | an Altóir | Andraiméide | an tAoire | an tAonbheannach | an tAra | an Béar Beag | an Béar Mór | an Bodach | an Caimileon | Caiseoipé | an Capall Beag | Ceiféas | an Ceinteár | an Chíle | an Clog | an Colgán | an Colm | an Compás | Compás an Mhairnéalaigh | Coróin an Deiscirt | Coróin an Tuaiscirt | an Chorr | an Chros | an Chuileog | an Cupán | an Cúpla | an Dealbhóir | an Deilf | Deireadh na Loinge | an Dragan | an Eala | Éan Parthais | Earcail | na hÉisc | an Faolchú | Fear na bPéisteanna | an Féinics | an Fhoirnéis | Folt Bheirnicé | an Gabhar | an Giorria | Iasc an Deiscirt | an tIasc Eitilte | an tIndiach | an tIolar | an Laghairt | an Leon | an Leon Beag | an Lir | an Lincse | an Líontán | an Madra Beag | na Madraí Fiaigh | an Madra Mór | an Mhaighdean | an Mheá | an Micreascóp | an Míol Mór | an tOchtamhán | an Phéacóg | Peigeasas | an Péintéir | Peirséas | an Phéist | an Phéist Bheag | an Phéist Uisce | an Portán | an Préachán | an Reithe | an Riail | an Saighdeoir | an tSaighead | an Scairp | an Sciath | an Seiseamhán | na Seolta | an Sionnach | an Sioráf | an Siséal | an Tábla | an Tarbh | an Teileascóp | an Triantán | Triantán an Deiscirt | an Túcán | an tUisceadóir