plukken

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  plukken    (hulp, bestand)
• IPA: /'plɵkə(n)/

Woordafbreking

• pluk·ken

Woordherkomst en -opbouw

• Ontwikkeld uit Middelnederlands plocken, plucken (1240), uit Germaans *plukkōn-, *plukkjan- “plukken”, verwant aan Engels pluck, Duits pflücken, Deens plukke, Noors plukke, Zweeds plocka, enz.
• De oudere aanname van een vroege ontlening aan een vulgair Latijns woord *piluccare “uitpluizen, pellen, plukken” is zowel chronologisch alsmede fonologisch gezien lastig te verklaren.

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
plukken	plukte	geplukt
zwak -t	volledig

Werkwoord

plukken

1. overgankelijk (bloemen) afbreken of oogsten; vruchten oogsten

   • Zij plukten een paar prachtige bloemen in hun tuin en brachten ze in de woonkamer. 

   ▸ Om de haverklap stopte ik om de zoete bessen te plukken waardoor mijn handen paars kleurden van hun sap.

2. overgankelijk ontdoen van de veren

   • Hij was de kip helemaal aan het plukken. 

   ▸ Toen ik die eerste keer voor hem stond, in de gang voor de provisiekamer, had ik net zo goed een teleurstellend kleine houtduif kunnen zijn die hij wel of niet zou laten plukken voor het eten.

3. overgankelijk iemand geld afzetten

   • Pluk die vereniging niet zo leeg! 

4. overgankelijk, (sport) een door de lucht vliegende bal grijpen

   • De doelman plukte de bal uit de lucht. 

Hyponiemen

• afplukken, haarplukken, kaalplukken, koffieplukken, leegplukken

Afgeleide begrippen

• gepluk, plukbaar, plukker, pluksel, pluksla, plukvastheid

Vertalingen

    1. (bloemen) afbreken of oogsten   

Duits: pflücken (de) Engels: pick (en), pluck (en) Frans: cueillir (fr)

Noors: plukke (no), sanke (no) Nynorsk: plukke (nn), sanke (nn) Spaans: recolectar (es) Waals: code (wa)

    2. ontdoen van de veren   

Duits: rupfen (de) Engels: pluck (en), deplume (en) Frans: plumer (fr)

Noors: ribbe (no), plukke (no) Nynorsk: ribbe (nn), plukke (nn) Spaans: desplumar (es) Waals: ploumer (wa), disploumer (wa)

    3. iemand geld afzetten   

Duits: rupfen (de), schröpfen (de) Engels: plunder (en)

Frans: plumer (fr) Spaans: desplumar (es) Waals: ploumer (wa), scroter (wa)

    4. (sport) een door de lucht vliegende bal grijpen   

Duits: pflücken (de) Engels: pick (en), pluck (en)

Frans: attraper (fr) Spaans: atrapar (es) Waals: racassî (wa)

Zelfstandig naamwoord

de plukken mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord pluk

Gangbaarheid

• Het woord plukken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "plukken" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.