Мазмунга өтүү

Моңгол тили

Википедия дан
Расмий аталышы:

Монгол хэл
ᠮᠤᠨᠭᠭᠤᠯ ᠬᠡᠯᠡ

Өлкөлөр:

Моңголстан, Кытай, Орусия, Ооганстан, Тайвань, АКШ

Расмий статусу:

 Моңголстан,  Кытай (Ички Моңголия)

Колдонгондордун жалпы саны:

5,7 млн.

Классификациясы
Түрмөгү:

Евразия тилдери

Алтай бүлөсү

Моңгол бутагы
Түндүк моңгол тобу
Борбордук моңгол топчосу
Жазылышы:

моңгол жазуулары, анын ичинде:
Моңголстанда кириллик (моңгол алфавити)
КЭРде эски моңгол жазуусу

Тилдер коду
ISO 639-1:

mn

ISO 639-2:

mon

ISO 639-3:

mon

Моңгол тили (монг. , Монгол хэл, Mongol khel) – моңголдордун тили, Моңголиянын мамлекеттик тили. Бул аталыш азыркы учурда Моңголиядагы жана Кытайдын Ички Моңголия аймагындагы моңгол тилдүүлөрдүн тили менен катар, жалпы моңгол тилин жана байыркы жазма моңгол тилин өз ичине камтыйт.

Моңгол тили жана кирилл жазмасы

[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Моңгол алфавити 35 тамгадан турат.

Pos. Cyrillic Name IPA[1] ISO 9 Standard THL Library of
Congress
1 Аа а a a a a a
2 Бб бэ p, pʲ, b b b b b
3 Вв вэ w, wʲ v v w v
4 Г г гэ ɡ, ɡʲ, k, ɢ g g g g
5 Дд дэ t, tʲ, d d d d d
6 Ее е jɛ~jɜ, e e ye, yë ye, yö e
7 Ёё ё ë yo, yö yo ë
8 Жж жэ tʃ, dʒ ž j j zh
9 Зз зэ ts, dz z z z z
10 Ии и i i i i i
11 Йй хагас и i j ĭ i ĭ
12 (Кк) ка (k, ) k k k k
13 Лл эл ɮ, ɮʲ l l l l
14 Мм эм m, m m m m
15 Нн эн n, , ŋ n n n n
16 Оо о ɔ o o o o
17 Өө ө o ô ö ö ö
18 (Пп) пэ (, pʰʲ) p p p p
19 Рр эр r, r r r r
20 Сс эс s s s s s
21 Тт тэ , tʰʲ t t t t
22 Уу у ʊ u u u u
23 Үү ү u ù ü ü ü
24 (Фф) фэ, фа, эф (f) f f f f
25 Хх хэ, ха x, h x kh kh
26 Цц цэ tsʰ c c ts ts
27 Чч чэ tʃʰ č č ch ch
28 Шш ша, эш ʃ š š sh sh
29 (Щщ) ща, эшчэ (stʃ) ŝ šč shch shch
30 Ъъ хатуугийн тэмдэг ʺ ı ʺ ı
31 Ыы эр үгийн ы i y y î y
32 Ьь зөөлний тэмдэг ʲ ʹ ʹ ĭ i
33 Ээ э e è e e ê
34 Юю ю , ju û yu, yü yu, yü iu
35 Яя я ja, j â ya ya ia

Калып:Моңгол тилдери

  1. Svantesson, Jan-Olof, Anna Tsendina, Anastasia Karlsson, Vivan Franzén. 2005. The Phonology of Mongolian. New York: Oxford University Press: 30-40.