Berwien

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

De Berwien bie Val Dieu

De Berwien, (Moelings Berweng, Nederlands Berwijn, Fraans Berwinne) is 'n ziejreveer van de Maas die in 't buurtsjap de Birven ten ooste va Aubel, in de buurt van d'r Amerikaanse kèrkhof Henri-Chapelle oontsjpringt. D'r Abdij van Val-Dieu liegkt an de oevers. De Berwien is de hoofdreveer in 't dal van de Berwien en meandert dör 't Laand va Herf. Ze passeert Mortroux, Bolbèk, Dalhem en Bjen. De belangriekste biebaeëke zeunt de Bel en de Bolland. In 't ooste va Moelinge sjtreumt de baeëk Voere binne. In 't utersjte zuide van 't durp mondt de Berwien oet in de Maas.

Debiet

Umdat 't gaans Laand va Herf aafwatert op de Berwien kan 't debiet sjtaerk variëre. Tösje 1994-2003 bedroog 't gemiddelde debiet in Dalhem 1,32 m³ per seconde. In dezelfde periode waor 't maximum gemiddelde 1,83 m³ per seconde in 1999 en 't minimum gemiddelde 0,62 m³ per seconde in 2003.

Sjtuwetje

Um dit oonregelmaotig rezjiem get in goo bane te lèjje is in 't verlaeje 'n sjtuw geboewd in de buurt van de väörmalège watermäöle Walpot. Daomit koes me via kunsmatige aaftakkinge 't debiet van 't mäölewater garandere. Dat waor nuëdeg um de mäöle good te laote funktionere. De mäöle is al versjèjje jaore neet mie in gebruuk. 't Gebouw is noe èègendom van 'n alternatief sjpiritueel organizaasje. Naeëve de sjtuw is och 'n zalmtrepke gelag. Nog an 't begin van d'r vörige ieëw zjwomme de zalme de Berwien op um te paaie. In de lètste jaore is 't dörp 'n paar kieër uvversjtreumd gewes nao wolkebreuke.

De vlottende waterranonkel.

Zuursjtofriek water

De Berwien is in Moelinge, an d'r beneloop, nog hieël zuursjtofriek. Dat kint me aafleide oet de waterplaante die in de baeëk te vinge zeunt, zowie de vlottende waterranonkel.