Alemánico

Alemánico 'Alemannisch'
Pronuncia:	AFI: alɛˈman(ː)ɪʃ
Falado en:	sur de Alemaña, no nordés de Francia, en Suíza, Liechtenstein, no oeste de Austria e no norte de Italia
Total de falantes:	10 millóns aprox.
Familia:	Indoeuropea  Xermánica   Xermánica occidental    Alemán     Alemán superior      Alemánico
Escrita:	Alfabeto latino
Códigos de lingua
ISO 639-1:	--
ISO 639-2:	gsw
ISO 639-3:	varios: gct — [[]] gsw — Alemán suízo swg — Suabo wae — Alemá walser
Mapa
O azul sinala a zona de distribución tradicional dos dialectos do alto alemán occidental (alemánico).
Status
O alemánico está clasificado como "vulnerable" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO

O alemánico é unha lingua, moi dialectalizada, que fai parte do grupo do alemán superior, e que se fala no sur de Alemaña, no nordés de Francia, en Suíza, Liechtenstein, no oeste de Austria e no norte de Italia. A poboación que o usa a diario calcúlase nuns 10 millóns. Pertence, xunto ao bávaro e ao suabo, á rama denominada alemán superior da familia das linguas xermánicas. Comprende as seguintes variedades, que poden chegar a ser intelixibles entre elas:

• Alemánico de Suabia (Alemaña), chamado tamén suabo (Schwäbisch)
• Baixo alemánico, que comprende:
  • Alsaciano, en Alsacia (Francia)
  • Alemán (ou suízo) de Basilea, en Basilea (Suíza)
• Alto alemánico, en Suíza, Vorarlberg (Austria), ao sur da Selva Negra (Alemaña e Liechtenstein), por exemplo:
  • Alto alemánico de Berna, o bernés, nomenativo Bärndütsch, fálase en Berna e na parte norte do cantón, non confundilo co alemánico superior de Berna que é unha variante da fala bernesa usada no sur do cantón.

Bärndütsch	Pronuncia AFI	bærndytʃ

• • Alto alemánico de Zürich, o zuriqués, xa que o falan os zuriqueses da cidade e contornas. Eles mesmos lle chaman Züritüütsch.

Züritüütsch	Pronuncia AFI	tsyɾityːtʃ

• Alemánico superior, no cantón de Valais (en alemán Wallis) e a súa diáspora alpina, ao sur do cantón de Berna e na parte alemá de Friburgo (Suíza) por exemplo:
  • Alemánico superior de Berna.
  • Walliser, referido a Wallis e
    • Walser, referido á diáspora.

Área de influencia do alemánico

Cando se fala dos dialectos alemánicos de Suíza adóitase empregar a denominación de suízo alemán ou Schweizerdeutsch.

Os alamáns eran as tribos xermanas das cales evolucionou o seu dialecto ao actual alemánico, do nome destas tribos collemos o nome para nomear a Alemaña e aos alemáns en galego e castelán entre outros. Os suevos que invadiron a Gallaecia hispanorromana son descendentes destas xentes. Véxase sobre todo que na parte norte fálase o suabo (no mapa a zona vermella arriba de todo).

Véxase tamén

Outros artigos

• Wikipedia en alemánico
• Lingua alemá de Suíza

Ligazóns externas

• Idioma alemánico en Ethnologue.