Przejdź do zawartości

Kartografia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mapa Europy wykonana przez Abrahama Orteliusa w 1595
Mapa Ameryki z XVII w.
Mapa ilustrowana

Kartografia (gr. χάρτης chartēs, „papirus, arkusz, mapa”, γράφειν graphein, „pisać”) – dziedzina nauki o mapach (w tym o atlasach, globusach, modelach plastycznych – mapach plastycznych itp.), teorii map, metodach ich sporządzania i użytkowania; jak również dziedzina działalności organizacyjnej i usługowej, związanej z opracowywaniem, reprodukcją i rozpowszechnianiem map[1].

Pod pojęciem kartografii rozumie się także dziedzinę, zajmującą się przekazywaniem informacji, które są odniesione do przestrzeni (głównie geograficznej) a zakodowanych w formie graficznej lub cyfrowej[1].

W Polsce – wraz z geodezją – stanowi jedną z dyscyplin nauk technicznych.

Kształtowała się w trzech okresach historycznych:

Działy kartografii

[edytuj | edytuj kod]

Do najczęściej wyróżnianych działów kartografii można zaliczyć[2]:

  • kartoznawstwo – wiedzę o mapach, ich właściwościach i formułach,
  • kartografię matematyczną – zajmującą się teorią odwzorowań kartograficznych powierzchni Ziemi na mapach oraz podstawami matematycznymi wykonywania pomiarów na mapach,
  • redakcję i opracowanie map,
  • reprodukcję kartograficzną,
  • topografię,
  • kartometrię – zajmującą się zasadami i metodami pomiarów na mapach,
  • historię kartografii,
  • kartologię – uważaną za nadbudowę teoretyczną kartografii praktycznej. Kartologia korzysta z ustaleń logiki, semiotyki, prakseologii, psychologii, teorii informacji.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1995, tom 3, s. 294.
  2. Wiesław Ostrowski, Jacek Pasławski: Przedmiot kartografii i jej powiązania z innymi naukami. W: Wprowadzenie do kartografii i topografii. Jacek Pasławski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Nowa Era, 2006. ISBN 83-7409-229-7.