Murèth

Vila d'Occitània

Murèth Muret
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La glèisa de Sant Jacme de Murèth.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 27′ 40″ N, 1° 19′ 36″ E
Superfícia	57,84 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	305 m 169 m 152 m
Geografia politica
País	Gasconha
Parçan	Comenge
Estat	França
Region 76	Occitània , ancianament de Miègjorn-Pirenèus
Departament 31	Hauta Garona
Arrondiment 311	Arredoniment de Murèth (caplòc)
Canton 3123	Canton de Murèth (caplòc)
Intercom 243100690	CA Murethin Aglomeracion (SIREN 200068641)
Cònsol	André Mandement (2014-2020)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	24 813 ab. Evolucion de la populacion 25 374 ab.
Densitat	427,47 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	murethin, murethina
Còde postal	31600
Còde INSEE	31395

Murèth (en francés: Muret) qu'ei ua vila gascona, situada en Comenge, prèp de Tolosa e dens lo son airau urban. Que's situa dens lo departament de la Hauta Garona e hè part de la region administrativa d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Lo gentilici qu'ei murethin, murethina. Murèth estèc la capitala deu Comtat de Comenge, e ara qu'ei lo sèti de la Comunitat d'Aglomeracion de Murethin Aglomeracion.

La vila qu'ei coneguda pr'amor que s'i passèc la Batalha de Murèth en 1213.

Geografia

Murèth qu'a 23864 abitants (2010). Ara, qu'ei ua banlèga de Tolosa. Qu'ei la sosprefectura de la Hauta Garona. Lo Clima de Murèth qu'ei temperat oceanic dab influéncias mediterranèas.

Toponimia

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Istòria

Murèth qu'ei un lòc plan important dens l'istòria d'Occitània e Catalonha, que s'i passèc la Batalha de Murèth lo 12 de setembre de 1213.

A aquera batalha, que's moriscoc Pèire IId d'Aragon, rei de la Corona d'Aragon e comte de Barcelona, aligat au comte de Tolosa, en tot lutar contra los crotzats francés de Simon de Montfòrt. Aqueth hèit que metoc fin au dinamisme deu comtat de Tolosa en Occitània e a l'expansion per Occitània deus monarcas catalans. E que permetoc lo començament de la dominacion francesa d'aqueths territòris.

Pendent l'Ancian Regim, Murèth qu'èra de l'eleccion de Comenge, doncas de la província de Gasconha, de la generalitat d'Aush, de l'archidiocèsi de Tolosa e de la senescaucia de Tolosa. Lo vocable de la glèisa principala qu'ei Sent Jacme. I a ara autas quate glèisas: Sent Joan Batista (bastida en 1972), Sent Cassian d'Estantens, Sent Martin d'Ox e Sent Amanç; abans la revolucion, que i avè tanben Sent Germèr, Sent Marçau (o Marcèth), Sent Pèr de Bajourville (près d’Estantens). Tre 1790, Murèth qu'èra caplòc de canton e de districte (e en l'an XII, de canton e d'arrondiment). Lo decret deu 10 de setembre 1926 que suprimiscoc l'arrondiment e que l'incorporèc a l'arrondiment de Tolosa. L'arrondiment qu'estoc restablit per la lei deu 1èr de junh de 1942 .

Autas glèisas o parròquias d'Ancian Regim (de l'archidiocèsi e de la senescaucia de Tolosa) que son:

• La parròquia d'Estantens o de Sent Cassian (vocable de la glèisa) qu'estoc ua comuna efemèra deu canton de Murèth en 1790-1791 ; lo lòc qu'ei netament au sud de Murèth;
• La parròquia de La Comba: lo vocable de la glèisa, annèxe de Sent Jacme de Murèth, qu'èra Sent Joan Batista ; La Comba qu'ei a l'èst de Murèth, delà Garona;
• La parròquia d'Ox qu'estoc ua comuna efemèra deu canton de Murèth en 1790-1791. Lo vocable de la glèisa, annèxe de Sent Germèr de Murèth, qu'èra Sent Martin ; Ox qu'ei au sud-sud-èst de Murèth, en direccion de Sent Alari;
• Sent Amanç (vocable de la glèisa) qu'èra ua parròquia de la comunautat de Murèth venguda comuna (deu canton de Murèth) en 1790 dab lo nom de Sent Amanç e Ribonet. Ribonet qu'ei situat sus la comuna de Bèumont de Lesat ; Sent Amanç qu'ei au sud d'Estantens.
• Sent Pèr (vocable de la glèisa) de Bajourville qu'èra tanben parròquia . Sent Pèr (St-Pierre), qu'ei en riba dreta de Garòna.

Administracion

Lista deus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2008	2020	André Mandement	PS	president de la comunautat d'aglomeracion deu Muretin
1995	2008	Alain Barrès	UMP	cardiològue, deputat (1995-1997), conselhièr generau (1992-1998), ancian president de la CAM
1989	1995	Hélène Mignon	PS	dermatològa, deputada (1988-1993 e 1997-2007)
1953	1989	Jacques Douzans	divèrs dreta	conselhèr generau (1955-1979), deputat (1958-1962 e 1967-1973)
1947	1953	Henri Peyrusse	SFIO
1925	1947	Vincent Auriol	SFIO	deputat, president de la Republica (1947-1954)
	1925
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

• A la reforma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna, qu'èra deu canton de Murèth (caplòc), qu'i demorèc e qu'en vengoc lo burèu centralizaire.

Demografia

Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 24725, totala: 25565
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
3 000	3 258	3 284	3 286	3 787	3 972	4 000	4 308	4 196
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
4 125	4 130	4 050	3 852	3 956	4 056	4 145	4 142	4 064
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
3 911	3 712	3 654	3 218	3 482	3 725	4 013	4 368	5 204
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
6 693	13 039	14 778	15 844	18 134	20 735	23 622	23 572	23 297 24 000
2009	2010
23 356 24 087	23 864 24 653
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

Lòcs e monuments

• La glèisa Sent Jacme de Murèth.

Personalitats ligadas dab la comuna

• Clément Ader
• Pèire II d'Aragon
• Vincent Auriol
• Loïsa Paulin, un collègi de la vila que pòrta lo son nom.

Vejatz tanben

Murèth qu'a ua Calandreta dempuish 1990. L'ensenhament de l'occitan qu'ei tanben ancian au public dins lo licèu e los collègis de la ciutat.