Cycaki
(ze strony „Cycak” sposrědkowane)
| |
| někotre cycaki:
girafa (horjeka nalěwo), (Acerodon jubatus), jěž, law | |
| systematika | |
|---|---|
| domena | Eukaryoty |
| swět | Zwěrina |
| nadkmjen: | (Deuterostomia) |
| kmjen: | Chordazwěrjata (Chordata) |
| podkmjen: | Rjapniki (Vertebrata) |
| nadrjadownja: | (Gnathostomata) |
| rjadownja: | Cycaki (Mammalia) |
| rjad: | (Tetrapoda) |
| wědomostne mjeno | |
| Mammalia | |
| Linnaeus (1758) | |
| Podklasy | |
|
| |
Cycaki su klasa rjapnikow. K jich charakteristiskim znamjenjam słušatej koža a cycanje dorosta z mlokom. Swětadaloko so dźensa wokoło 5.500 recentnych družinow rozeznawa, kotrež so do třoch podklasow dźěla: jeja njesuce pracycaki (Protheria), měchawcy (Metatheria) a wyše cycaki abo placentawcy (Eutheria), ke kotrymž tež čłowjek słuša.
Systematika
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Cycaki buchu do třoch podrjadownjow z něhdźe 25 do 30 rjadami rozdźělene, kotrež buchu pola měchawcow a wyšich cycakow hišće dwěmaj resp. štyrjom nadrjadowanym skupinam přirjadowane. Dokładniša systematika ze wšěmi swójbami namaka so w systematice cycakow.
Wallabia bicolor (němsce Sumpfwallaby), družina kenguruwow, jako přikład za měchawcow
wjewjerčka (Sciurus vulgaris) jako přikład za wyšich cycakow
- podrjadownja: Pracycaki (Protheria)
- Kloakowcy Monotremata
- podrjadownja: Měchawcy (Marsupialia)
- nadrjad Ameridelphia
- rjad (Didelphimorphia)
- rjad (Paucituberculata)
- nadrjad Australidelphia
- rjad Microbiotheria (z jeničkej družinu Chiloé-měchawica (Dromiciops gliroides))
- rjad (Notoryctemorphia)
- rjad (Dasyuromorphia)
- rjad (Peramelemorphia)
- rjad Diprotodontia
- nadrjad Ameridelphia
- podrjadownja: Wyše cycaki (Eutheria)
- nadrjad Afrotheria
- rjad Tenrekartige (Afrosoricida)
- rjad Rüsselspringer (Macroscelidea)
- rjad Röhrenzähner (Tubulidentata, z jeničkej družinu Erdferkel (Orycteropus afer))
- rjad Bibymalagasia †
- rjad Schliefer (Hyracoidea)
- rjad Rydłače (Proboscidea, z jeničkej swójbu słony (Elephantidae))
- rjad Sireny (Sirenia)
- nadrjad Nebengelenktiere (Xenarthra)
- rjad Gepanzerte Nebengelenktiere (Cingulata)
- rjad Zahnarme (Pilosa)
- nadrjad Euarchontoglires
- rjad Spitzhörnchen (Scandentia)
- rjad Riesengleiter (Dermoptera)
- rjad Primaty (Primates)
- rjad Hrymzaki (Rodentia)
- rjad Zajacy (Lagomorpha)
- nadrjad Laurasiatheria
- rjad Insektožrački (Eulipotyphla)
- rjad Fledertiere (Chiroptera)
- rjad Šupiznaki (Pholidota)
- rjad Rubježne zwěrjata (Carnivora, inkluziwnje ćulenje (Pinnipedia))
- rjad Jednokopytače (Perissodactyla)
- rjad Dwukopytače (Artiodactyla)
- rjad Wjelryby (Cetacea)
- nadrjad Afrotheria
Někotre přispomnjenja wo tutej systematice:
- Ameridelphia so jako parafyletiska skupina rozwažuja.
- Dwukopytače a wjelryby buchu často k zhromadnej porjedźe (Cetartiodactyla) zjate, dokelž so su wjelryby z dwukopytačow wuwili, kotrež bjez tutoho zjeća bychu parafyletiska skupina byli.
- „Kopytače“ (Ungulata) wjace njejsu w tutej systematice žana systematiska skupina, ale rozdźělne, nic bližo přiwuzne taksy zjimaja. Tute rozdźělenje je pak dwělomne.
- Tu jako Tenrekartige (Afrosoricida) woznamjenjene zwěrjata buchu prjedy překasančnikam přirjadowane, by so pak jeničce konwergentnje wuwili móhli.
- Die Fledertiere buchu w někotrych systematikach do bliskostneho poměra k primatam stajene, druhdy buchu tež jako dwaj jeničce konwergentnje wuwiwše taksy, lětace psyki a njetopyrje wobhladowane. Beides wird nach jüngeren Untersuchungen aber als nicht zutreffend erwogen.
- Zarjadowanje Rüsselspringer, Erdferkels a šupiznakow bě dołho diskutowane, genetiske přepytowanja dopokazuja pak přisłušnosć k přeco horjeka mjenowanym skupinam.
 |
Tutón přinošk ma so hišće přełožić. |
Žórło
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Mammalia – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow