Sleutelbeen
| Sleutelbeen | ||||
|---|---|---|---|---|
| Clavicula | ||||
| Bot | ||||
| ||||
| ||||
| Synoniemen | ||||
| Latijn | Clavis[1][2][3] Os furcale[4] | |||
| Oudgrieks | Κλείς[4][10] | |||
| Gegevens | ||||
| Gewrichten | Articulus acromioclavicularis Articulus sternoclavicularis | |||
| Naslagwerken | ||||
| Gray's Anatomy | p.200 tekst foto | |||
| MeSH | Clavicle | |||
| ||||
Het sleutelbeen[11][12] of clavicula[13] is in de menselijke anatomie het bot (één links en één rechts) dat het schouderblad (scapula) met het borstbeen ("sternum") verbindt. Het maakt deel uit van de schoudergordel.
Het sleutelbeen zorgt er samen met het schouderblad voor dat de arm een vrijwel complete rotatie kan maken. Een been beweegt door middel van een ander type gewricht, waardoor geen complete rotatie mogelijk is. Het sleutelbeen dankt zijn naam aan de beweging die het maakt bij een verticale draaibeweging van de arm: het sleutelbeen draait dan rond zijn lengteas zoals een sleutel in een slot. Ook de Latijnse naam clavicula (kleine sleutel) refereert hieraan. Bij de meeste andere diersoorten is deze beweging niet mogelijk.
Het sleutelbeen is het eerste bot in het menselijk lichaam dat al voor de geboorte verhardt tot bot (mineralisatie of ossificatie); botvorming begint rond de 5e week van de embryonale ontwikkeling. Dit proces is voltooid rond 21 jaar. Omdat dit een van de langst doorgroeiende menselijke beenderen is, wordt het gebruikt om voorspellingen te doen over de uiteindelijke lengte die een mens na de groeifase zal bereiken.
Het sleutelbeen is een van de beenderen van het menselijk lichaam dat vaak gebroken wordt. Met name bij fietsongelukken gebeurt dit regelmatig. De behandeling bestaat uit reponering en immobilisering. Dit houdt in dat gedurende langere tijd de arm in een mitella of draagband gedragen moet worden. Alleen wanneer de huid bedreigd wordt doordat een puntig einde van een van de brokstukken er in prikt, bij ernstigere (multipele) fracturen van het sleutelbeen of wanneer snelle, fraaie genezing van groot belang is (bijvoorbeeld een fotomodel, concertpianist of profwielrenner) wordt operatief ingegrepen. In tweede instantie wordt soms geopereerd als de botstukken niet aan elkaar groeien en de zo ontstane pseudartroseklachten geeft. Bij de operatie worden de twee botstukken door een pen of een plaatje met vier schroeven weer aan elkaar gezet.
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b c Siebenhaar, F.J. (1850). Terminologisches Wörterbuch der medicinischen Wissenschaften. (Zweite Auflage). Leipzig: Arnoldische Buchhandlung.
- ↑ a b c d e f Hyrtl, J. (1880). Onomatologia Anatomica. Geschichte und Kritik der anatomischen Sprache der Gegenwart. Wien: Wilhelm Braumüller. K.K. Hof- und Unversitätsbuchhändler.
- ↑ a b c d e f g h Fonahn, A. (1922). ‘’Arabic and Latin anatomical terminology. Chiefly from the Middle Ages.’’ Kristiania: Jacob Dybwad.
- ↑ a b c d e Schreger, C.H.Th.(1805). Synonymia anatomica. Synonymik der anatomischen Nomenclatur. Fürth: im Bureau für Literatur.
- ↑ a b c d e Probstmayr, W. (1863). Etymologisches Wörterbuch der Veterinär-Medicin und ihrer Hilfswissenschaften. München: Verlag Jul. Grubert.
- ↑ a b c d Dunglison, R. (1856). ‘’Medical lexicon. A dictionary of medical science.’’ (13th edition).Philadelphia: Blanchard and Lea.
- ↑ a b Lewis, C.T. & Short, C. (1879). A Latin dictionary founded on Andrews' edition of Freund's Latin dictionary. Oxford: Clarendon Press.
- ↑ a b c Kraus, L.A. (1844). Kritisch-etymologisches medicinisches Lexikon (Dritte Auflage). Göttingen: Verlag der Deuerlich- und Dieterichschen Buchhandlung.
- ↑ a b Foster, F.D. (1891-1893). An illustrated medical dictionary. Being a dictionary of the technical terms used by writers on medicine and the collateral sciences, in the Latin, English, French, and German languages. New York: D. Appleton and Company.
- ↑ Liddell, H.G. & Scott, R. (1940). A Greek-English Lexicon. revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones. with the assistance of. Roderick McKenzie. Oxford: Clarendon Press.
- ↑ Raven, C.P. (1959). Anatomische atlas. Ten gebruike bij het onderwijs aan verplegenden en bij de opleiding voor eerste hulp bij ongelukken. Amsterdam: Scheltema & Holkema N.V.
- ↑ Kloosterhuis, G. (1965). Praktisch verklarend zakwoordenboek der geneeskunde (9de druk). Den Haag: Van Goor Zonen.
- ↑ His (1895). Die anatomische Nomenclatur. Nomina Anatomica. Der von der Anatomischen Gesellschaft auf ihrer IX. Versammlung in Basel angenommenen Namen. Leipzig: Verlag von Veit & Comp.
· 
· 