შინაარსზე გადასვლა

Enter Sandman

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ვიკიპედიის რედაქტორების გადაწყვეტილებით, სტატიას „Enter Sandman“ მინიჭებული აქვს რჩეული სტატიის სტატუსი. Enter Sandman ვიკიპედიის საუკეთესო სტატიების სიაშია.
„Enter Sandman“
სინგლიმეტალიკა
ალბომიდან Metallica
B-მხარე Stone Cold Crazy (Queen-ის ქავერი)/ Enter Sandman (დემო) / Holier Than Thou (დასამთავრებელი)
გამოსვლის თარიღი 29 ივლისი, 1991[1]
ჩაიწერა 1990 წლის ოქტომბერი – 1991 წლის ივნისი
სტუდიაში One on One
ლოს-ანჯელესი, კალიფორნია
ჟანრი მძიმე მეტალი
ხანგრძლივობა 5:32
ხმისჩამწერი ლეიბლი Elektra
ავტორ(ებ)ი კირკ ჰემეტი,
ჯეიმზ ჰეტფილდი,
ლარს ულრიხი
პროდიუსერი ბობ როკი,
ჯეიმზ ჰეტფილდი,
ლარს ულრიხი
მეტალიკა — სინგლების ქრონოლოგია
„One“
(1988)
Enter Sandman
(1991)
„The Unforgiven“
(1991)
მუსიკალური ნაწყვეტები:
    Enter Sandman
    ნაწყვეტი სიმღერისა Enter Sandman მეტალიკის 1991 წლის ალბომიდან Metallica. მთლიანი სიმღერა წარმოიშვა გიტარისტ კირკ ჰემეტის დაწერილი რიფიდან.
  • ვერ ხსნით ფაილს? იხ. მედია მაშველი.

Enter Sandman“ — ამერიკული მძიმე მეტალ ჯგუფ მეტალიკის სიმღერა. იგი გამოვიდა, როგორც პირველი სინგლი ჯგუფი მეხუთე სტუდიური ალბომიდან Metallica. სინგლის პროდიუსერია ბობ როკი, ჯეიმზ ჰეტფილდთან და ლარს ულრიხთან ერთად. მუსიკის ავტორები არიან კირკ ჰემეტი, ჰეტფილდი და ულრიხი,[1] ხოლო ტექსტი ეკუთვნის ჯეიმზს, რომლის განმარტებითაც იგი ბავშვების კოშმარების შესახებაა.

სიმღერის მთავარი რიფი გიტარისტ კირკ ჰემეტის დაწერილია.[2] თავდაპირველად რიფი იყო ორი პარტიის სიგრძისა, სანამ ლარს ულრიხს არ დაებადა იდეა, პირველი პარტია გაემეორებინათ ოთხჯერ.[2] ულრიხმა სიმღერა დაახასიათა როგორც ერთ რიფიანი, რომელშიც მისი ყველა სექცია წარმოებულია კირკ ჰემეტის მიერ შექმნილი ძირითადი რიფისგან.[2]

ჩანაწერი კომერციულად ყველაზე წარმატებული გამოდგა მეტალიკის სინგლებს შორის: მიიღო ოქროს სერტიფიკატი, გაიყიდა რა 500 000-ზე მეტი ეგზემპლარი მხოლოდ აშშ-ში, ხოლო 2009 წლის 14 დეკემბრის მდგომარეობით, იგი უკვე პლატინისაა.[3] კრიტიკოსების მიერ აღიარებული ეს სიმღერა შედის მეტალიკის 1991 წლის შემდეგ გამოშვებულ ყველა საკონცერტო ალბომსა თუ DVD-ში და სრულდებოდა დაჯილდოების ცერემონიებსა თუ საქველმოქმედო კონცერტებზე.

ჩაწერა

Enter Sandman იყო პირველი სიმღერა, რომელიც ალბომისთვის დაიწერა. ინსტრუმენტული დემო ჩაიწერა 1990 წლის 13 სექტემბერს.[4] ხმის ინჟინერ რენდი სტაუბის მიხედვით, დიდი ენერგია დაიხარჯა დასარტყმელი საკრავების ჩაწერაზე, რადგან სიმღერა იწერებოდა სექციებად და არა ერთიანად.[5] მისივე თქმით, პროდიუსირების ჯგუფმა დიდი დრო დახარჯა საუკეთესო ჟღერადობის მიღებაში ყოველი ოთახიდან, გამოყენებული იქნა 40-50 მიკროფონი, რათა ხმა მაქსიმალურად დამსგავსებოდა საკონცერტო შესრულებას.[5] ბობ როკთან ბას-გიტარასაც მნიშვნელოვანი როლი მიენიჭა; როგორც ჯგუფის მაშინდელი ბასისტი ჯეისონ ნიუსტედი აცხადებს, მანამდე მეტალიკის მუსიკა ძალიან იყო ორიენტირებული გიტარაზე, ხოლო ბობის მოსვლის შემდეგ ბას-გიტარასაც მიენიჭა გარკვეული ადგილი.[6] ბობმა სთხოვა ჯეისონს, დაეკრა უფრო მეტად ბას-გიტარისტის და არა გიტარისტის სტილში, რათა უკეთ მორგებოდა ლარსის დრამებს.[7]

ბობმა ჯგუფისგან დაჟინებით მოითხოვა ამ სიმღერის საკონცერტო შესრულება სტუდიაში; ჯგუფის წევრები გაკვირვებულნი დარჩნენ, რადგან ასეთი რამ ჯერ არასდროს გაეკეთებინათ. ბობ როკმა უთხრა მათ: „თქვენ დიდებული საკონცერტო შემსრულებელი ჯგუფი ხართ. ეს ატმოსფერო კი გადამწყვეტია ალბომისთვის.“[7]

როგორც პირველი სინგლი, Enter Sandman-ის მიქსიც უპირველეს ყოვლისა გაკეთდა,[8] რაც ათ დღემდე გაგრძელდა, რადგან ჯგუფსა და როკს უნდა შეექმნათ ჟღერადობა მთლიანი ალბომისთვის ამ სიმღერის მიქშირებისას.[8] მიუხედავად ტექსტთან დაკავშირებული სირთულეებისა, ულრიხის განცხადებით, სიმღერა იყო საძირკველი და სახელმძღვანელო მთელი ჩაწერის პროცესში მაშინაც კი, როდესაც მას ტექსტი არ ჰქონდა.[2]

მუსიკა

Enter Sandman-ს, ჰეტფილდის თქმით, აქვს ე.წ. „გიტარების კედელი“ — სამი რიტმული გიტარა, რომლებზეც თავად უკრავს ერთსა და იმავე რიფს ხმის კედლის შესაქმნელად.[9] სიმღერა წარმოიშვა გიტარისტ კირკ ჰემეტის დაწერილი რიფიდან.[2] თავდაპირველად იგი იყო ორი პარტიის სიგრძისა, სანამ დრამერმა ლარს ულრიხმა არ შესთავაზა ჯგუფს, პირველი პარტია გაემეორებინათ ოთხჯერ.[2]

ალბომში Metallica შესული გამარტივებული სიმღერები,[2] Enter Sandman-ის ჩათვლით, წარმოადგენს გადახვევას მეტალიკის ძირითადი, უფრო კომპლექსური, მუსიკალური სტილიდან, რომელიც დასტურდება წინა ოთხი ალბომით: Kill 'Em All, Ride the Lightning, Master of Puppets და ...And Justice for All.[10][11] ლარს ულრიხმა სიმღერა Enter Sandman დაახასიათა როგორც ერთ რიფიანი სიმღერა, რომელშიც მისი ყველა სექცია წარმოებულია კირკ ჰემეტის მიერ შექმნილი ძირითადი რიფისგან.[2]

Enter Sandman მიმდინარეობს ტემპით 123 დარტყმა წუთში ხუთი წუთისა და ოცდათორმეტი წამის განმავლობაში, რაც ამ ალბომში შესული სიმღერების საშუალო სიგრძეზე ოდნავ მეტია.[12] იწყება მთავარი რიფის მსგავსი სუფთა შესავლით, რომელსაც გიტარაზე უკრავს ჯგუფი; შემდეგ შემოდის გიტარის აკორდი მი მინორში ვაუ-ვაუ ეფექტის გამოყენებით, რასაც მოსდევს მძიმედ დაკრული შესრულება ტომ-ტომ დოლებზე. ოცდამეოთხე წამზე სუფთა ჟღერადობის გიტარებს ანაცვლებს გიტარები დისტორშენით, რომლებიც ორმოცდამეთექვსმეტე წამიდან იწყებენ მთავარი რიფის შექმნას, რისთვისაც ისინი იყენებენ E/B♭ ტრიტონის ვარიაციებს.[13] პ.ჯ. ჰოუორთმა ვაუ-ვაუ წიგნში მთავარი რიფი დაახასიეთა როგორც „ბოროტი“.[14] შემდეგ სიმღერა ჩვეულებრივი სტრუქტურით ვითარდება: ორი ტაეპი, მისამღერის-წინა ტექსტი და მისამღერი. მისამღერისა და მისამღერის-წინა ტექსტის დროს სიმღერა მთელი ტონით მაღლა იწევს ფა დიეზამდე,[14] ხოლო მეორე მისამღერის შემდეგ ჰემეტი იწყებს სოლოს შესრულებას მთავარი, მისამღერის-წინა და მისამღერის რიფების გამოყენებით. ჰემეტი იყენებს ვაუ-ვაუ ეფექტს და ნოტების ფართო დიაპაზონს, მათ შორის მი მინორი პენტატონური, სი მინორი, ფა დიეზი მინორი, მი მინორი და მი დორიანის რეჟიმში.[14] სოლოს ერთ-ერთი უკანასკნელი ნაწილი შთაგონებულია ჯგუფ Heart-ის სიმღერიდან Magic Man, როგორც გამოყენებულია იგი Ice-T-ის სიმღერაში Personal.[15] სოლოს დასრულებამდე რამდენიმე წამით ადრე იწყება შესვენება, რომელიც წარმოდგენილია დასარტყმელი საკრავების სუფთა შესავლით, რასაც მოსდევს გიტარის ასევე სუფთა შესავალი, რომელსაც კირკის სოლოს უკანასკნელი ნოტის ექო ადევს ფონად. ამ ფონზე ისმის, როგორ ასწავლის ჯეიმზი ბავშვს ძილისწინა ლოცვას Now I Lay Me Down to Sleep. ამას მოსდევს იავნანის ერთ-ერთი ვერსია და მისამღერი.[16] მისამღერის შემდეგ ხმის სიმაღლე თანდათან იკლებს. ამ დროს ჯგუფი უკრავს იმავე რიფებს, რაც გამოყენებულია შესავალში, მხოლოდ შებრუნებული თანმიმდევრობით.[12]

ტექსტი

მუსიკის შექმნის პროცესი მალე დამთავრდა,[9] მაგრამ ვოკალისტ ჯეიმზ ჰეტფილდს პრობლემები ჰქონდა ვოკალთან და ტექსტთან დაკავშირებით. ფაქტობრივად, ეს სიმღერა იყო ბოლო ალბომში, რომელზეც ტექსტი შეიქმნა,[2] ხოლო ამჟამინდელი ტექსტი პირვანდელი სახით არ არის; ჰეტფილდს სჯეროდა, რომ სიმღერას ჰქონდა თვალშისაცემი და კომერციული სახის ჟღერადობა და, კონტრასტულობისთვის, მან დაწერა ტექსტი, რომელიც ეხებოდა სრულყოფილი ოჯახის ნგრევას, დიდსა და საშინელ საიდუმლოს ოჯახში, შეიცავდა მინიშნებებს უცაბედი სიკიდილის სინდრომზე ინფარქტით.[17][18] პირველად მეტალიკის ისტორიაში ულრიხმა და პროდიუსერმა ბობ როკმა უთხრეს ჯეიმზს, რომ მისგან უკეთეს ტექსტს ელოდნენ.[17] ბობმა ჯეიმზს განუცხადა, რომ ტექსტი დიდებული იყო, მაგრამ უკეთესიც შეიძლებოდა. არ იყო საჭირო, პროცესების ასე სიტყვასიტყვით აღწერა, რომ მას შეეძლო ეს ყველაფერი უფრო პოეტურად ეთქვა.[7] ბობს ეჯერა, რომ „სიკვდილი არ გაიყიდებოდა“.[18] შესაბამისად, ეს პუნქტი ჯეიმზმა ხელახლა დაწერა და მივიღეთ ის ტექსტი, რომელიც ახლა აქვს სიმღერას.[7] ახლანდელი ტექსტი კი ეთმობა კოშმარებს,[19][20] მათ ბუნებას და ბავშვის სიზმრების სამყაროში გადასვლის შიშს, სადაც მას მუდმივად უთვალთვალებს მოხუცი კაცი, „ქვიშის კაცი“.[18][21]

ჟურნალ როლინგ სტოუნის ჟურნალისტ რობერტ პალმერის შეფასებით,[22] Enter Sandman, შესაძლოა, პირველი იავნანა იყოს მეტალის ჟღერადობით, რომელიც ჯეიმზის ხმით ურჩევს ბავშვს:

ვიკიციტატები (ინგლისური)
„Hush little baby don't say a word, and never mind that noise you heard. It's just the beasts under your bed, in your closet, in your head.“
ვიკიციტატა (ქართული)
„მშვიდად, პატარავ, არ თქვა სიტყვა და ყურადღებას ნუ მიაქცევ ხმაურს, რომელიც გესმის. ეს უბრალოდ მხეცები არიან შენს საწოლქვეშ, შენს კარადაში, შენს თავში.“

სიმღერის სათაურში მოხსენიებული „ქვიშის კაცი“ (Sandman) პერსონაჟია დასავლეთის ფოლკლორიდან, რომელიც ღამით ბავშვებთან მოდის და მაგიურ ქვიშას აბნევს მათ თვალებზე, რათა კარგი სიზმრები ნახონ.[23][24][25]

გამოშვება და შეფასება

თავდაპირველად სიმღერას Holier Than Thou უნდა გაეხსნა ალბომი Metallica და პირველი სინგლიც სწორედ ის უნდა ყოფილიყო;[2] დოკუმენტური ფილმის A Year and a Half in the Life of Metallica მიხედვით, პროდიუსერმა ბობ როკმა უთხრა ლარს ულრიხსა და ჯეიმზ ჰეტფილდს, რომ ალბომი შეიცავდა ხუთ ან ექვს სიმღერას, რომლებიც კლასიკად უნდა ქცეულიყვნენ არა მარტო ფანებს შორის, არამედ რადიოშიც, და რომ პირველი სიმღერა, რომელიც უნდა გამოსულიყო, იყო Holier Than Thou.[26] ბობ როკის მიხედვით, ულრიხი იყო ერთადერთი წევრი რომელიც ჯერ კიდევ ჩაწერამდე მიხვდა, რომ Enter Sandman იყო იდეალური სიმღერა პირველი სინგლისთვის.[8] ულრიხმა თქვა, რომ მას ჰქონდა დიდი არგუმენტი და მას შემდეგ, რაც გაუზიარა თავისი შეხედულებები და მოსაზრებები ჯგუფის დანარჩენ წევრებს,[2] Enter Sandman გახდა პირველი ტრეკი და პირველი სინგლი ალბომიდან.[27][28]

სინგლი გამოვიდა 1991 წლის 29 ივლისს, ორი კვირით ადრე „შავი ალბომის“ გამოსვლამდე.[27] ალბომმა პირველი ადგილი დაიკავა ბილბორდ 200-ში და გაიყიდა 22 მილიონზე მეტი ეგზემპლარი მსოფლიოს მასშტაბით,[27][29] რამაც Enter Sandman-ს საშუალება მისცა, გამხდარიყო „ცნობილი აუდიო კერპი პოპ-კულტურის მრავალ კუთხეში“.[19] 1991 წლის 30 სექტემბერს იგი იქცა მეტალიკის მეორე სინგლად, რომელმაც ოქროს სტატუსი მიიღო აშშ-ში, გაიყიდა რა 500 000-ზე მეტი ეგზემპლარი.[3] 1992 წელს სიმღერა ნომინირებული იყო გრემის დაჯილდოებაზე კატეგორიაში საუკეთესო როკ სიმღერა, თუმცა, საბოლოოდ, დათმო ეს ჯილდო სტინგის სიმღერასთან The Soul Cages.[30][31] მიღებული აქვს ნომინაციები ჯუნოს დაჯილდოებაზე კატეგორიებში უცხოელი შემსრულებლის საუკეთესოდ გაყიდვადი სინგლი და წლის პროდიუსერი.[32][33]

სიმღერა კარგად იქნა მიღებული კრიტიკოსების მიერ. სტივ ჰიუიმ Allmusic-იდან „შავი ალბომის“ მიმოხილვაში Enter Sandman დაახასიათა როგორც ერთ-ერთი საუკეთესო სიმღერა ალბომიდან, „დამანგრეველი, შიშველი ღარების მჭრელი“.[11] რობერტ პალმერმა როლინგ სტოუნიდან აღნიშნა, რომ სიმღერა „ზღაპარს მოგვითხრობს (...) დეტალურად და დინამიურად“ და მისი გავლენა იგრძნობა ალბომის სტრუქტურასა და ინდივიდუალურ სიმღერებზე.[22] სიდ სმითმა BBC-დან სიმღერას „ფსიქო-დრამატული“ უწოდა და დაამატა, რომ „მოკლე მოტივები იმას აღნიშნავს, რომ რაღაცები იცვლება“ მეტალიკის ახალი ალბომით.[34] სიმღერა მიჩნეულია მეტალიკის სახელწერო სიმღერად.

Enter Sandman შესულია რადიოსადგურ Triple J-ის 2009 წელს შედგენილ სიაში ყველა დროის 100 საუკეთესო სიმღერა 31-ე პოზიციაზე, ჯიმი ჰენდრიქსის All Along the Watchtower-სა (30-ე) და New Order-ის Blue Monday-ის (32-ე) შორის.[35] ჟურნალმა როლინგ სტოუნმა მოათავსა იგი 399-ე ადგილზე სიაში ყველა დროის 500 საუკეთესო სიმღერა,[36] ხოლო VH1-მა — 22-ე ადგილზე სიაში ყველა დროის 40 უდიდესი სიმღერა, მე-18 ადგილზე 90-იანების ას საუკეთესო სიმღერას შორის და 88-ეზე მათი 2003 წლის სიაში 100 საუკეთესო სიმღერა უკანასკნელი 25 წლიდან.[37][38][39][40] ჟურნალმა Q მიანიჭა სიმღერას 81-ე ადგილი სიაში 100 სიმღერა, რომლებმაც მსოფლიო შეცვალეს და 55-ე სიაში ყველა დროის 1001 საუკეთესო სიმღერა.[40][41][42] Total Guitar ჟურნალის მკითხველებმა სიმღერის რიფი შეარჩიეს ყველა დროის მეხუთე საუკეთესო რიფად,[43] ხოლო ჟურნალმა Kerrang! მოათავსა იგი მეოთხე ადგილზე სიაში ყველა დროის ასი საუკეთესო სინგლი.[40] როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზმა კი შეიტანა იგი სიაში 500 სიმღერა, რომლებმაც როკი გაამდიდრეს.[40] 2009 წელს სიმღერა დასახელდა ყველა დროის მე-5 საუკეთესო მძიმე როკ სიმღერად VH1-ის მიერ.[44]

სინგლის გამოსვლის შემდეგ სხვადასხვა წყაროებში გაჩნდა მოსაზრებები, რომ მეტალიკამ მთავარი რიფი მოპარა ლოს-ანჯელესურ კროსოვერ თრეშ მეტალ-ჯგუფს Excel, კერძოდ კი სიმღერიდან Tapping Into The Emotional Void, რომელიც შესულია Excel-ის 1989 წლის ალბომში The Joke's On You. 2003 წელს გავრცელდა ხმები, რომ Excel-ის წევრები განიხილავენ სარჩელის შეტანის პირობებს მეტალიკის წინააღმდეგ მათი სიმღერების მსგავსების გამო.[45]

მუსიკალური ვიდეო

კადრი მუსიკალური ვიდეოდან, რომელზედაც ჩანს ბავშვი, რომელიც ლოცულობს და მას მოხუცი (ქვიშის) კაცი უთვალთვალებს.

Enter Sandman იყო პირველი მუსიკალური ვიდეო „შავი ალბომიდან“, ხოლო მეტალიკისთვის — მეორე (პირველი იყო One). პირველი იყო ასევე მეტალიკის იმ ექვსი მუსიკალური ვიდეოდან, რომელთა რეჟისორიც უეინ იშემია.[46] ჩაიწერა 1991 წლის 3 ივლისს ლოს-ანჯელესში, მისი პრემიერა გაიმართა ამავე წლის 30 ივლისს, ორი კვირით ადრე ალბომის გამოსვლიდან.[27][47] მუსიკალური ვიდეოს სიუჟეტი პირდაპირაა დაკავშირებული მუსიკის თემასთან, რომელიც მოიცავს კადრებს ბავშვის კოშმარებიდან და ქვიშის (მოხუცი) კაცის ფრაგმენტებს ჯგუფის მიერ სიმღერის შესრულების კადრების ფონზე.[48] ბავშვს ესიზმრება, რომ ის იხრჩობა, ეცემა შენობის სახურავიდან, გველების გარემოცვაშია, სატვირთო მისდევს და საბოლოოდ ამ გაქცევაში მთის მწვერვალიდან ვარდება. სიმღერის გარკვეულ ნაწილში ჩანს ბავშვი, რომელიც ლოცულობს და მას მოხუცი (ქვიშის) კაცი უთვალთვალებს. მთელი ვიდეოს განმავლობაში კადრები განუწყვეტლივ ციმციმით ენაცვლებიან ერთმანეთს. Enter Sandman-მა გაიმარჯვა MTV-ის მუსიკალური ვიდეოების დაჯილდოებაზე კატეგორიაში საუკეთესო მეტალ ვიდეო; მიღებული აქვს ნომინაციები ამავე დაჯილდოებაზე კატეგორიებში ვიდეოს საუკეთესო რეჟისურა და საუკეთესო კინემატოგრაფია.[30] ენდრიუ ბლეიკიმ PopMatters-იდან განაცხადა ვიდეოს შესახებ, რომ „სიუჟეტი იდეალურად ერგება სქელ რიფებსა და ჯეიმზის ჩახლართულ იავნანისებურ ლირიკას“.[48]

საკონცერტო შესრულება

გამოსვლის შემდეგ Enter Sandman შედის მეტალიკის თითქმის ყველა საკონცერტო ალბომსა თუ DVD-ში და სრულდებოდა დაჯილდოების ცერემონიებსა თუ საქველმოქმედო კონცერტებზე, 1991 წლის MTV-ის მუსიკალური ვიდეოების დაჯილდოებაზე,[49] 1992 წლის გრემის დაჯილდოებაზე,[30] ფრედი მერკურისადმი მიძღვნილ კონცერტზე,[50] და Live Earth-ზე.[51] ამ უკანასკნელის გაერთიანებულ სამეფოში ტრანსლაციის შემდეგ BBC-მ მიიღო 413 საჩივარი და ბოდიში მოუხადა მეტალიკის ფანებს მეტალიკის სიმღერების ამოჭრის გამო Enter Sandman-მდე.[52][53]

1997 წელს ფორტ-უერთში ჩატარებულ დახურულ შოუზე მეტალიკამ სიმღერის დასასრულისკენ მოაწყო „უბედური შემთხვევა“ სცენაზე. განათების კოშკურაზე შეიქმნა „პრობლემები“, როდესაც მასზე დაკიდულმა კაცმა დაიწყო აქეთ-იქით ქანაობა, რასაც საბოლოოდ კოშკურის ჩამოვარდნა მოჰყვა. გამტარებმა, რომლებზეც ეს კაცი ეკიდა, ნაპერწკლების ყრა დაიწყეს, ხოლო სცენაზე, პიროტექნიკის ეფექტების გამოყენებით, მოხდა აფეთქებები, რის შედეგადაც ერთ-ერთ ტექნიკოსს „ცეცხლი წაეკიდა“ და სცენაზე სირბილი დაიწყო.[54][55] ასეთი სცენების ხილვა შესაძლებელია ვიდეო ალბომში Cunning Stunts,[56] რაც ქართულად ნიშნავს „ეშმაკურ ხრიკებს“. სწორედ ასეთი ხრიკი იყო Enter Sandman-ის შესრულებისას მოწყობილი „უბედური შემთხვევა“, რომელიც იმდენად რეალურად ჩანდა, რომ მაყურებელი საგონებელში ჩააგდო, ეს ყველაფერი ნამდვილად მოხდა თუ შოუს ნაწილი იყო.[57][58]

1999 წლის 21 და 22 აპრილს ბერკლის საზოგადოებრივ თეატრში მეტალიკამ დაუკრა სან-ფრანცისკოს სომფონიურ ორკესტრთან ერთად დირიჟორ მაიკლ კემენის ხელმძღვანელობით. პირველად ისტორიაში, მეტალიკას არ სურდა ამ სიმღერის შეტანა საკონცერტო პროგრამაში, რადგან ფიქრობდნენ, რომ ორკესტრი მას არ მოუხდებოდა. თუმცა, საბოლოოდ, მაინც შეიტანეს მისი პოპულარულობის გამო.[18] შედეგად მივიღეთ ალბომი S&M, CD და DVD ვერსია. აღსანიშნავია, რომ ამ ალბომში შესული ვერსია ხანგრძლივია ორიგინალზე და შეადგენს 7:39 წუთს.[59] ეს ხანგრძლივობა მიღწეულია, ძირითადად, მეოთხე წუთის შემდეგ ჩამატებული თითქმის ერთწუთიანი შესვენებისა და ბოლოში ჩამატებული მისამღერის ხარჯზე, რასაც მოსდევს დრამისა და გიტარის სოლო. რეალურად, სიმღერა მთავრდება 6:52 წუთზე (იწყება 00:05 წუთზე), ხოლო შემდგომ ჯეიმზის მიმართვაა აუდიტორიისადმი, რომელიც ასევე ამ სიმღერაშია შეტანილი. ეს მიმართვა არ გრძელდება 7 წამზე მეტ ხანს, შემდეგი 40 წამი აუდიტორიის ოვაციები ისმის. რაც შეეხება შეფასებებს, არაერთგვაროვანი იყო: ორკესტრი ამ სიმღერას თავის სიმძიმეს ართმევს, რითაც ორიგინალია ძლიერი, თუმცა საერთო თვალთახედვით, ცუდი არ არის; სიმღერის ეს ვერსია ახალ სიმაღლეზე ადის; ორკესტრმა საცოდავი გახადა ამ სიმღერის ჟღერადობა;[60] ეს სიმღერა ფანტასტიურად ერგება ორკესტრს და ოსტატობის შედევრია;[59] უკეთესიც შეიძლებოდა ყოფილიყო.[61] ამგვარი იყო მთლიანად ალბომის შეფასებაც, თუმცა, მიუხედავად ამისა, იგი ჩარტების სათავეებში გამოსვლისთანავე მოექცა.[62]

2004 წლის 6 ივნისს მეტალიკამ შეასრულა სიმღერა ინგლისში დრამერ ჯოი ჯორდისონთან ერთად Slipknot-იდან, რომელმაც შეცვალა ლარს ულრიხი მისი ავადმყოფობის გამო.[63]

ერთ-ერთი უკანასკნელი საკონცერტო შესრულება შედგა 2011 წლის 14 სექტემბერს ნიუ-იორკის იანკების სტადიონზე, ბრონქსი, ნიუ-იორკი, აშშ,[64] რასაც ჯეიმზმა საგანგებო ვიდეო წაუმძღვარა იანკების საიტზე.[65]

ქავერები და მიძღვნები

Enter Sandman-ის ქავერების მრავალრიცხოვან შემსრულებლებს შორის არიან Sum 41, მოუტერჰედი, აპოკალიპტიკა, რიჩარდ ჩიზი, The Mighty Mighty Bosstones, Twink, Dub Spencer & Trance Hill, Reel Big Fish, Tropikal Forever, Die Krupps, Björn Again, Pat Boone და სხვები.[66] მოუტერჰედის ქავერი ნომინირებული იქნა გრემის დაჯილდოებაზე კატეგორიაში საუკეთესო მეტალ შესრულება 2000 წელს, თუმცა დათმო ჯილდო ბლექ საბათის სიმღერასთან Iron Man.[67][68]

სიმღერის ქავერი შესულია ასევე ალბომში Metallic Assault: A Tribute to Metallica, სადაც ბას-გიტარაზე უკრავს მეტალიკის ამჟამინდელი ბასისტი რობერტ ტრუჰილო, რამდენიმე წლით ადრე, ვიდრე მეტალიკის წევრი გახდებოდა.

Enter Sandman-ის მრავალრიცხოვანი ქავერებიდან შესაძლოა გამოვარჩიოთ ფინური როკ ჯგუფ აპოკალიპტიკის ქავერი, რომელიც შესულია მათივე სადებიუტო ალბომში Plays Metallica by Four Cellos. შეიცავს მეტალიკის კიდევ შვიდი სიმღერის ინსტრუმენტულ ქავერს შესრულებულს ხემიან საკრავებზე.[69]

ქანთრის შემსრულებელი მომღერალი ლუკ ბრაიანი ხშირად ასრულებს Enter Sandman-ის შესავალსა და პირველ მისამღერს მისი სიმღერის All My Friends Say შესრულებამდე.[70][71]

საინტერესო ფაქტები

სიმღერების სია

აშშ-ის, ავსტრალიის 2 სიმღერიანი და იაპონიის 2 სიმღერიანი 3" CD სინგლი
  1. Enter Sandman (კირკ ჰემეტი, ჯეიმზ ჰეტფილდი, ლარს ულრიხი)
  2. Stone Cold Crazy (ფრედი მერკური, ბრაიან მეი, ჯონ დიკონი, როჯერ ტეილორი)
საერთაშორისო CD სინგლი
  1. Enter Sandman (ჰემეტი, ჰეტფილდი, ულრიხი)
  2. Stone Cold Crazy (მერკური, მეი, დიკონი, ტეილორი)
  3. Enter Sandman (დემო) (ჰემეტი, ჰეტფილდი, ულრიხი)
საერთაშორისო 12" (4 სიმღერიანი)
  1. Enter Sandman (ჰემეტი, ჰეტფილდი, ულრიხი)
  2. Stone Cold Crazy (მერკური, მეი, დიკონი, ტეილორი)
  3. Holier Than Thou (დასამთავრებელი) (ჰეტფილდი, ულრიხი)
  4. Enter Sandman (დემო) (ჰემეტი, ჰეტფილდი, ულრიხი)
საერთაშორისო 12" (3 სიმღერიანი)
  1. Enter Sandman (ჰემეტი, ჰეტფილდი, ულრიხი)
  2. Stone Cold Crazy (მერკური, მეი, დიკონი, ტეილორი)
  3. Enter Sandman (დემო) (ჰემეტი, ჰეტფილდი, ულრიხი)
საერთაშორისო 7" სინგლი
  1. Enter Sandman (ჰემეტი, ჰეტფილდი, ულრიხი)
  2. Stone Cold Crazy (მერკური, მეი, დიკონი, ტეილორი)

პერსონალი

მეტალიკა

სტუდიური პერსონალი

ჩარტები

ჩარტი (1991) უმაღლესი
პოზიცია
ნორვეგიის სინგლების ჩარტი 2[84]
კანადის სინგლების ჩარტი 1[85]
ბრიტანეთის სინგლების ჩარტი 5[86]
ავსტრალიის სინგლების ჩარტი 10[84]
ნიდერლანდების სინგლების ჩარტი 10[84]
ახალი ზელანდიის სინგლების ჩარტი 6[84]
შვეიცარიის სინგლების ჩარტი 11[84]
შვედეთის სინგლების ჩარტი 14[84]
აშშ-ის ბილბორდის ცხელი ასეული 16[87]
აშშ-ის ბილბორდის მეინსტრიმული როკ ტრეკები 10[88]
ჩარტი (2006) უმაღლესი
პოზიცია
აშშ-ის ბილბორდის ცხელი ციფრული სიმღერები 55[87]

სერტიფიცირება

ქვეყანა სერტიფიცირება
აშშ პლატინა[89]

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. 1.0 1.1 სინგლი Enter Sandman. Metallica.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-04-10. ციტირების თარიღი: 2011-08-23.
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 ლარს ულრიხი. (2001). Classic Albums: Metallica - Metallica. [DVD]. Eagle Rock Entertainment.
  3. 3.0 3.1 ოქრო და პლატინა. RIAA.COM. წაკითხვის თარიღი: 2010-05-06
  4. მეტალიკა 1990 წელს. მეტალიკა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-03. ციტირების თარიღი: 2011-08-24.
  5. 5.0 5.1 რენდი სტაუბი. (2001). Classic Albums: Metallica - Metallica. [DVD]. Eagle Rock Entertainment.
  6. ჯეისონ ნიუსტედი. (2001). Classic Albums: Metallica - Metallica. [DVD]. Eagle Rock Entertainment.
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 ჯო ბოსო. მეტალიკის შავი ალბომი ტრეკი ტრეკის მიყოლებით — ინტერვიუ ბობ როკთან. musicradar.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-12-18. ციტირების თარიღი: 2011-08-24.
  8. 8.0 8.1 8.2 ბობ როკი. (2001). Classic Albums: Metallica - Metallica. [DVD]. Eagle Rock Entertainment.
  9. 9.0 9.1 ჯეიმზ ჰეტფილდი. (2001). Classic Albums: Metallica - Metallica. [DVD]. Eagle Rock Entertainment.
  10. სტივ ჰიუი. „...And Justice for All — მომიხილვა“. Allmusic. ციტირების თარიღი: 2007-09-01.
  11. 11.0 11.1 სტივ ჰიუი. Metallica — ალბომის მიმოხილვა. Allmusic. ციტირების თარიღი: 2011-08-24.
  12. 12.0 12.1 (1991) Metallica — Black (Play it like it is — Guitar Tabulature Book). Cherry Lane Music, გვ. 5–12. ISBN 0895246759. 
  13. რიკი რუკსბი (2001). Inside Classic Rock Tracks. Backbeat, გვ. 132. ISBN 0-87930-654-8. 
  14. 14.0 14.1 14.2 პ. ჯ. ჰოუორთი (1994). The Wah Wah book. Hal Leonard Corporation, გვ. 42–45. ISBN 0711952590. 
  15. რიჩარდ ბინსტოკი (დეკემბერი, 2008). „Metallica: Talkin' Thrash“. Guitar World. Future US: 7. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება)
  16. სიმღერა Enter Sandman. მეტალიკა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-30. ციტირების თარიღი: 2011-08-26.
  17. 17.0 17.1 ჯეიმზ ჰეტფილდი. (2004). როცა მეტალიკა მსოფლიოს მართავდა. [სატელევიზიო დოკუმენტური]. VH1.
  18. 18.0 18.1 18.2 18.3 18.4 Enter Sandman. Songfacts.com. ციტირების თარიღი: 2011-08-28.
  19. 19.0 19.1 Classic Rock Review. (21 აგვისტო, 2011) Metallica — ალბომის მიმოხილვა. Classic.ModernRockReview.com. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.[მკვდარი ბმული]
  20. blabbermouth.net. (20 ოქტომბერი, 2010) ადამ ლამბერტი მისი Enter Sandman-ის ქავერის შესახებ: „ჩვენ გავაკეთეთ ეს ჩვენებურად... ოდნავ მეტი ბრწყინვალებით.“. roadrunnerrecords.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-10-23. ციტირების თარიღი: 2011-08-28.
  21. Enter Sandman. Encyclopedia Metallica. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-22. ციტირების თარიღი: 2011-08-28.
  22. 22.0 22.1 რობერტ პალმერი. (21 იანვარი, 1997) Metallica - ალბომის განხილვა. როლინგ სტოუნი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-06-19. ციტირების თარიღი: 2011-08-26.
  23. Sandman. Tititudorancea.com. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  24. ე. თ. ა. ჰოფმანი. Der Sandmann. ციტირების თარიღი: 2006-05-02.
  25. მარია ტატარი [1987] (2003). Hard Facts of the Grimms' Fairy Tales. Princeton University Press. ISBN 978-0691014876. 
  26. ბობ როკი. (1992). A Year and a Half in the Life of Metallica. [DVD]. Elektra Entertainment.
  27. 27.0 27.1 27.2 27.3 მეტალიკა 1991 წელს. მეტალიკა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-05-27. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  28. Metallica. მეტალიკა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-01-13. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  29. მეტალიკის ისტორია, ნაწილი II. მეტალიკა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-07-10. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  30. 30.0 30.1 30.2 მეტალიკა 1992 წელს. მეტალიკა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-03. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  31. გრემის დაჯილდოების გამარჯვებულები - დაჯილდოების 34-ე ცერემონია. გრემის დაჯილდოება. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  32. უცხოელი შემსრულებლის საუკეთესოდ გაყიდვადი სინგლი. ჯუნოს დაჯილდოება. ციტირების თარიღი: 2011-08-30.[მკვდარი ბმული]
  33. წლის პროდიუსერი. ჯუნოს დაჯილდოება. ციტირების თარიღი: 2011-08-30.[მკვდარი ბმული]
  34. სიდ სმითი (2007-06-21). „მეტალიკა, Metallica — მიმოხილვა“. BBC. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-07-28. ციტირების თარიღი: 2007-09-03.
  35. Triple J. ყველა დროის 100 საუკეთესო სიმღერა 2009. ABC.net.au. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  36. როლინგ სტოუნის ყველა დროის 500 საუკეთესო სიმღერა. როლინგ სტოუნი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-07-05. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  37. 40 საუკეთესო მეტალ სიმღერა. VH1. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-12-10. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  38. 90-იანების ასი საუკეთესო სიმღერა. VH1. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  39. 100 საუკეთესო სიმღერა უკანასკნელი 25 წლიდან. VH1. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-02-09. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  40. 40.0 40.1 40.2 40.3 Enter Sandman. acclaimedmusic.net. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-10-12. ციტირების თარიღი: 2007-08-26.
  41. „100 სიმღერა, რომლებმაც მსოფლიო შეცვალეს“. Q. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-10-19. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  42. „ყველა დროის 1001 საუკეთესო სიმღერა“. Q. ციტირების თარიღი: 2011-08-29.
  43. „Guns N' Roses top rock riff poll“. BBC News. 2004-05-02. ციტირების თარიღი: 2007-08-27.
  44. ასი საუკეთესო მძიმე როკ სიმღერა. VH1. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-02-12. ციტირების თარიღი: 7 თებერვალი, 2009.
  45. „მეტალიკას საავტორო უფლებების დარღვევისთვის ემუქრებიან“. Blabbermouth.net. 2003-11-22. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2004-01-14. ციტირების თარიღი: 2011-07-25.
  46. The Videos 1989-2004 სახაზო შენშვნები.
  47. „მეტალიკის მუსიკალური ვიდეოები -> Enter Sandman“. მეტალიკა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-12-02. ციტირების თარიღი: 2011-08-30.
  48. 48.0 48.1 ენდრიუ ბლეიკი (2007-01-12). „Metallica — The Videos 1989-2004 - მიმოხილვა“. PopMatters. ციტირების თარიღი: 2007-09-03.
  49. მუსიკალური ვიდეოების დაჯილდოება — წარსული დაჯილდოებები - 1991. MTV. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-01-05. ციტირების თარიღი: 2007-08-07.
  50. The Freddie Mercury Tribute Concert. მეტალიკა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-09-03. ციტირების თარიღი: 2011-08-30.
  51. „მეტალიკის სიმღერების სია 'Live Earth'-სთვის ცნობილი გახდა“. Blabbermouth.net. 2007-07-07. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-08-28. ციტირების თარიღი: 2007-08-27.
  52. „მეტალიკის ფანები უჩივიან BBC-ს ჯგუფის შემოკლებული Live Earth შესრულების ჩვენებისთვის“. Blabbermouth.net. 2007-07-09. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-08-28. ციტირების თარიღი: 2007-08-27.
  53. „BBC ბოდიშს უხდის მეტალიკის ფანებს“. Blabbermouth.net. 2007-07-16. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-08-28. ციტირების თარიღი: 2007-08-27.
  54. დაგ ადამსი, მფლობელი, Pyrotek Special Effects Inc.. LiveDesignOnline.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-09-30. ციტირების თარიღი: 2007-09-03.
  55. ჯო ბერლინგერი; გრეგ მილნერი (2005). Metallica: This Monster Lives. Robson Books, გვ. 28. ISBN 1-86105-880-2. 
  56. Metallica - Enter Sandman (Cunning Stunts).. Youtube. ციტირების თარიღი: 2011-08-31.
  57. ოლი სმითი. (2004) Metallica - Cunning stunts. MetallicaWorld.co.uk. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-09-28. ციტირების თარიღი: 2011-09-17.
  58. Metallica - Cunning stunts. Metal-Archives.com. ციტირების თარიღი: 2011-09-17.
  59. 59.0 59.1 S&M ალბომის მიმოხილვა. SputnikMusic.com. ციტირების თარიღი: 2011-08-31.
  60. S&M ალბომის მიმოხილვა. Metal-Archives.com. ციტირების თარიღი: 2011-08-31.
  61. S&M ალბომის მიმოხილვა. MetalStorm.ee. ციტირების თარიღი: 2011-08-31.
  62. S&M ჩარტებში. SwissCharts.com. ციტირების თარიღი: 2011-08-31.
  63. მეტალიკის ლარს ულრიხი ჰოსპიტალიზირებულია შვეიცარიაში, გამოტოვებს შოუებს. დაარქივებული 2010-05-01 საიტზე Wayback Machine. Yahoo Music. წაკითხვის თარიღი: 2007-12-12
  64. მეტალიკა გვპირდება Enter Sandman-ის შესრულებას იანკების სტადიონზე. blabbermouth.net. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-21. ციტირების თარიღი: 2011-08-31.
  65. ყველა დროის ოთხი უმძიმესი ჯგუფი, ერთ სცენაზე, მეტალიკა, სელიერი, Megadeth და ანთრაქსი, ოთხშაბათი, 14 სექტემბერი, იანკების სტადიონი. newyork.yankees.mlb.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-09-07. ციტირების თარიღი: 2011-08-31.
  66. Enter Sandman. Allmusic. ციტირების თარიღი: 2011-09-03.[მკვდარი ბმული][მკვდარი ბმული]
  67. „ნომინაციები გრემის 42-ე დაჯილდოებაზე“. CNN. 2000-02-23. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-10-08. ციტირების თარიღი: 2007-09-03.
  68. ნომინაციები გრემის დაჯილდოებაზე. VH1. ციტირების თარიღი: 2011-09-03.[მკვდარი ბმული]
  69. Plays Metallica by Four Cellos. Allmusic. ციტირების თარიღი: 2007-09-03.
  70. „ლუკ ბრაიანი მეტალს მღერის!“. LukeBryan.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-12-29. ციტირების თარიღი: 2011-09-03.
  71. Luke Bryan - Enter Sandman - Tennessee Valley Fair. Youtube. ციტირების თარიღი: 2011-09-03.
  72. მარკ ფეირსენდი (2006-04-04). „Notes: Mo puts 'Sandman' debate to rest“. ბეისბოლის მთავარი ლიგა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-10-12. ციტირების თარიღი: 2007-08-27.
  73. ბენ შპიგელი (2006-04-05). „For Wagner and Rivera, Play It Again, Metallica“. ნიუ-იორკ ტაიმზი. ციტირების თარიღი: 2011-09-03.
  74. ადამ ჰიმელსბაში (2007-09-02). „At Virginia Tech, a Step Toward Normalcy“. ნიუ-იორკ ტაიმზი. ციტირების თარიღი: 2007-09-03.
  75. „Bodyslam: რესლინგის ყველაზე პოპულარული თემები“. Rhapsody.com. ციტირების თარიღი: 2011-09-03.
  76. „ბროკ ლეზნერი გამოდის არენაზე მეტალიკის სიმღერის Enter Sandman-ის ფონზე“. MMAFighting.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-23. ციტირების თარიღი: 2011-09-03.
  77. 77.0 77.1 77.2 To Live Is to Listen to MetallicA. ThemeTallicaLounge.webs.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-05-06. ციტირების თარიღი: 2011-09-09.
  78. The Fringemunks-ის საიტი. Davidwumusic.com. ციტირების თარიღი: 2011-09-09.
  79. X2 (HD POV) Six Flags Magic Mountain California. Youtube. ციტირების თარიღი: 2011-09-09.
  80. „Rock Band ვიდეო თამაში შეტანილია Sandman“. მეტალიკა. 2007-11-19. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-01-18. ციტირების თარიღი: 2011-09-08.
  81. „Guitar Hero® Metallica® Set List“. Guitar Hero. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-09-04. ციტირების თარიღი: 2011-09-08.
  82. STS-123 გამაღვიძებელი ზარი, ფრენის დღე 12. ნასა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-06-05. ციტირების თარიღი: 2010-08-22.
  83. „Sesame Street breaks Iraqi POWs“. BBC News. 2003-05-20. ციტირების თარიღი: 2007-08-31.
  84. 84.0 84.1 84.2 84.3 84.4 84.5 Enter Sandman ჩარტებში. SwissCharts.com. ციტირების თარიღი: 2007-08-29.
  85. Lwin, Nanda. Top 40 Hits: The Essential Chart Guide. Mississauga, Ontario: 1999.
  86. მეტალიკა ბრიტანეთის სინგლების ჩარტში. TheOfficialCharts.com. ციტირების თარიღი: 2011-08-23.
  87. 87.0 87.1 Enter Sandman ბილბორდის ჩარტებში. ბილბორდი. ციტირების თარიღი: 2011-08-23.
  88. „ალბომის როკ ტრეკები“. ბილბორდი (1991 წლის 12 ოქტომბერი, გვ: 14). ციტირების თარიღი: 2011-08-23.
  89. მონაცემთა ბაზა: ოქრო და პლატინა. RIAA. riaa.com. ციტირების თარიღი: 2010-03-05.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=Enter_Sandman&oldid=4683236“-დან