klad

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  klad    (hulp, bestand)
• IPA: / klat / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• klad

Woordherkomst en -opbouw

• zn: van Middelnederlands cladde, in de betekenis van ‘vlek’ aangetroffen vanaf 1465, verwant aan klodder
  • [2]: overdrachtelijk toegepast op materiaal dat niet vloeibaar is, vooral textiel
  • [3]: overdrachtelijk toegepast op deel van een plant dat zich aan vacht of weefsel hecht
  • [4]: vermoedelijk een (verkorting) van kladschuld
  • [5]: vermoedelijk een verwijzing naar de uitwerpselen die deze vogels verspreidt; gelet op het Duits Klätscher zou het ook om een klanknabootsing kunnen gaan
  • [6]: vermoedelijk een (verkorting) van kladboek, kladwerk of kladpapier als aanduiding van een eerdere met inkt geschreven versie waarin nog vlekken mochten voorkomen omdat zij door een definitieve, nette versie zou worden vervangen
  • [7]: (verkorting) van kladpapier in de betekenis "vloeipapier", vooral gangbaar in Belgisch-Nederlands
• ww:  kladden ww  zonder de uitgang -en

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	klad	kladden
verkleinwoord	kladje	kladjes

Zelfstandig naamwoord

de klad v / m

1. stukje dat van een wat vloeibaar geheel is losgeraakt, ook als het na verloop van tijd is opgedroogd; vooral gebruikt als het zit op een oppervlak waar dat ongewenst is
2. losgeraakt deel, stuk weefsel
3. (plantkunde) bloemhoofdje met stekeltjes
4. uitgestelde betaling
5. (dierkunde) in het wild levende duif

het klad o

6. papier waarop voorlopige aantekeningen zijn gemaakt
7. (figuurlijk) voorlopige opzet
8. (historisch) sterk absorberend papier, gebruikt om bij het schrijven een overmaat van inkt weg te deppen voordat er vlekken ontstaan

Schrijfwijzen

• [1], [2] kladde

Synoniemen

• [1] vlek, smet, mop
• [3] klis, klit
• [4] krediet
• [5] kladduif, veldduif, veldklad
• [7] concept
• [8] vloeipapier

Typische woordcombinaties

• [6] een kladje maken
• [4] op de klad
• [7] in klad

Afgeleide begrippen

   

geklad kladblaadje kladblok kladboek kladderig kladderij kladduif kladpapier kladschilder kladschrift kladschrijver kladschuld kladwerk

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] de klad in komen
  sterk achteruitgaan door tegenspoed en verwaarlozing
• [2] bij de kladden nemen/grijpen/pakken/vatten
  stevig vastpakken zodat wegvluchten niet mogelijk is

• De dief werd al snel bij de kladden gegrepen. 

• [1] Jan Klad
  iemand die knoeit
• [4] op de klad halen
  op krediet aanschaffen

Vertalingen

    1. vlek   

Engels: blot (en), spot (en)

Spaans: mácula (es) v, mancha (es) v

    7. voorlopige opzet   

Engels: draft (en), rough draft (en)

Werkwoord

vervoeging van
kladden

klad

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kladden
   

   • Ik klad. 

2. gebiedende wijs van kladden
   

   • Klad! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kladden
   

   • Klad je? 

Gangbaarheid

• Het woord klad staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "klad" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.

Pools

Zelfstandig naamwoord

klad m

1. (biologie) clade

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /klat/

Woordafbreking

• klad

Woordherkomst en -opbouw

• [1], [2] Afgeleid van het werkwoord klást, [3] Afgeleid van het Oudgriekse κλάδος (klados)

Zelfstandig naamwoord

klad monbezield

1. voordeel
2. ordening, volgorde
3. (biologie) clade

Verbuiging

	enkelvoud	meervoud
nominatief	klad	klady
genitief	kladu	kladů
datief	kladu	kladům
accusatief	klad	klady
vocatief	klade	klady
locatief	kladu	kladech
instrumentalis	kladem	klady

Synoniemen

1. přednost v, výhoda v
2. –
3. –

Antoniemen

1. zápor monbezield, nevýhoda v
2. –
3. –

Afgeleide begrippen

• kladistika v
• kladný
• kladogram monbezield

Typische woordcombinaties

• klad mapových listů – de volgorde van kaartbladen
• klady a zápory monbezieldmv

Verwante begrippen

• kladně (bw.)

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

• Internetová jazyková příručka - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Slovník spisovného jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Příruční slovník jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Česko-německý slovník Fr. Št. Kotta - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)