Афинар

Шегьер
Афинар
грек.: Αθήνα

Афинарин шикилар



Афинаяр

Координатар:

38°00′00″ к. гь. 23°43′00″ р-э. я.^HGЯOL

Уьлкве:

Греция

Периферия:

Аттика

Префектура

Афинар

Мэр

Георгиос Каминис

Бине эцигай тарих:

XV виш йис чи э.в.

Майдан:

412 км²

ЯШЧ кьакьанвал:

20 м

Гьава:

субтропикрин

Агьали:

655 780 кас. (2011)

Къалинвал:

7462 кас./км²

Агломерация:

3 737 550

Халкьар:

грекар

Динар:

христианар (православиедин гвай ксар)

Сятдин чӀул:

UTC+2 (UTC+3)

Телефондин код:

+30 210

Почтунин индекс:

10x xx, 11x xx, 120 xx

Автомобилдин код:

BK, BM, BN, BP, HY, IA, IB, IE, IK,

IM, IO, IP, IT, IX, IY, IZ, OA, TT, XE, XH, XP, XT, XX, XY,

XZ, YA, YB, YE, YH, YZ, ZH, ZK, ZM, ZZ

Сайт:

http://www.cityofathens.gr/

Commons:

Athens

Афинар (грек.: Αθήνα) — Грециядин, Аттикадин администрациядин ва Афинар перефериядин (префектурадин) кьилин шегьер я.

Шегьерди Эгей гьуьлуьн заливда авай Пирей портунилай 8 км кефердинни рагъэкъечӀдай патахъ мукь (чка) кьунва; ам 169 метр кьакьанвал авай Акрополисдин рагар-чахар авай кӀунтӀарин ва 112 метр кьакьанвал авай Ареопагдин элкъвена вири патарихъ эцигнава. Аттикадин юкьван платодин кьибледин пата, Кефиссни Илиссос суван вацӀар физвай арайра мукь (чка) кьунва.

Афинар — дуьньядин виридалайни цӀуру шегьеррикай сад, адан 3400 йисарилай пара я. Садлагьай инсанрин аваз хьун чи эрадилай вилик 11-7 агъзур йисариз талукь я. Шегьердиз Афина хнуб-гъуцардин (дегь чӀаван полис лувак хуьзвайди) гьуьрметдай тӀвар гана.^[1]

Афинариз бул тарих ава. Дегь чӀаван Афинар къудрат авай шегьер-полис, зурба метлеб квай чирвилер гудай юкь тир. Классикадин девирда (чи эрадилай вилик V-лагьай виш йисуз) шегьер-гьукумат вичин вилик финин лап вини кьилив агакьна. Афинар — Европадин цивилизациядин кьеб, вири дуьньядин демократиядин диге (ватан) я.^[2]^[3]^[4]

ГьакӀ месэла, шегьердихъ галаз европадин философиядин диб эцигнавай Сократ, Платон, Аристотель философрин тӀварар ва драмадин диб эцигай Эсхил, Софокл, Еврипид трагикрин тӀварар галкӀанвайбур я.^[5]^[6] Дегь чӀаван Афинарин сиясатдин къурулуш — демократия тир.

Къе Афинар — гилан чӀаван космополитизмдин мегаполис, Грециядин сиясатдин, экономикадин, медениятдин, финансринни индустриядин уьмуьрда юкьван мукь (чка) кьунва. 2012-лагьай йисан нетижада, маса къачунин алакьунал гьалтайла шегьер девлет авай шегьеррин арада дуьньяда 39-лагьай мукьдал (чкадал) алай тир, UBSдин малуматрив кьурвал, виридалайни масан шегьеррикай 77-лагьайди я.^[7]^[8]

Афинарин агломерациядин майдан — 412 км². И чил Эгалео (), Парнита (), Пендели () ва Имитос () суварри элкъуьрна кьунва. Вири агьалийрин сан-гьисаб, 2001-лагьай малуматрив кьурвал, 3 361 806 кас я (Грециядин вири агьалийрикай пудай сад). Шегьердин юкьван кьакьанва гьуьлуьн дережадилай 20 метр я, гьакӀ ятӀани шегьердин чилин рельеф жуьреба-жуьрединди я, суварни кьулувилер кваз.

Климат

Афинрин климат — субтропикрин зур паюнин къумлухдинди я (Кепленан климатрин классификация:BSh). ХъуьтӀуьз кьериз-кьериз мекьи жезва, са бязи чӀавара живер къвазва. Гад лап чимидини кьурагьвал авайди я. Навани цӀехуьл варцарин арада кьезил мекьивилер тежер я. Са кьадар кьванни чӀехи къвалар са шумуд варцарин къене авачиз хьун мумкин я. Аравилин гьуьлуьн таъсирдин нетижада зул лап яргъал фейиди я, гьакӀни гатфар са кӀус иглеш (геж) алукьзава.

Кьвевардин климат
Активвал къалурзавай лишан	Янв	Фев	Март	Апр	Май	Июнь	Июль	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Йис
Абсолют максимум, °C	22,1	22,0	28,0	30,4	35,6	39,6	42,0	41,9	37,6	33,8	27,0	22,5	42,0
Юкьван максимум, °C	13,5	13,7	16,0	19,7	24,6	29,5	32,6	32,6	28,5	23,5	18,3	14,7	22,3
Юкьван температура, °C	10,2	10,1	12,2	15,9	20,6	25,5	28,3	28,3	24,3	19,7	15,0	11,7	18,5
Юкьван минимум, °C	7,0	6,7	8,4	11,4	15,6	20,3	23,0	23,2	19,7	15,8	11,7	8,7	14,3
Абсолют минимум, °C	−2,9	−4,2	−1,8	0,6	8,0	11,5	15,5	16,0	10,4	5,4	1,4	−1,8	−4,2
Къваларин норма, мм	48	37	47	33	15	6	6	6	22	42	67	69	398
Цин температура, °C	17	17	16	17	19	22	25	26	25	24	22	19	21