Naar inhoud springen

hol

Uit WikiWoordenboek

Niet te verwarren met: hohl, hole, hòl, hól

Nederlands

Uitspraak

Geluid: hol (hulp, bestand)
IPA: / hɔl / (1 lettergreep)

Woordafbreking

hol

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	hol	holler	holst
verbogen	holle	hollere	holste
partitief	hols	hollers	-

Woordherkomst en -opbouw

bn in de betekenis van ‘leeg’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 918 ^[1]
zn in de betekenis van ‘grot’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240 ^[1]
zn in de betekenis van ‘rennen’: uit het Middelnederlands ^[2]

Bijvoeglijk naamwoord

hol

zonder inhoud, zonder betekenis, leeg
▸ Het is belangrijk om dit soort dingen bespreekbaar te maken, anders blijven de wijze woorden van Kahlil Gibran beperkt tot holle speeches tijdens de huwelijksvoltrekking.^[3]
wat een lege ruimte of voorwerp in zich heeft
alsof het uit een lege ruimte komt, niet vol van klank
naar binnen of naar beneden gebogen
met hoge golfslag

Antoniemen

bol

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: holle woorden, een holle blik
[2]: een holle boom
[3]: holle klanken
[4]: holle wangen, holle ogen, een holle weg
[5]: een holle zee

Hyponiemen

bolhol, bothol, dubbelhol, plathol

Afgeleide begrippen

Vertalingen

1. zonder inhoud, zonder betekenis, leeg

Duits: hohl ^(de)
Engels: hollow ^(en)

Noors: hol ^(no)
Nynorsk: hol ⁽ⁿⁿ⁾

Bijwoord

hol

verdiept, concaaf

Vertalingen

1. verdiept, concaaf

Duits: hohl ^(de)

Engels: hollowly ^(en), concavely ^(en)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	hol	holen
verkleinwoord	holletje	holletjes

Zelfstandig naamwoord

het hol o

(geologie) grot, spelonk
▸ `Sinterklaas,' zei het nieuwe Pietje, 'in een hol, hoog in de bergen, woont een heks die toverdranken maakt. Zal ik u de weg wijzen?'^[4]
(dierkunde) ondergrondse woonruimte of schuilplaats van bepaalde diersoorten
- Het hol van een das wordt een dassenburcht genoemd.

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Vertalingen

1. grot, spelonk

Baskisch: koba ^(eu), kobazulo ^(eu), harpe ^(eu)
Bulgaars: пещера ^(bg)
Deens: hule ^(da)
Duits: Höhle ^(de), v; Grotte ^(de), v
Engels: cave ^(en)
Estisch: koobas ^(et)
Fins: luola ^(fi)
Frans: grotte ^(fr), v; caverne ^(fr), v
Grieks: σπήλαιο ^(el)
Hongaars: barlang ^(hu)
Italiaans: caverna ^(it)
Koerdisch: zang ^(ku)

Noors: hule ^(no), m/v; grotte ^(no), m/v
Nynorsk: hole ⁽ⁿⁿ⁾, m/v; grotte ⁽ⁿⁿ⁾, v
Papiaments: hòl
Pools: jaskinia ^(pl)
Portugees: gruta ^(pt)
Russisch: пещера ^(ru)
Sloveens: jama ^(sl)
Slowaaks: jaskyňa ^(sk)
Spaans: cueva ^(es), v
Tsjechisch: jeskyně ^(cs)
Zweeds: håla ^(sv)

2. ondergrondse woning of schuilplaats van een dier

Duits: Bau ^(de) m, Höhle ^(de) v
Engels: den ^(en)

Noors: hi ^(no), m/v; hule ^(no), m/v
Nynorsk: hi ⁽ⁿⁿ⁾, v; hole ⁽ⁿⁿ⁾, v

Werkwoord

vervoeging van
hollen

hol

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van hollen
- Ik hol.
gebiedende wijs van hollen
- Hol!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van hollen
- Hol je?

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	hol	-
verkleinwoord	holletje	-

Zelfstandig naamwoord

de hol m

onbeheerst rennen van een mens of dier

Hyperoniemen

gehol

Uitdrukkingen en gezegden

op hol slaan
onbeheerst wegrennen
op een holletje
gehaast

Gangbaarheid

Het woord hol staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "hol" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[5]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ ^1,0 ^1,1 "hol" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑
Marijke van Raephorst
“Het hele jaar rond: van Sinterklaas tot Sintemaarten” (1973), Lemniscaat , p. 12
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	hol	holle

Uitspraak

IPA: /ɦɔl/

Woordherkomst en -opbouw

Leenwoord uit het Nederlands

Zelfstandig naamwoord

hol

hol

Bijvoeglijk naamwoord

hol

hol

Alemannisch

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Oudhoogduitse hol

Bijvoeglijk naamwoord

hol

hol

Angelsaksisch

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Proto-Germaanse *hulą

Zelfstandig naamwoord

hol

hol

Schrijfwijzen

hola

Verwante begrippen

holian

Hongaars

Uitspraak

IPA: /ˈhol/

Bijwoord

hol

waar

Nedersaksisch

Werkwoord

hol

eerste persoon enkelvoud verleden tijd van halen
derde persoon enkelvoud verleden tijd van halen

Noors

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: / huːl /

Woordafbreking

hol

Woordherkomst en -opbouw

Bijvoeglijk naamwoord: Afkomstig van het Oudnoordse woord holr bn
Zelfstandig naamwoord [A]: Afkomstig van de Oudnoordse woord holr zn
Zelfstandig naamwoord [B]: Afkomstig van de Oudnoordse woord holr zn

Naar frequentie	42852

		stellend	vergrotend	overtreffend
onbepaald (sterk)	m/v enkelvoud	hol	holere	holest
	o enkelvoud	holt
	meervoud	hole
bepaald (zwak)	enkelvoud en meervoud	hole	holere	holeste

Bijvoeglijk naamwoord

hol

hol (zonder inhoud)
hol (binnenin leeg)
hol (klank)
hol (gebogen)
hol (golfslag)

[1]: Et hol
Een gat (in een muziekinstrument)
[3]: Et hol
Een gat (in de wegdek)
[5]: Et hol
Een gevangenisruimte

Schrijfwijzen

hul zn

Afgeleide begrippen

[2]: holdodre zn Myagrum perfoliatum

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: hole fraser

holle frazen

[1]: Mye av det han sier, virker holt.

Veel van wat hij zegt, werkt hol.

[2]: en hol trestamme

een holle boomstam

[3]: en holle stemme

een holle stem

[3]: en hol hoste

een holle hoest

[4]: Veggen var hol.

De muur was hol.

[4]: Trappetrinnene var slitt hole.

De trapptreden waren versleten en hol.

[4]: ha hole kinn

holle wangen hebben

[4]: ha noe i sin hole hånd

iets in de holte van de hand hebben

[4]: hol sjø

bewogen zee

[A]	enkelvoud		meervoud
[A]	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	hol	holen	holer	holene
genitief	hols	holens	holers	holenes

Zelfstandig naamwoord

[A]: hol, m

een kleine vlakke hoop

Synoniemen

een lav haug (op een muur of oppervlak)

[B]	enkelvoud		meervoud
[B]	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	hol	holet	hol	hola holene ^[1]
genitief	hols	holets	hols	holas holenes

Zelfstandig naamwoord

[B]: hol, o

gat, opening
(figuurlijk) toegang
gat, kuil, kom, laagte, put, verdieping
hiaat, lacune, leemte
gevangenisruimte
dakkamer, zijkamer, zolderkamer (een kleine donkere afgelegen kamer)
«Hybelen var et trangt hol.»
Het hok was een smalle zijkamer.
negorij, een achtergebleven gehucht, gat

Synoniemen

[1]: opning zn
[1]: rivne zn
[3]: fordypning zn
[3]: grop zn
[4]: lakune zn
[4]: tomtom zn
[5]: fangerom zn
[6]: avkrok zn

Afgeleide begrippen

[1]: borehol zn
[1]: dørhol zn
[1]: hole zn
[1]: kikhol zn
[1]: knapphol zn
[1]: kulehol zn
[1]: musehol zn
[1]: nøkkelhol zn
[1]: smotthol zn
[3]: smilehol zn

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: krype gjennom et hol i gjerdet

door een gat in het hek kruipen

[1]: slå et hol i muren

een gat in de muur slaan

[1]: slite hol på strømpene

de gaten in de kousen sluiten

[1]: rive hol i buksebaken

een gat in de broek rijten

[1]: ha hol i ørene (for ørepynt)

gaatjes in je oren hebben (for het oorsieraat)

[1]: spenne inn beltet et hol

(figuurlijk) de buikriem aanhalen / versoberen

[3]: veien var full av hol

de weg was vol gaten

[4]: ha store hol i kunnskapene

een hiaat in de kennis van iets hebben

[5]: putte en i holet

iemand in een gevangeniscel stoppen

[5]: et avsidesliggende hol

een achtergebleven gehucht

Opmerkingen

[1-6]: Nynorsk: hòl zn

Zelfstandig naamwoord

hol

nominatief bepaald onzijdig enkelvoud van hol

Verwijzingen

↑ Taalhervorming 2005
Rettskrivningsendringer fra 1. juli 2005, punt 1.1.1 (in het Noors)

Nynorsk

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: / huːl /

Woordafbreking

hol

Woordherkomst en -opbouw

Afkomstig van het Oudnoordse woord holr bn

		stellend	vergrotend	overtreffend
onbepaald (sterk)	m/v enkelvoud	hol	holare	holast
	o enkelvoud	holt
	meervoud	hole
bepaald (zwak)	enkelvoud en meervoud	hole	holare	holaste

Bijvoeglijk naamwoord

hol

hol (zonder inhoud)
hol (binnenin leeg)
hol (klank)
hol (gebogen)
hol (golfslag)

Afgeleide begrippen

[2]: holdodre zn Myagrum perfoliatum

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: berre hole frasar

holle frazen

[2]: ein hol trestomn

een holle boomstam

[4]: eit holt kinn

een holle wang

[4]: ei hol hand

een holle hand

Oudhoogduits

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Proto-Germaanse *hulaz

Bijvoeglijk naamwoord

hol

hol

Saterfries

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Oudfriese hol

Bijvoeglijk naamwoord

hol

hol

Tsjechisch

Uitspraak

IPA: /ɦɔl/

Woordafbreking

hol

Werkwoord

hol

informeel tweede persoon enkelvoud gebiedende wijs van het imperfectieve werkwoord holit

Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=hol&oldid=4946880"

Verborgen categorieën: