Dogma 95

O Dogma 95 (dinamarqués: Dogme 95) foi un movemento cinematográfico de vangarda iniciado en 1995 polos directores dinamarqueses Lars von Trier e Thomas Vinterberg, que crearon o "Manifesto Dogma 95" e o "voto de castidade" (dinamarqués: kyskhedsløfter). No intento de recoller a "pureza" do cinema, lonxe de artificios ou complexidades técnicas. Estas eran regras para crear unha cinematografía baseada nos valores tradicionais de guión, actuación e tema, excluíndo o uso de efectos especiais elaborados ou tecnoloxía, coa esperanza de que a industria dese de novo o poder ao artista como oposición ao estudio.^[1] Tras von Trier e Vinterberg uníronse outros directores como Kristian Levring e Søren Kragh-Jacobsen, que formaron o Colectivo Dogma 95 ou Dogme Brethren.

Historia

Lars von Trier e Thomas Vinterberg escribiron e asinaron o manifesto e os seus votos. Vinterberg dixo que os escribiron en 45 minutos.^[2] O movemento presentado en París o 13 de marzo de 1995 na conferencia Le cinéma vers son deuxième siècle. O mundo do cinema reunírase para celebrar o centenario desa arte e contemplar o futuro do cinema comercial. Chamado a falar sobre este tema, Lars von Trier lanzou a un público perplexo, panfletos vermellos anunciando o "Dogma 95".

O primeiro filme do movemento (Dogme #1) foi Festen, de Vinterberg, en 1998, que recibiu grandes críticas e gañou o premio do xurado no Festival de Cannes. O actor e director franco-estadounidense Jean-Marc Barr foi o primeiro estranxeiro en dirixir un filme Dogma, Lovers (1999) (Dogme #5). O director galego Juan Pinzás filmou a triloxía Era outra vez (2000), Días de voda (2002) e O desenlace (2005).

A finais da década do 2000 a chegada da tecnoloxía de vídeo en cámaras fotográficas contribuíu ao aumento de filmes e curtametraxes seguindo en maior ou menor medida as regras do manifesto. Porén, debido aos avances tecnolóxicos e á calidade a estética destas producións está moi afastada dos filmes rodados en cinta.

Obxectivos e regras

O obxectivo do movemento é purificar a arte cinematográfica, rexeitando os efectos especiais e as modificacións na posprodución. As dez regras que debía cumprir un filme para ser considerado Dogma segundo o "Voto de Castidade," son:^[1]

A rodaxe debe facerse en localizacións. Non se deben levar a escenarios. (Se é preciso un accesorio especial para a historia, debe escollerse unha localización na que se poida localizar).
O son non debe ser producido á parte das imaxes e viceversa. (Non se debe empregar música a menos que exista onde se grava a escena.)
Debe levarse a cámara en man. Permítese calquera movemento ou inmobilidade proporcionado pola man.
O filme debe de ser en cor. A iluminación especial non é aceptable. (Se a iluminación é demasiado feble para a rodaxe debe cortarse a escena ou conectar unha soa lámpada á cámara).
Están prohibidos os traballos ópticos e os filtros.
O filme non debe conter acción superficial. (Non deben ocorrer asasinatos, armas etc.)
Está prohibida a alienación temporal e xeográfica. (É dicir, o filme ten lugar aquí e agora).
Non se aceptan xéneros cinematográficos.
O formato do filme debe ser 35 mm.
O director non debe aparecer nos títulos de crédito.

Usos e abusos

As regras foron rotas desde o primeiro filme Dogma producido. Por exemplo, Vinterberg “confesou” que durante unha escena de Festen cubriu unha xanela, o que deu á escena unha iluminación especial. Von Trier usou a música de Le Cygne de Camille Saint-Saëns no filme Idioterne.

Desde o trixésimo primeiro filme Dogma (2002) un cineasta xa non necesita que a súa obra sexa verificada e identificada como dentro do movemento. Os fundadores orixinais comezaron a traballar en novos proxectos experimentais e o movemento rompeuse en 2005.^[3]