K wobsahej skočić

Lědy

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Lědy
Lehde
Połoženje na karće Delnjeje Łužicy
Połoženje na karće Delnjeje Łužicy
DEC
město: Lubnjow
zagmejnowanje: 1974
wysokosć: 50 metrow n.m.hł.
51.86333333333313.99027777777850
póstowe čisło: 03222
předwólba: 03542
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Lěźanaŕ/-ka
adjektiw:
lěźański
skłonowanje:
, tam, Lědy, , tam
Historiska Błótowska chěža na Lědach
Historiska Błótowska chěža na Lědach

Historiska Błótowska chěža na Lědach

Lědy (němsce Lehde) su wjeska ze 150 wobydlerjemi wosrjedź Błótow, kotraž słuša wot lěta 1974 k Lubnjowej. Cyła wjes steji pod pomnikoškitom.

Na Lědach nadeńdźe so Błótowski muzej pod hołym njebjom z třomi typiskimi Błótowskimi statokami.

Lědy leža něhdźe połdra kilometra juhowuchodnje Lubnjowskeho stareho města na wjacorych kupach wosrjedź Błótow a běchu přez lětstotki jeničce přez jednu z wjele rěkow přistupne. Najwažniše ze zwjetša jenož meter hłubokich kanalow a rěčkow su Dolska, kotraž wjedźe do sewjera, Lěška, kotraž wjedźe z Lubnjowa přez same Lědy dale do Hornich Błótow a Giglica, kotraž zwjazuje Lědy z hłownej Sprjewju na juhu. Prěni kruty puć mjez Lubnjowom a Lědami bu hakle w lěće 1929 wotewrjeny. Dodawanje póšty kaž tež wotstronjenje wotpadkow so hač do dźensnišeho přez rěki wotměwatej.

Dla swojeho njewšědneho połoženja a do dalokeje měry zdźeržaneho charaktera jako tradicionelna Błótowska wjeska su Lědy woblubowany turistiski cil. Sewjerowuchodnje wsy leži historiski hosćenc Wótšowska.

Wjeska naspomni so prěni raz w lěće 1315 we wopismje wo předawanju Lubnjowa. Ze serbšćiny pochadźace mjeno woznamjenja telko kaž „prózdne, njewobtwarjene městno“ (přir. lědma, lědom, lědy). W lěće 1719 zasadźeny wučer Martin Müller rozprawješe, zo je wón jenički we wsy, kiž němsce rěči. Poslednje serbske kemše w Lubnjowskej cyrkwi swj. Mikławša wotměchu so 1874, ale na Lědach so tež we 1880tych lětach hišće zwjetša serbsce rěčeše (74 %), kaž Arnošt Muka w swojej Statistice naspomni. Porno tomu zwěsći Arnošt Černik něhdźe 70 lět pozdźišo jenož hišće jeničkeho serbskorěčneho wobydlerja. Poslednja Lědźanska žona, kotraž serbska chodźeše a serbsce rěčeše, zemrě w lěće 1976. We wjele ležownostnych mjenach je so serbska rěč pak wobchowała.

  • Christel Lehmann-Enders, Ute Henschel: Das Spreewalddorf Lehde. Spreewald-Museum (wud.), Lubnjow/Lědy 1996
  • Theodor Fontane: Wanderungen durch die Mark Brandenburg, zwjazk 4 (Spreeland) „In den Spreewald“
 Commons: Lehde/Lědy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
  • Lědy w datowej bance delnjoserbskich městnych mjenow na dolnoserbski.de (delnjoserbsce)
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije