Guy Fawkes
Guy Fawkes, ook wel Guido Fawkes, (York, 13 april 1570 – Londen, 31 januari 1606) was een Engels militair. Hij is bekend geworden wegens zijn rol in de samenzwering om koning Jacobus I en een groot deel van de in Londen wonende Schotse adel te vermoorden.
Fawkes werd geboren in York, waar hij gedoopt werd in de kerk van St. Michael-le-Belfry en waar hij naar school ging. Hij diende een paar jaar als soldaat, waarbij hij ervaring met explosieven opdeed. Fawkes diende onder de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog, en hielp onder andere om Calais in te nemen (1596).
Buskruitverraad
De aanslag tegen de protestantse koning Jacobus I werd in mei 1604 beraamd door de Engelse katholieken Robert Catesby, Thomas Percy, John Wright, Robert Keyes, Thomas Wintour en Robert Wintour. Fawkes, die over aanzienlijke militaire kennis en ervaring met explosieven beschikte, kwam al snel in aanraking met Catesby.
Op 5 november 1605 werd Fawkes in een kelder onder het Hogerhuis betrapt, met lonten, lucifers en buskruit in zijn bezit. Het complot staat daarom bekend als het Buskruitverraad. Fawkes en zes andere schuldigen werden opgepakt en wegens hoogverraad ter dood veroordeeld. Het complot was ontdekt door een katholieke Lord, een vriend van Fawkes, die een waarschuwingsbrief had ontvangen om niet naar het parlement te komen.
Fawkes werd veroordeeld tot ophanging en vierendeling. Toen Fawkes voor zijn executie werd gevraagd waarom hij de koning wilde vermoorden, zei hij dat hij alleen maar de bevelen van de toenmalige paus opvolgde, die de koning had geëxcommuniceerd. Dat Fawkes niet overal als schurk wordt beschouwd, blijkt uit het feit dat één van de Galápagoseilanden naar hem is genoemd: Isla Guy Fawkes, en een natuurpark in New South Wales: Nationaal park Guy Fawkes River.
Folklore
Elk jaar wordt op 5 november tijdens Guy Fawkes Night in het Verenigd Koninkrijk het Buskruitverraad herdacht. Bij die gelegenheid steekt men poppen van stro die Guy Fawkes voorstellen in brand tezamen met grote hoeveelheden vuurwerk. In de kelders van het Britse parlement wordt die dag traditioneel een inspectie gehouden om te zien of er niet weer een aanslag wordt beraamd.
De gebeurtenissen rond het Buskruitverraad vormen nog steeds een inspiratiebron. Zo was het de basis voor het verhaal van de graphic novel 'V for Vendetta', waar in Amerika in 2005 ook een speelfilm V for Vendetta van is gemaakt. Bovendien wordt het Guy Fawkesmasker als herkenningsteken gebruikt door onder andere de groep Anonymous.
