Marsilea

Marsilea é un xénero de pteridófitas da clase das polipodiópsidas e orde das salviniais, que é o tipo da familia das marsileáceas.

O xénero comprende unhas 65 especies de fentos acuáticos.

Taxonomía

Descrición

O xénero foi descrito en 1753 por Linneo, na páxina 1099, do vilume II da 1ª edición da súa obra Species Plantarum.

Sinónimos

Ademais de polo protónimo cuñado por Linneo e actualmente válido, o xénero coñeceuse tamén polo sinónimos:

• Lemma Juss. ex Adans.
• Spheroidea Dulac
• Zaluzianskia Neck.

Etimoloxía

O nome científico Marsilea foi unha homenaxe que Linnaeus lle fixo ao conde Luigi Ferdinando Marsigli (en latín, Marsilius) naturalista italiano falecido en 1730.

Especies

Segundo a base de datos The Plant List, recoñécense as seguintes especies:

• Marsilea aegyptica Willd.
• Marsilea ancyclopoda A.Braun
• Marsilea apposita Launert
• Marsilea burchellii A.Braun
• Marsilea capensis A.Braun
• Marsilea coromandelina Willd.
• Marsilea crenata C.Presl
• Marsilea crotophora D.M. Johnson
• Marsilea deflexa A.Braun
• Marsilea distorta A.Braun
• Marsilea drummondii A.Braun
• Marsilea ephippiocarpa Alston
• Marsilea farinosa Launert
• Marsilea fenestrata Launert
• Marsilea hirsuta R. Br.
• Marsilea macrocarpa C.Presl
• Marsilea macropoda Engelm. ex A.Braun
• Marsilea minuta L.
• Marsilea mollis B.L. Rob. & Fernald
• Marsilea mutica Mett.
• Marsilea nubica A.Braun
• Marsilea oligospora Goodd.
• Marsilea quadrifolia L.
• Marsilea schelpeana Launert
• Marsilea unicornis Launert
• Marsilea vera Launert
• Marsilea vestita Hook. & Grev.
• Marsilea villifolia Brem. & Oberm. ex Alston & Schelpe
• Marsilea villosa Kaulf.

Porén, o ITIS só recoñece as seguintes:

• Marsilea ancylopoda A. Braun
• Marsilea crenata C. Presl
• Marsilea hirsuta R. Br.
• Marsilea macropoda Engelm. ex A. Braun
• Marsilea minuta L.
• Marsilea mollis B.L. Rob. & Fernald
• Marsilea mutica Mett.
• Marsilea oligospora Goodd.
• Marsilea polycarpa Hook. & Grev.
• Marsilea quadrifolia L.
• Marsilea vestita Hook. & Grev.

Características

Son pequenas plantas de aspecto infrecuente, xa que non se parecen aos fentos comúns. Os nomes vulgares dalgunhas especies inclúen trevo de auga e trevo de catro follas, debido a que as frondes presentan catro lóbulos semellantes ao trevo, e están presentes sobre a auga ou mergullados nela.

Os esporocarpos dalgunhas especies australianas son moi resistentes á seca, sobrevivindo até 100 anos en condicións de extrema sequidade. Ao mollarse, o interior xelatinoso do esporocarpo incha, dividíndoo e liberando unha masa semellante a un verme que leva os soros, levándose finalmente a cabo a xerminación das esporas e a fecundación.

Usos

Como alimento

Os esporocarpos dalgunhas especies australianas, como Marsilea drummondii, son comestíbeis e foron comidos polos aborixes e os primeiros colonos brancos, que o coñecían co nome de ngardu ou nardoo. Partes de Marsilea drummondii conteñen unha enzima que destrúe a tiamina (vitamina B₁), provocando danos cerebrais en ovellas e cabalos. Durante as inundacións na conca do río Gwydir morreron 2 200 ovellas despois de comer nardoo. Con todo, as tres cuartas partes das ovellas afectadas responderon ás inxeccións de tiamina. A deficiencia de tiamina dun nardoo mal preparado provocou probablemente a fame e a morte de Burke e Wills.

As follas de Marsilea crenata forman parte da cociña xavanesa oriental de Indonesia, especialmente na cidade de Surabaya. Chámase Pecel Semanggi e sérvese con salsa picante de cacahuete e batata.

Como ornamento

Algunhas especies do xénero, como Marsilea crenata, Marsilea exarata, Marsilea hirsuta e Marsilea quadrifolia, cultívanse en acuarios.

Galería

• 
  Marsilea crenata
• 
  Marsilea drummondii
• 
  Marsilea hirsuta
• 
  Marsilea minuta
• 
  Marsilea mutica
• 
  Marsilea schelpeana

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Waterclover. Marsilea na EOL.