Numidia
Numidia (202 - 46 a. C.) èra un ancian reialme berebèr african ara desaperegut. S'espandissiá suls territòris actuals d'Argeria e en partida de Tunisia (Nordafrica) que mai atard venguèt una província romana e un estat vassal roman. Se trapa dins la frontièra orientala de l'Argeria d'uèi, bordada per la província romana de Mauritània (dins l'Argèria e lo Marròc modèrnes) a l'oèst, la província romana d'Africa (Tunisia actuala) a l'èst, la mar Mediterranèa al nòrd e lo desèrt del Sahara al sud. Los sieus abitants èran los numíds.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]La ''Numidia Nova'' èra pas mais qu'una pichona partida del país que los romans d'en primièr nomenèron atal, e que s'espandissiá dempuèi fins als tèrmes del territòri de Cartage e del riu Malva, correspondent de l'Argeria d'ara. Se dividissiá en una multitud de pòbles amb de caps independents, los mai comengut son los masils e los masesils. La raïtz *masi- qu'apareis dins fòrça etnonims e de noms d’ostal nimíds es ligada al mot amazigh.
Numidia èra somesa d'en primièr als cartagineses, e foguèt mai tard ocupada per Agatocles, tiran de Siracusa, que la evacuèt pauc après. Los sobirans del país avián una partida de la lor cort a l'oèst, a Siga, e per d'autra en Zama. Lo prince mai ancian, nomenat Narva, èra maridat amb una sòrra d'Annibal, e lo sèu filh Gaia (qu'èra lo paire de Masinisa) regnava pendent la Segonda Guèrra Punica.