Bebida de cola

Presentación habitual da cola, con xeo e limón.

Unha bebida de cola é unha gasosa usualmente saborizada con caramelo colorado, e que frecuentemente posúe cafeína.^[1]

Creada polo farmacéutico John Pemberton, orixinalmente vendíase en farmacias; actualmente converteuse nun tipo de bebida famosa en todo o mundo.

Sabor

Malia o seu nome, os seus ingredientes principais son azucre (ou adozantes nas versións light), aceites cítricos (laranxa, lima ou pela de limón), canela, vainilla e un saborizante acedo, os cales na súa xusta medida e proporción se dilúen en auga carbonatada xunto a colorantes e conservantes.^[2] Moitos fabricantes de bebidas de cola engaden outros ingredientes para crear un sabor propio da marca. Estes inclúen noz moscada, lavanda e unha gran variedade máis, no entanto a base principal, que a xente recoñece, segue sendo vainilla e canela. A noz de cola (sementes da árbore da cola: Cola acuminata), que ten un sabor amargo, contribúe en menor medida ou ningunha na meirande parte das receitas. A acidez é achegada polo ácido fosfórico, por veces acompañado dalgún ácido cítrico.

As bebidas de cola máis baratas conteñen só vainilla e canela como base do seu sabor. Algunhas receitas de bebida de cola son segredos industriais ben agochados, sendo o máis sonado a este respecto o da Coca-Cola.

Algúns adozantes coma o xarope de frutosa, o azucre e outros, adoitan ser usados na elaboración da bebida de cola. As bebidas marcadas coma "light", "zero", "diet ou "sen azucre" utilizan só edulcorantes artificiais.

Na elaboración das primeiras receitas de bebida de Cola usábanse follas de coca e sementes de Cola acuminata (noz de cola), na procura dunha menciña contra a dor de cabeza grazas a que conteñen alcaloides psicoestimulantes. Disque de aí provén o mundialmente famoso nome da Coca Cola.

Marcas

Unha lata de *Cola Turka*, unha bebida de cola de Turquía.

Unha botella da bebida de cola alemá, *Vita Cola*.

As marcas máis importantes a nivel mundial son Coca-Cola, Pepsi e RC Cola. Hai moitas marcas locais, feitas por produtores rexionais, mais que nalgúns países son a primeira marca.

Europa

España: La Casera Cola.
- Cataluña: Alter Cola producida por ApatsFood S.L.
- Galiza: Galicola, producida dende 2009 coma alternativa galega á Coca-Cola. Aguas de Mondariz tamén fabrica unha cola (Mondariz Premium Cola) pouco gasosa, sen azucre e con auga mineral do seu manancial^[3]. Carbónicas Landeira de Santa Comba, tamén fai refresco de cola.
Romanía: American Cola e Adria Cola.
Irlanda: Irish Cola, unha marca local irlandesa.
Francia:
- Bretaña: Breizh Cola prodúcese con sabor a cravo; embotéllase en garrafas de sidra.
Suecia: Cuba Cola.
Dinamarca: Jolly Cola, foi máis famosa que a Coca-Cola e Pepsi Cola durante as décadas de 1960 e 1970.
República Checa e Eslovaquia: Kofola, terceira marca máis vendida do país.
Alemaña: Afri-Cola, cun alto contido de cafeína (cerca de 250 mg/L). A súa fórmula mudou en 1999 para reducila e tornou en abril de 2006. Vita Cola, un refresco da antiga Alemaña comunista, representa o estilo de vida dos xermanos orientais, os Ossis.
Turquía: Cola Turka.
Reino Unido: Virgin Cola tamén foi introducida en Suráfrica e Europa do leste na década de 1990, pero a súa dispoñibilidade decaeu. Barr Cola producida por A.G. Barr (Produtores da famosa Irn Bru).

Asia e Oriente medio

Unha botella de *Zam Zam Cola*, unha bebida de cola de Irán.

Alef Cola é unha marca de bebida cola en Israel e os Territorios Palestinos, comercializada principalmente en Haredim. O emblema kosher aparece de maneira prominente no seu logo.
Mecca Cola, unha bebida francesa, vendida en Oriente Medio e partes de Europa.
RC Cola popular en Filipinas, distribuída por Asiawide Beverages. RC foi introducida en Israel en 1995 co lema "RC: Just like in America!"
Star Cola é unha marca de Gaza e Palestina.
Super Drink é unha cola popular nos territorios palestinos e no estado de Israel.
Thums Up é unha marca popular na India.
Campa Cola era a marca máis importante na India antes da chegada de Pepsi e Coca-Cola en 1991.
Zam Zam Cola, popular no Irán e partes do mundo árabe.

Américas

Inca Kola, é unha bebida fabricada pola Corporación José R. Lindley S.A., ten unha alianza con Coca-Cola e é moi popular no Perú.
Royal Crown (RC Cola) distribúese nos Estados Unidos, Canadá e México.
tuKola e Tropicola son marcas de Cuba (tamén dispoñíbeis en Italia).
OpenCola é unha bebida con receita de código libre (open source), pode ser producida libremente por calquera.
Big Cola é unha bebida dunha compañía peruana -AJE GROUP- distribuída en Costa Rica, Colombia, México, Brasil e Venezuela.
Doble Cola é unha bebida dunha compañía arxentina de Córdoba.
Red Cola é un refresco distribuído en México por AGA Group
King Cola elaborada e envasada en Venezuela por Embotelladora Terepaima (Refrescos Dumbo).
Pop Cola envasada por Embotelladora Marbel en Barquisimeto, Venezuela.
Pino Cola envasada por Sidra Pino en Mérida, Iucatán, México.
Lulú Cola é un refresco distribuído en México por Pascual S.C.L..
Chiva Cola, producida polo Grupo Omnilife do Club Deportivo Guadalajara, en México.
Fioravanti gasosa ecuatoriana de circulación internacional principalmente en España e Italia.
Salva Cola envasada por Embotelladora La Cascada en O Salvador.
Red cola e Dr Pepper unha producida e outra envasada pola empresa Peñafiel en México e algúns outros países
Fagar Cola, gasosa do Uruguai, distribuída no Uruguai.
Nix cola, gasosa do Uruguai.
Free producida pola Compañía de Cervecerías Unidas entre 1986 e 1994 en Chile.
Tommy Cola, Rari Cola, Mc Cola son gasosas de Chile.
Kola Sol producida por Gaseosas El Sol S.A en Colombia

Reaccións químicas

Por conteren gas, as bebidas de cola son acedas (o ácido carbónico fórmase cando o dióxido de carbono se disolve na auga), e poden reaccionar violentamente con bases químicas coma o bicarbonato de sodio. Moitas bebidas de cola tamén conteñen ácido fosfórico e/ou ácido cítrico, que incrementa altamente a acidez.

O experimento de erupción con Coca-Cola Light e Mentos converteuse en bastante popular, especialmente en sitios como YouTube, dedicándolle tamén un capítulo de "Mythbusters" ("Cazadores de mitos"). Os caramelos Mentos e os pos cristalizados coma o azucre ou o sal, cando son engadidos á cola (xeralmente light), causaban unha alta reacción ao crear pequenas burbullas de dióxido de carbono. Isto prodúcese pola reacción física ao ceibar CO₂ disolto.

Outro experimento implica engadir xeo seco, fornecendo dióxido de carbono adicional que leva a que o dióxido de carbono presente na bebida saia desta, facendo que a botella estoupe.

En calquera caso, ao mesturarmos estas substancias con cola (ou calquera outra bebida carbonatada) fai burbullar a bebida, creando escuma e incrementando a presión na botella, que fai que a tampa saia disparada.^[4]

Etimoloxía

Cola procede do nome vulgar en linguas africanas da árbore da cola: kola. Coa noz de cola aromatizábanse as primeiras bebidas.

Saúde

Unha revisión de estudos^[5] expón o efecto prexudicial para o esmalte dental das bebidas de cola, é dicir: a produción da carie dental, nisto interveñen dous factores destas bebidas: o contido de sacarosa e o baixo pH.^[6]

Un estudo de 2007 atopou que o consumo de refrescos de cola, tanto aqueles que contiñan adozante natural coma artificial, se asociou cun maior risco de enfermidade renal crónica talvez polo ácido fosfórico utilizado .^[7] Beber dúas ou máis destas bebidas por día duplica a frecuencia de afeccións de ril, mentres que as bebidas de cola con ácido cítrico non teñen ese efecto.

O consumo de refrescos de cola, pero non doutras bebidas gasosas, asóciase cunha baixa densidade mineral ósea nas mujeres; cómpren máis estudos e descoñécese a súa relevancia clínica.^[8]

Notas

↑ "What is Cola Flavored with?". Consultado o 19-06-2007.
↑ "Notes On Making Cola".
↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 06 de setembro de 2015. Consultado o 01 de xullo de 2014.
↑ Chin TW, Loeb M, Fong IW (1995). "Effects of an acidic beverage (Coca-Cola) on absorption of ketoconazole". Antimicrob. Agents Chemother. 39 (8): 1671–5. PMC 162805. PMID 7486898. Arquivado dende o orixinal o 17 de outubro de 2019. Consultado o 01 de xullo de 2014.
↑ Walsh, Laurence J. (2008). The University of Queensland, ed. "Black cola drinks, oral health and general health: an evidence-based approach." (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 13 de abril de 2012. Consultado o 01 de xullo de 2014.
↑ Bruce Hamilton (2011, Nov). stason.org, ed. "Chemistry FAQ: What is the pH of Coca-cola?".
↑ Saldana TM, Basso O, Darden R, Sandler DP. (2007). Epidemiology, ed. "Carbonated beverages and chronic kidney disease".
↑ Tucker KL, Morita K, Qiao N, Hannan MT, Cupples LA, Kiel DP. (2006). Am J Clin Nutr, ed. "Colas, but not other carbonated beverages, are associated with low bone mineral density in older women: The Framingham Osteoporosis Study.".

Véxase tamén

Outros artigos

Ligazóns externas

O "truco" con Coca-Cola Light e caramelos Mentos (en castelán)
Fulcola Artigos breves sobre diferentes marcas de bebida de cola (en sueco)
Receita de OpenCola (orixinalmente creada por Cory Doctorow) (en inglés)
Artigo sobre niveis de cafeína en diferentes bebidas gasosas Arquivado 13 de maio de 2008 en Wayback Machine. (en inglés)
Zam Zam Foods North America Inc. Distribuidores de Zam Zam Cola, unha bebida de cola do Irán (en inglés)
Boicot: para o mundo árabe, "todo vai mellor con ZamZam cola" Arquivado 14 de agosto de 2003 en Wayback Machine. Artigo do Diario Clarín.

[flavoring-1] "What is Cola Flavored with?". Consultado o 19-06-2007.

[2] "Notes On Making Cola".

[3] "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 06 de setembro de 2015. Consultado o 01 de xullo de 2014.

[medicaleffects-4] Chin TW, Loeb M, Fong IW (1995). "Effects of an acidic beverage (Coca-Cola) on absorption of ketoconazole". Antimicrob. Agents Chemother. 39 (8): 1671–5. PMC 162805. PMID 7486898. Arquivado dende o orixinal o 17 de outubro de 2019. Consultado o 01 de xullo de 2014.

[5] Walsh, Laurence J. (2008). The University of Queensland, ed. "Black cola drinks, oral health and general health: an evidence-based approach." (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 13 de abril de 2012. Consultado o 01 de xullo de 2014.

[6] Bruce Hamilton (2011, Nov). stason.org, ed. "Chemistry FAQ: What is the pH of Coca-cola?".

[7] Saldana TM, Basso O, Darden R, Sandler DP. (2007). Epidemiology, ed. "Carbonated beverages and chronic kidney disease".

[8] Tucker KL, Morita K, Qiao N, Hannan MT, Cupples LA, Kiel DP. (2006). Am J Clin Nutr, ed. "Colas, but not other carbonated beverages, are associated with low bone mineral density in older women: The Framingham Osteoporosis Study.".

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]