Givet
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
 |
 |
 |
Givet (Waals: Djivet) ies ’n plaats en gemeinte in Noord-Frankriek in ’t departement Ardennes (regio Champagne-Ardenne), gelege in ‘ne punt ’t Belsj in. Aan de Maas, die door ’t sjtedsje löp liek ’n have.
Veurdat Givet op ’t ing van de 17e ièw bie Frankriek kaom huèrden ’t bie 't Prinsbisdom Luuk. In Givet en umgeving kalt me dan ouch vanouds Waals, wat wiejer in Frankriek nörges veurkump.
Bie ’t kanton Givet huère: Aubrives, Charnois, Chooz, Foisches, Fromelennes, Givet, Ham-sur-Meuse, Hierges, Landrichamps, Rancennes, Vireux-Molhain, Vireux-Wallerand.
Givet is de houfplaats van häör eige gelieknamige kanton Givet, wat waer deil oetmaak van 't Arrondissemint van Charleville-Mézières.
Oud-Givet en Klein-Givet
[bewirk | brón bewèrke]Aan de eine kant van de Maas liegk de ouw sjtad mèt hoezer gegroepeerd rónd de kèrk gewiejd aan St. Hilaire. Aan de andere kant van ’t water bevingk ziech Klein-Givet of Givet-Notre-Dame, mèt es mieddelpunt de kèrk gewiejd aan Maria.
Bezeenswaerdig
[bewirk | brón bewèrke]Bezeenswaerdig zint de citadelle of ‘t fort Charlemont oet de 16e ièw, hoag op de berg. Aan de Maas sjteit ‘ne Mieddelièwse tore, de tour Victoire, opgetrokke van helsjtein en baksjtein mèt ’n sjpiets daak. Allewiel ies d’r ’n museum in gevestig. Hoagerop sjteit de Tour Gregoire mèt e plat tentdaak en drie rieje vènstere, die wied euver de Maas oetkieke.
In de ouw sjtad bevinge ziech nog väöl bewaarde ouw hoezer van baksjtein mèt helsjteine lieste en decoraties. ’t Gemeintehoes in Maaslandse sjtiel haet ‘ne ingankstrap mèt 2 balcons en ‘ne klokketore. De St. Hilaire ies geboewd in helsjtein en haet ‘ne tore mèt e sjpiets daak en ’n un d’r op. Onder de kèrk door löp ’n sjtraot. De Mariakèrk ies geboewd van helsjtein en haet ‘ne sjpietse tore.
Evenemente
[bewirk | brón bewèrke]- In Givet weurt eder jaor de Foire aux Oignons (de Unnemert) gehouwe op 11 november. De mert haet 'n historie saer 1530.
- Carnaval in april
- Sjildermanifestatie in juli
- Roazefiès in juni, 'ne optoch van kinger die verseerd zint mèt roaze. (saer 1921 'n traditie)
Taal
[bewirk | brón bewèrke]Givet en zien direkte umgaeving (de zoageneumde Botte de Givet) ies de einige plaats in Frankriek woa Waalse dialekte were gekald. Dees dialekte huère bie 't Centraal-Waals (ouch waal Names) en zint bienao oetgesjtorve.
Toerisme vanoet Limburg
[bewirk | brón bewèrke]In de jaore 60 van de 20e ièw organiseerde reisbureaus in Valkeberg daagtochte veur toeriste nao Givet. Oetgangspunt waor dat me in eine daag op en neer, mèt de bös, nao Frankriek koes reize. De toeristische route leep via Dinant en langs de Maas.
Veur e gans euverziech van de 463 gemeintes in de Franse Ardenne, zuug de lies van gemeintes in Ardennes.