Ae ba nösi
Menu utama
Menu utama
pindah ke bilah sisi
bini'ö
Lala wofanö
Wikipedia:Olayama
Safuria tebulö
Gofu nga'örö
Ewali zato
Angombakhata
Bawagöli zato
Lala wanura
Monganga afo
Nahia wamakori
Ngawalö wanolo
Sangai halöŵö
Halöŵö bö'ö
Wikikamus
Wikibuku
Alui
Alui
Be wanolo
Tampilan
Fazökhi akun
Ae si bakha
Fakake zamösana
Fazökhi akun
Ae si bakha
Halaman penyunting yang telah keluar log
pelajari lebih lanjut
Kontribusi
Fahuhuo
Mamulö'ö
Mataio
(section)
Nönö li bö'ö
Nga'örö
Fahuhuosa
Li Niha
Baso
Bulö'ö
Bulö’ö kode
Faigi waö-waö
Fakake
Fakake
pindah ke bilah sisi
bini'ö
Tindakan
Baso
Bulö'ö
Bulö’ö kode
Faigi waö-waö
Umum
Nikhaigö ba da'e
Si fabö'ö si fakhai
Fairö berkas
Nga'örö spesial
Info nga'örö
Lihat URL pendek
Unduh kode QR
Ngawua Wikidata
Ba halöŵö tanö bö'ö
Tampilan
pindah ke bilah sisi
bini'ö
Nitöngöni:
Lö si möi ndra'ugö bakha ba gu'ö. Te'oroma'ö dania ba zato alamat IP-mö na öbulo'ö sambua zura. Na
möi'ö bakha
ma
öfazökhi akun
, fefu nibulö'ömö tefaföfö ia ba döimö (töi zangoguna ba mbolokha andre), ba so nasa hare tanö bö'ö.
Famareso spam.
Böi
fo'ösi da'a!
== Injil bö'ö si lö resmi ("apokrif") == [[Berkas:Matthaeus San Giovanni in Laterano 2006-09-07.jpg|thumb|upright|Gambara ''Santo Mataio'' nigambaraini Camillo Rusconi (1713–1715), so ba Basilika Sebua Santo Yohane Lateran ba Roma]] Ba ngaotu ndröfia si tölu, la'oguna'ö injil Keriso-Yahudi niböbögö khö Mataio ya'ira niha Keriso Yahudi simane fa'awösa Nazarene ba fa'awösa Ebionita. Tesöndra gakhökhöla si toröi moroi ba injil andre bakha ba zura Hieronimus, sura Epiphanius ba ba zura tanöbö'ö. La'o'ö wamaosatö ngawalö zura andre arakhagö fefu zangosili Zura Ni'amoni'ö: Injil ndra fa'awösa Nazarene (36 fragmen), Injil ndra niha Ebionita (7 fragmen) ba Injil ndra niha Yahudi (7 fragmen) si tesöndra bakha ba Gamabu'ulali Sibohou ''apokrif''<ref>Lafotöi ''apokrif'' fefu zura injil si ''lö resmi'' tetema'ö bakha ba Gereja, simane injil ndra Nazarene, injil ndra Ebionita, injil ndra niha Heberaio, injil Tomas btn. Lö te'oguna'ö ia bakha ba Gereja me manumbu dödö niha ba wa'afatulönia. Bahiza la'oguna'ö oi zura andre ira ere Zura Ni'amoni'ö ba wangosili hewisa zalua me luo no ba ginötö Yesu.</ref> nifa'anö Schneemelcher. Laŵa'ö ira komentator si no mangosisi'o ngawalö teks andre wa tesura ia ba li Yunani ba tefaböbö ia ba Mataio Yunani.{{sfn|Vielhauer|Strecker|2003|p=542}} So ösa ndra komentator sanguma'ö wa teks andre no akhökhöla (li Indonesia ''fragmen'') moroi ba injil asli ba li Ibrani ba ba li Aramaia si no taya. Injil nifotöi Pseudo-Mataio no sambua zura nifa'anö ba ngaotu ndröfia si fitu moroi ba zi tölu zura ''apokrif'' tanöbö'ö ya'ia da'ö Injil Yakobus, Foloi ba Mesir, ba Injil Nono Side-ide nisura Tomas. Ifasinga Hieronimus, wa molo'ö ndra fa'awösa Nazarene, Injil Heberaio khöra no nisura Mataio {{sfn|Saint Jerome|2000|p=10}} heŵa'ae laŵa'ö ira [[Ireneus]] ba Epiphanius moroi ba Salami wa sindruhunia injil andre ha nisura mangawuli Injil resmi (''kanonik''). So ma'ifu nösi Injil andre si tesöndra ba ngawalö zura ndra [[tua Gereja]], niŵa'ö nisura Mataio.{{sfn|Mills|Wilson|2003|p=942}} Lö iŵa'ö Epiphanius wa Mataio zanura Injil Heberaio, ha iböbögö wanguma'ö simanö khö ndra Ebionita (sambua wa'awösa niha Keriso selungu).{{sfn|Epiphanius of Salamis|1987|p=129}} [[Berkas:Matthew the Apostle. Detail of the mosaic in the Basilica of San Vitale. Ravena, Italy.jpg|thumb|Gambara ''Mataio Nifahaö'', detil mosaik si so ba Basilika Santo Vitale, Ravenna, ngaotu ndröfia si önö]]
Furugönia:
Na ö'irö'ö nifabö'önimö andre, fao dödöu ba
Terms of Use
, ba fao göi dödöu (tebai mufangawuli furi) wame'e halöŵömö ba
CC BY-SA 4.0 License
faoma ba
GFDL
. Fao dödömö wa sambua khai-khai ma hyperlink ma URL no tobönö ba wamaduhu'ö halöŵömö molo'ö lisensi Creative Commons.
Böi tohugö
Fanolo ba wamulö'ö
(teboka ba zandrela si bohou)