Thuliom
 | |
 | |
| Ensampel a |
Elven gymyk  |
|---|---|
| Furvell gymyk |
Tm |
| Dydhyas diskudhans |
1879 |
| Niver atomek |
69 |
| Elektronegedhegedh |
1 |
| Rann a |
lanthanid, period 6 |
 Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia | |
Elven gymyk yw thuliom, niver 69 y'n Vosen Beriodek. Y furvell yw Tm. An hanow a dheu dhyworth an hanow Greka rag Loghlyn, Thule. Onan a'n elvennow dor-tanow po lanthanid yw thuliom. Nyns eus rann vewoniethel dhe thuliom, mes nyns yw gwenonek.
Diskudhys veu thuliom gans Per Teodor Cleve (1840-1905), kymygydh a Sweden, kettermyn ha diskudhans holmiom. Kevys yw yn mynsow munys gans lanthanidow erel yn monow kepar ha gadolinit. Askorrys yw a-dro dhe 50 tonnas a thuliom an vledhen, dre vras yn China. Pur gostek yw thuliom. Kost polter thuliom 99% pur yw $70 an gramm.
Keworrys yw thuliom gans holmiom ha kromiom dhe oberi laserow garnet ytriom-aluminiom. Usys yns yn leuvvedhegneth, gans an luyow ervys, hag yn keweronieth. Usys yw an isotop thuliom-170 avel pennfenten dewynnow-X gans medhogyon ha medhogyon dens. Gorrys yw yn notennow arghantti euro avel musur gorthfugya. Usys yw thuliom ynwedh yn ughkendegoryon tempredh ughel.
Poos atomek thulion yw 168.93, y boynt teudhi yw 1545°C ha'y boynt bryjyon yw 1950°C. Y dhosedh yw 9.3kg an liter. Alkan splann arghansek yw, medhel lowr dhe dreghi gans kollell.
Mirva
[golegi | pennfenten]-
Per Teodor Cleve
-
Gadolinit (an rann dhu)
-
Leuvvedhegneth lagasow gans laser
-
Temmigen thuliom-170
-
Noten arghantti euro
