peya
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]peya nêr, p-ya nerm
- zelam, mêr, kabra, mirovên nêr
- Bûbê, çav li wan peyayên ku li ber siya dîwêr rûniştibûn, ket. — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
- Ew peyayê bêînsaf dîsan nexweş ketiye, rewşa wî xerab e... — (Bexçeyê Vîşne, Anton Çexov, Weşanên Nûdem)
- (...) ji otomobîlê peyayekî dirêj î bi simbêlên dirêj, bi cîzme, bi şewqetareke mezin derket (...) — (Dara Hinarê, Yaşar Kemal, Weşanên Nûdem)
- Kêmbûna keç û jinan li ser taxê baş diyar dikir ku civata bajêr yeke wisa bû ku şûna jinan tê de li paş deriyan bû. Tenê tek û tûk jin û keç, pirraniya wan bi sê-çar gavan li paş peyan, di taxa navenda bajêr de dimeşiyan. Heta carine mirov jineke berbexte li dû lawekî deh-duanzdeh salîn di rê de didît. — (Şahînê Bekirê Soreklî: Veger, roman, Kovara Mehname, hj. 79, 9/2006)
- (mecazî) jêhatî, wêrek
- Tu nizanî çi peya ye ew!...
Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji zimanên îranî, hevreha farisî پیاده (piyade), pehlewî peyadek/pedatek, têkilî pê. بايدق (baydeq) ya erebî û piyade ya tirkî ji zimanên îranî ne.
Werger
[biguhêre]- Almanî: Fußgänger → de nêr, Infanterie → de mê, Infanterist → de nêr, ?Fußgeher → de m
- Erebî: مشي → ar
- Farisî: پیاده → fa, مرد → fa
- Îngilîzî: pedestrian → en, foot soldier → en, infantryman → en, infantry → en, footman → en, ?footer → en, ?joo → en, ?monograph → en, ?on foot → en, on foot → en, foot-soldier
- Tirkî: adam → tr, kişi → tr, piyade → tr, piyon → tr, uşak → tr, yaya → tr, yayan → tr
Hoker
[biguhêre]peya, p-ya nerm
- bi meşê, bi piyan / ling (meşîn; ne bi siwarî)
- Hê wilo traktorên bi erebeyên naylonî, kamyon, erebeyên hespan û yên bi peya gundî vegeriyan malên xwe. — (Dara Hinarê, Yaşar Kemal, Weşanên Nûdem)
- Li navenda bajêr otobûsa ji paytextê dewletê dihatî rawestiya, bîst û yek kes, ku ji wan çar jin û sê zarok bûn, jê peya bûn. — (Şahînê Bekirê Soreklî: Veger, roman, Kovara Mehname, hj. 79, 9/2006)