Kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Zielonej Górze
51°56′21″N 15°30′17″E/51,939167 15,504722 nr rej. 552 z dnia 30.05.1965
| |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
 Widok od strony zachodniej | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |||||||||
Położenie na mapie Zielonej Góry  | |||||||||
| 51°56′21″N 15°30′17″E/51,939167 15,504722
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Zielonej Górze został zbudowany w latach 1746–1748 na planie krzyża[1], jeden z najstarszych kościołów Zielonej Góry. Od 1987 kościół parafialny.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Okres ewangelicki
[edytuj | edytuj kod]Po zakończeniu wojny śląskiej pruskie władze przywróciły wolność religijną protestantom i wydały zezwolenie na budowę świątyni[2]. W związku z tym zawiązano komitet budowy, na czele którego stanęli burmistrz Christoph Fredrich Benjamin Kaufmann oraz Friedrich Martin Frisch, który został pierwszym pastorem. W sierpniu 1745 roku przystąpiono do przygotowywania terenu pod budowę. We wrześniu wytyczono obiekt i położono kamień węgielny, do 20 października 1747 roku wznoszono mury, do których budowy użyto cegieł i kamieni z rozbieranych fortyfikacji miejskich[3]. Uroczyste poświęcenie świątyni miało miejsce 15 grudnia 1748 roku. Kościół pierwotnie nie miał wieży, lecz była ona już w momencie budowy przewidziana do późniejszej realizacji. Nastąpiło to w 1828 roku. W 1929 roku na wieży zamontowano wykonany w Berlinie zegar.
Okres katolicki
[edytuj | edytuj kod]Po II wojnie światowej zbór ewangelicki przejęli katolicy, 1 grudnia 1946 został poświęcony jako świątynia katolicka[4] i otrzymał wezwanie Matki Bożej Częstochowskiej, został włączony do parafii św. Jadwigi w Zielonej Górze.
5 listopada 1966 roku w kościele Matki Bożej Częstochowskiej odbyły się wspólnie dla obu ówczesnych zielonogórskich parafii – św. Jadwigi i Najświętszego Zbawiciela, obchody Milenium chrztu Polski z udziałem metropolity krakowskiego ks. arcybiskupa Karola Wojtyły i ks. bpa Juliana Groblickiego, podczas których abp Karol Wojtyła wygłosił kazanie[5]. W uroczystości uczestniczyło ponad 15 tys. zielonogórzan.
6 listopada 1966 roku przed wyjazdem do Gorzowa Wlkp. na diecezjalne uroczystości Sacrum Poloniae Millenium, poranną niedzielną msze św. odprawił abp Karol Wojtyła, późniejszy papież i święty Kościoła katolickiego Jan Paweł II[6][7].
26 sierpnia 1987 roku biskup Józef Michalik utworzył przy kościele parafię Matki Bożej Częstochowskiej.
Przed każdą Mszą Świętą poranną odbywa się ceremonia odsłony obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, wzorowana na podobnej w sanktuarium na Jasnej Górze. Zasłonięcie ma miejsce po Mszy Świętej wieczornej i odśpiewaniu apelu jasnogórskiego.
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Dawny zbór protestancki Ogród Chrystusowy (niem. Zum Garten Christi) został wzniesiony w stylu barokowym jako budowla ryglowa przez budowniczego nazwiskiem Lipoldt i cieślę Fischera.
Wśród elementów wystroju i wyposażenia na uwagę zasługują:
- ołtarz główny z 1749 roku z fundacji cechu sukienników, utrzymany w stylu regencji, dzieło nieznanych mistrzów z Wrocławia;
- kamienna rokokowa chrzcielnica z 1755 roku;
- drewniane Cancelhum (przegroda pomiędzy częścią prezbiterialną i nawową) z 1747 roku;
- organy z 1906 roku;
- drewniany w stylu barokowym prospekt organowy z 1752 roku;
- drewniana utrzymana w stylu regencji ambona z połowy XVIII wieku wsparta na słupie w kształcie pnia palmy ufundowana przez młynarza z Krępy;
- liczne barokowe i rokokowe epitafia[8].
Wnętrze jest nakryte stropem belkowym, obiegają je empory o trzech kondygnacjach, które opierają się na słupach z kostkowymi kapitelami. Na elewacji widoczna konstrukcja szachulcowa, jedynie od frontu tj. od strony wieży znajduje się elewacja murowana o trzech kondygnacjach. Wieża powyżej mansardowego dachu jest boniowana, a części niższej czworoboczna, w wyższej posiada ścięte naroża, które wieńczy taras i ośmioboczna iglica[9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Parafia Matki Bożej Częstochowskiej w Zielonej Górze
- Matka Boża Częstochowska – Patronka kościoła
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Oficjalna strona parafii pw. Matki Bożej Częstochowskie.
- ↑ Antoni Worobiec, Zielona Góra i okolice, przewodnik, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1980, s. 31
- ↑ Władysław Korcz, Województwo zielonogórskie. Przewodnik, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1971, s. 83
- ↑ Grzegorz Biszczanik, ZIELONA GÓRA: Miejscy urzędnicy walczą o kościół! [Nieznana Zielona Góra] [online], wZielonej.pl, 15 grudnia 2022 [dostęp 2023-05-05] (pol.).
- ↑ Zarys dziejów parafii pw. Najświętszego Zbawiciela – Najświętszy Zbawiciel [online], sites.google.com [dostęp 2020-11-12].
- ↑ 55 lat temu abp Karol Wojtyła odwiedził Zieloną Górę [online], niedziela.pl, 5 listopada 2021 [dostęp 2021-11-05] (pol.).
- ↑ Rafał Reczek, Millenium w Zielonej Górze w dokumentach archiwalnych. Proces badawczy, „Studia Zachodnie”, 17, 2015.
- ↑ Gustaw Antonowicz, Województwo zielonogórskie, Wyd. Krajowa Agencja Wydawnicza 1981, s. 105
- ↑ Zdzisław Janek, Zielona Góra 2001–2002, plan miasta, ISBN 83-7000-725-2
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Worobiec, Zielona Góra, praktyczny przewodnik po mieście i okolicy, Wyd. Centrum Biznesu, Zielona Góra 2001, s. 37–38, ISBN 83-912394-0-3.
- Kościoły rzymskokatolickie w Zielonej Górze
- Zabytkowe kościoły w Zielonej Górze
- Świątynie pod wezwaniem Matki Bożej Częstochowskiej
- Dawne kościoły protestanckie w Zielonej Górze
- Architektura barokowa w województwie lubuskim
- Kościoły w dekanacie Zielona Góra – Podwyższenia Krzyża Świętego
- Drewniane kościoły w województwie lubuskim