Naar inhoud springen

Livyatan

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Livyatan
Status: Uitgestorven
Fossiel voorkomen: Serravallien (~ 13 - 12 miljoen jaar geleden)
Livyatan en de kleinere Cetotherium
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Mammalia (Zoogdieren)
Onderklasse:Eutheria
Orde:Artiodactyla
Onderorde:Odontoceti
Infraorde:Cetacea
Superfamilie:Physeteroidea
Geslacht
Livyatan
Lambert, Bianucci, Post, de Muizon, Salas-Gismondi, Urbina & Reumer, 2010
Typesoort
Livyatan melvillei
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Livyatan op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Zoogdieren

Livyatan is een geslacht van uitgestorven walvissen dat 12 à 13 miljoen jaar geleden leefde in wat nu een woestijn is bij Ica in het huidige Peru. Hij zwom daarmee misschien in dezelfde wateren als de uitgestorven reuzenhaai Megalodon. Mogelijk werden de klimaatveranderingen tijdens het Laat-Neogeen de diersoort fataal. Van de huidige walvissen zijn de potvissen het meest verwant aan Livyatan. De verwantschap is volgens de beschrijvende wetenschappers echter niet zo groot. Er is slechts één soort bekend: Livyatan melvillei.

Overblijfselen van de soort werden ontdekt in 2008 en beschreven in 2010 door een team van onder meer het Museum voor Natuurwetenschappen en het Natuurhistorisch Museum Rotterdam.

Sculpture Livyathan , made by jaap Roos
Sculptuur van Livyathan, door Jaap Roos

Livyatan was tussen 13,5 en 17,5 meter lang en had een schedel van 3 meter, afmetingen die in de lijn liggen van die van de hedendaagse potvis. De tanden waren echter 36 centimeter lang en hadden een diameter van 12 centimeter. Die zaten zowel in de onder- als bovenkaken. Bovenaan 18, onderaan 22. Uit de schedelvorm wordt afgeleid dat hij mogelijk ook sterke kaakspieren gehad had. Vermoedelijk kon hij hierdoor jagen op de baleinwalvissen van 7 tot 10 meter lang die toen leefden. Zijn jachtmethode zou op die van orka's geleken hebben en niet op die van de moderne potvissen. Uit de vorm van de schedel werd eveneens afgeleid dat hij ook een walschot had, maar in tegenstelling tot bij moderne potvissen werd deze waarschijnlijk niet gebruikt om mee te duiken. Het kon bijvoorbeeld gebruikt worden om mee te stoten of voor echolocatie.

De naam van deze soort is een verwijzing naar het Hebreeuwse woord Leviathan, een mythisch zeemonster, en naar Moby-Dick-auteur Herman Melville. Oorspronkelijk werd het geslacht Leviathan gedoopt, maar met die spelling was de naam al een taxonomisch jonger synoniem van Mammut.[1]

Hypothetische verwantschappen tussen Leviathan en enkele andere walvisgeslachten










Zygorhiza















Agorophius















Eudelphis













Acrophyseter











Zygophyseter









Brygmophyseter











Livyatan











Plazoziphius











Orycterocetus











Physeterula











Aulophyseter









Physeter











Aprixokogia









Thalassocetus







Scaphokogia





Praekogia



Kogia










cfr. Lambert et al.