Murèth
Vila d'Occitània |
Murèth
Muret | ||
---|---|---|
La glèisa de Sant Jacme de Murèth. | ||
| ||
| ||
Geografia fisica | ||
Coordenadas | 43° 27′ 40″ N, 1° 19′ 36″ E | |
Superfícia | 57,84 km² | |
Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
305 m 169 m 152 m | |
Geografia politica | ||
País | Gasconha | |
Parçan | Comenge | |
Estat | França | |
Region 76 |
Occitània , ancianament de Miègjorn-Pirenèus | |
Departament 31 |
Hauta Garona | |
Arrondiment 311 |
Arredoniment de Murèth (caplòc) | |
Canton 3123 |
Canton de Murèth (caplòc) | |
Intercom 243100690 |
CA Murethin Aglomeracion (SIREN 200068641) | |
Cònsol | André Mandement (2014-2020) | |
Geografia umana | ||
Populacion Populacion totala (2018) |
24 813 ab. 25 374 ab. | |
Densitat | 427,47 ab./km² | |
Autras informacions | ||
Gentilici | murethin, murethina | |
Còde postal | 31600 | |
Còde INSEE | 31395 |
Murèth (en francés: Muret) qu'ei ua vila gascona, situada en Comenge,[1] prèp de Tolosa e dens lo son airau urban. Que's situa dens lo departament de la Hauta Garona e hè part de la region administrativa d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.
Lo gentilici qu'ei murethin, murethina. Murèth estèc la capitala deu Comtat de Comenge, e ara qu'ei lo sèti de la Comunitat d'Aglomeracion de Murethin Aglomeracion.
La vila qu'ei coneguda pr'amor que s'i passèc la Batalha de Murèth en 1213.
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]Murèth qu'a 23864 abitants (2010). Ara, qu'ei ua banlèga de Tolosa. Qu'ei la sosprefectura de la Hauta Garona. Lo Clima de Murèth qu'ei temperat oceanic dab influéncias mediterranèas.
Toponimia
[modificar | Modificar lo còdi]Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Murèth qu'ei un lòc plan important dens l'istòria d'Occitània e Catalonha, que s'i passèc la Batalha de Murèth lo 12 de setembre de 1213.
A aquera batalha, que's moriscoc Pèire IId d'Aragon, rei de la Corona d'Aragon e comte de Barcelona, aligat au comte de Tolosa, en tot lutar contra los crotzats francés de Simon de Montfòrt. Aqueth hèit que metoc fin au dinamisme deu comtat de Tolosa en Occitània e a l'expansion per Occitània deus monarcas catalans. E que permetoc lo començament de la dominacion francesa d'aqueths territòris.
Pendent l'Ancian Regim, Murèth qu'èra de l'eleccion de Comenge, doncas de la província de Gasconha, de la generalitat d'Aush, de l'archidiocèsi de Tolosa e de la senescaucia de Tolosa. Lo vocable de la glèisa principala qu'ei Sent Jacme. I a ara autas quate glèisas: Sent Joan Batista (bastida en 1972), Sent Cassian d'Estantens, Sent Martin d'Ox e Sent Amanç; abans la revolucion, que i avè tanben Sent Germèr, Sent Marçau (o Marcèth), Sent Pèr de Bajourville (près d’Estantens). Tre 1790, Murèth qu'èra caplòc de canton e de districte (e en l'an XII, de canton e d'arrondiment). Lo decret deu 10 de setembre 1926 que suprimiscoc l'arrondiment e que l'incorporèc a l'arrondiment de Tolosa. L'arrondiment qu'estoc restablit per la lei deu 1èr de junh de 1942 [2].
Autas glèisas o parròquias d'Ancian Regim (de l'archidiocèsi e de la senescaucia de Tolosa) que son:
- La parròquia d'Estantens o de Sent Cassian (vocable de la glèisa) qu'estoc ua comuna efemèra deu canton de Murèth en 1790-1791 [3]; lo lòc qu'ei netament au sud de Murèth;
- La parròquia de La Comba: lo vocable de la glèisa, annèxe de Sent Jacme de Murèth, qu'èra Sent Joan Batista [4]; La Comba qu'ei a l'èst de Murèth, delà Garona;
- La parròquia d'Ox qu'estoc ua comuna efemèra deu canton de Murèth en 1790-1791. Lo vocable de la glèisa, annèxe de Sent Germèr de Murèth, qu'èra Sent Martin [5]; Ox qu'ei au sud-sud-èst de Murèth, en direccion de Sent Alari;
- Sent Amanç (vocable de la glèisa) qu'èra ua parròquia de la comunautat de Murèth venguda comuna (deu canton de Murèth) en 1790 dab lo nom de Sent Amanç e Ribonet. Ribonet qu'ei situat sus la comuna de Bèumont de Lesat [6]; Sent Amanç qu'ei au sud d'Estantens.
- Sent Pèr (vocable de la glèisa) de Bajourville qu'èra tanben parròquia [7]. Sent Pèr (St-Pierre), qu'ei en riba dreta de Garòna.
Administracion
[modificar | Modificar lo còdi]- A la reforma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna, qu'èra deu canton de Murèth (caplòc), qu'i demorèc e qu'en vengoc lo burèu centralizaire.
Demografia
[modificar | Modificar lo còdi]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 000 | 3 258 | 3 284 | 3 286 | 3 787 | 3 972 | 4 000 | 4 308 | 4 196
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 125 | 4 130 | 4 050 | 3 852 | 3 956 | 4 056 | 4 145 | 4 142 | 4 064
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 911 | 3 712 | 3 654 | 3 218 | 3 482 | 3 725 | 4 013 | 4 368 | 5 204
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6 693 |
13 039 |
14 778 |
15 844 |
18 134 |
20 735 |
23 622 |
23 572 |
23 297 24 000 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
23 356 24 087 |
23 864 24 653 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE |
Lòcs e monuments
[modificar | Modificar lo còdi]- La glèisa Sent Jacme de Murèth.
Personalitats ligadas dab la comuna
[modificar | Modificar lo còdi]- Clément Ader
- Pèire II d'Aragon
- Vincent Auriol
- Loïsa Paulin, un collègi de la vila que pòrta lo son nom.
Vejatz tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Murèth qu'a ua Calandreta dempuish 1990. L'ensenhament de l'occitan qu'ei tanben ancian au public dins lo licèu e los collègis de la ciutat.
Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Ça que la, lo geograf Frederic Zégierman restaca Murèth a Tolosan.
- ↑ Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne, p. 33 e 1 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html
- ↑ Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne, p. 15 e 1 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html
- ↑ Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne, p. 22 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html
- ↑ Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne, p. 34 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html
- ↑ Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne, p. 39 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html
- ↑ Dictionnaire des localités de la Haute-Garonne, p. 44 https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html https://docplayer.fr/14783413-Dictionnaire-des-localites.html