Plectrum
| Plectrum | ||||
|---|---|---|---|---|
| Plectrums/plectra (meervoud) | ||||
| ||||
Verscheidene plectrums
| ||||
| Classificatie | ||||
|
accessoire voor tokkelinstrumenten | ||||
| Gerelateerde instrumenten | ||||
| tokkelinstrument, banjo, mandoline of gitaar | ||||
| ||||
Een plectrum (meervoud: plectrums of plectra) is een plat stukje plastic, been of ander materiaal dat tussen duim en wijsvinger wordt gehouden en waarmee de snaren van een tokkelinstrument zoals een banjo, mandoline of gitaar kunnen worden aangeslagen. De tiende-eeuwse Byzantijnse encyclopedie Suda stelt dat het plectrum in de 6e eeuw v.Chr. is uitgevonden door de Griekse lierdichteres Sappho.
Plectrums worden gemaakt in allerlei vormen, kleuren en diktes. Het langwerpige plectrum hiernaast wordt gebruikt voor een saz. Tegenwoordig is een plectrum meestal van kunststof, maar ook houten en stenen plectrums worden gebruikt. Vroeger werden zij onder andere van schildpadschild vervaardigd. De dikte varieert tussen de 0,38 en 3 millimeter; een specifieke grootte is niet te geven. De keuze voor een plectrum zal mede afhangen van de manier van spelen.
Geluid van een plectrum
[bewerken | brontekst bewerken]Spelen met een plectrum geeft een ander geluid dan met de vingertoppen. Met een plectrum is het contrast in de tonen groter en het geluid is helderder.
De dikte, het materiaal en de stijfheid van een plectrum heeft invloed op de de klank van het instrument. Zo klinkt een 3mm dikke plexiglas-achtige Dunlop Stubby Jazz voller en ronder dan een 1,4 mm dikke nylon Dunlop Jazz III, die op zijn beurt een stuk helderder klinkt. Plecttums van Tortoise een kunstof dat op schildpaddenschild lijkt dikken het licht schrapende geluid bij de aanzet van een noot aan. U2-Gitarist The Edge vergroot dat schrapende geluid nog eens door niet met de punt, maar met de ronde kant van een plectrum te spelen. Het oppervlak van die ronde kant is ook nog eens geribbeld. Brian May van Queen gebruikt 6 pence muntjes als plectrum. Op ukuleles is het niet ongebruikelijk om met plectra van hard geperst vilt te spelen die geen blikkerige "klik" bij de aanzet van een noot veroorzaken.
