Masqueta

Masquetas al Carnaval de Venècia.

La masqueta, destinada a amagar, representar o imitar una cara, assegura fòrça foncions, variablas segon los luòcs e l'epòca. Simple objècte de divertiment o associat a un rite, òbra d'art o produch normalizat, se'n trapa per totes los continents. Es segon las escasenças associada e de fèstas (Halloween, dimars gras), o d'autras foncions (chamanisme, relíquia funenària). Tanben pòt representar d'animals coma lo cat representant dins unes païses l'independéncia.

Foncion estetica

Masqueta tragica - Mosaïc roman de Pompèi

Masqueta de teatre Nò.

Masqueta o mascaron Art Novèl, Riga

La masqueta, quitament se pren pas lo ròtle màger, constituís d'esperel una òbra d'art qu'es lo resultat de recercas formalas. D'artistas coma Auguste Rodin o Jean Carriès n'escultan sens ne donar una foncion mai qu'estetica. De masquetas d'en primièr donadas a de practicas magicas o misticas inspiran tanben de peintres coma Georges Braque e Pablo Picasso al començament del sègle XX. Pasmens, la masqueta aparéis sovent coma l'element d'un costum, un accessòri destinat a cambiar l'aparéncia de son portaire. Son sens se precisa alara a la lutz d'eveniments particulars, coma lo teatre o la fèsta.

• De masquetas de teatre, coma pel teatre grèc antic e son eritièr lo teatre latin, lo teatre masquatat balinés, la commedia dell'arte, lo nò japonés…
• De masquetas sonque ludicas coma la bauta veneciana n'es un dels mai celèbres. S'amaga la cara als personatges que s'encontra, la masqueta autoriza son portaire a jogar un ròtle tot diferent de la sieuna personalitat, avantatge per exemple cercat a l'escasença dels carnavals e bals masquetats. Pòt anar d'una simpla masqueta pel uèis a de bastits mai complicadas, de cuèr, de papièr mastegat, de fusta, penchas, ornadas de plumas e de jòias.
• La masqueta de cachaire, vengut lo simbòl del cach, subretot utilizat pels cachaires mexicans (luchadores) per que amagar sa cara amb una masqueta es una tradicion.

Una masqueta se dich tanben per de representacions de caras umanas, que s'utiliza dins los ornaments d'escultura e de pintura, son los « mascarons ».

Masqueta rituala

Masqueta rituela Kwakwaka'wakw

Masqueta africana de l'etnie dels Baoleses

La masqueta se pòt utilizar pendent de ceremonias ritualas (subretot en Africa). Alà, la masqueta servís en mai per amagar la cara tanben per representar un autre èsser, diferent d'aquel que lo pòrta. Aquel èsser pòt representar que siá una fòrça naturala d'origina divina, un medicinaire o un esperit, un aujòl que torna per benir o castigar, un esperit de la mòrt o del bòsc. Veire per exemple:

• Masquetas de Còsta d'Evòri
• Masquetas gabonesas
• Masquetas del Malí

Masqueta de proteccion

• Equipament de proteccion individuala (EPI) ː
  • Masqueta de proteccion, Masqueta de proteccion FFP
  • Masqueta antigas
  • Masqueta d'oxigen
  • Masqueta quirurgicala, e autras masquetas medicalas
  • Masqueta antimoscas
  • masquetas e cagolas pel sòudatge

• 
  enceraire de cauçaduras a La Paz (Bolívia).
• 
  Masqueta d'oxigèn (per aviator), 1919, 1a guèrra mondiala.
• 
  Tecniciana iraniana de quirurgia amb masqueta quirurgicala.
• 
  Policièr nòvayorqués portant una masqueta filtranta de proteccion.
• 
  Caval amb una masqueta antimoscas.

Masque de combat

• Cagola (integrala o non), balaclava, o masqueta d'esquí
• Menpō, proteccion faciala de samouraï
• Masqueta balistica

• 
  Balaclava de 3 traucs.
• 
  Masqueta balistica del l'armada dels EUA.
• 
  Somen, varietat de mempô.

Masqueta d'espòrt

• Masqueta de sotada
• Masqueta de lucha o gimmick, subretot en lucha libre (mascara) e en catch
• Masqueta (oquei sus glaça)

• 
  Masqueta originala de l'iqueiaire Jacques Plante.
• 
  Andy Foliot, masqueta modèrna d'Oquei sus d' uèlh de cat.
• 
  Una selection de masquetas de lucha libre.
• 
  Un cabussaire equipa d'una masqueta de sotada integrala, autorisant l'installacion d'un sistèma de comunicacion.

Bibliografia

• Guy Freixe, Les Utopies du masque sur les scènes européennes du XXe siècle, éditions L' Entretemps, 2010. ISBN: 978-2-912877-66-6