Jon Voight

Jon Voight
	; Jon Voight (2011)
Imię i nazwisko	Jonathan Vincent Voight
Data i miejsce urodzenia	29 grudnia 1938 ; Yonkers
Zawód	aktor, reżyser, producent filmowy, scenarzysta
Współmałżonek	Lauri Peters (1962–1967; rozwód); Marcheline Bertrand (1971–1978; rozwód)
Lata aktywności	od 1963
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Jon Voight, właśc. Jonathan Vincent Voight^[1]^[2] (ur. 29 grudnia 1938^[3] w Yonkers) – amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy.

Laureat Oscara, festiwalu w Cannes, Złotego Globu, a także nagrody krytyków filmowych w Los Angeles i Nowym Jorku za rolę w filmie Powrót do domu (1978), nominowany do Oscara, laureat Złotego Globu i BAFTA za występ w filmie Nocny kowboj (1969)^[4].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Yonkers w stanie Nowy Jork^[5] w rodzinie rzymskokatolickiej jako syn Barbary (z domu Kamp; 1910–1995), z pochodzenia Niemki, i golfisty Elmera Voighta (pierwotnie Voytka; 1909–1973)^[6], który był z pochodzenia Słowakiem^[7]. W 1956 ukończył Archbishop Stepinac High School w White Plains, a w 1960 został absolwentem The Catholic University of America^[8]. Dorastał z dwoma braćmi, Barrym (ur. 1937), wulkanologiem na Pennsylvania State University, i Jamesem Wesleyem (ur. 21 marca 1940), piosenkarzem i współautorem m.in. przebojów „Wild Thing” i „Angel of the Morning”^[5]. Ich dziadek i babka ze strony ojca byli imigrantami ze Słowacji, a dziadek i babka ze strony matki byli imigrantami niemieckimi^[9].

Po ukończeniu studiów przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie rozpoczął karierę aktorską. W 1960 studiował aktorstwo w Neighborhood Playhouse, a jego mentorem był Sanford Meisner.

Kariera

Pojawił się gościnnie w serialach ABC Naked City (1963), CBS The Defenders (1963) i Gunsmoke (1966-69). W styczniu 1965 wystąpił na scenie Off-Broadwayu jako Rodolfo w sztuce Arthura Millera Widok z mostu (A View from the Bridge). W 1966 spędził sezon w California National Shakespeare Festival. W następnym roku zdobył Theatre World Award za rolę w spektaklu That Summer, That Fall i grał tytułową rolę w komedii fantasy Philipa Kaufmana Nieustraszony Frank (Fearless Frank, 1967). Za kreację hustlera Joego Bucka w dramacie Johna Schlesingera Nocny kowboj (Midnight Cowboy, 1969) u boku Dustina Hoffmana zdobył nominację do Oscara, a także otrzymał nagrodę Złotego Globu i BAFTA. Film zapewnił mu międzynarodową rozpoznawalność^[10]. W 1970 odrzucił główną rolę w filmie Love Story^[11].

W 1978 został laureatem Oscara za kreację Luke’a Martina, poruszającego się na wózku inwalidzkim weterana wojny wietnamskiej w filmie Powrót do domu (Coming Home)^[10]^[12].

W melodramacie Franco Zeffirelli'ego Mistrz (The Champ, 1979) wcielił się w postać Billy’ego Flynna, byłego mistrza bokserskiego, który zakończył karierę. Zdobył uznanie krytyków za rolę bezwzględnego rabusia bankowego Oscara 'Manny’ego' Manheima w dramacie sensacyjno-przygodowym Andrieja Konczałowskiego Uciekający pociąg (Runaway Train, 1985). Kolejną nominaację do Złotego Globu zdobył jako John Wright w dramacie Johna Singletona Rosewood w ogniu (Rosewood, 1997). Był Noem w biblijnym filmie telewizyjnym Johna Irvina Arka Noego (1999).

Grał także w filmach biograficznych: Ali (2001) jako Howard Cosell, Powstaniu (Uprising, 2001) Jona Avneta jako nazistowski oficer Jürgen Stroop i miniserialu telewizyjnym Jan Paweł II (Pope John Paul II, 2005) jako papież Jan Paweł II.

W 2013 wygrał Złoty Glob i był dwukrotnie nominowany do nagrody Emmy (w 2013 i 2015 roku) za rolę drugoplanową w serialu Ray Donovan.

Życie prywatne

Był dwukrotnie żonaty. 30 kwietnia 1962 poślubił aktorkę Lauri Peters, z którą rozwiódł się w 1967. 12 grudnia 1971 ożenił się z aktorką i modelką Marcheline Bertrand, z którą ma dwoje dzieci: syna Jamesa Havena (ur. 11 maja 1973) i córkę Angelinę Jolie (ur. 4 czerwca 1975)^[13]. Po separacji z żoną w 1976 związał się z aktorką Stacey Pickern^[13].

Filmografia

Scenarzysta

1982: Lookin' to Get Out
Aktor w Cannes (1993)
1989: Wieczność (Eternity)

Reżyser

1995: Tin Soldier

Obsada aktorska

1967: Generał Custer (Custer of the West) jako żołnierz-inwalida
1967: Fearless Frank jako Nieustraszony Frank
1967: Godzina ognia (Hour of the Gun) jako Curly Bill Brocius
1969: Nocny kowboj (Midnight Cowboy) jako Joe Buck
1970: Paragraf 22 (Catch-22) jako Milo Minderbinder
1970: Rewolucjonista (The Revolutionary) jako A
1972: Uwolnienie (Deliverance) jako Ed Gentry
1973: The All-American Boy jako Vic Bealer
1974: Conrack jako Pat Conroy
1974: Akta Odessy (The Odessa File) jako Peter Miller
1975: Koniec gry (Der Richter und sein Henker) jako Walter Tschanz
1978: Powrót do domu (Coming Home) jako Luke Martin
1979: Mistrz (The Champ) jako Billy Flynn
1982: Lookin' to Get Out jako Alex Kovac
1983: Table for Five jako J.P. Tannen
1985: Uciekający pociąg (Runaway Train) jako Oscar 'Manny' Manheim
1986: Pustynny kwiat (Desert Bloom) jako Jack Chismore
1990: Wieczność (Eternity) jako Edward/James
1991: Chernobyl: The Final Warning jako dr Robert Gale
1992: Ostatni który przeżył (The Last of His Tribe) jako profesor Albert Kroeber
1992: Zatopić „Rainbow Warrior” (The Rainbow Warrior) jako Peter Willcox
1993: Return to Lonesome Dove jako kapitan Woodrow F. Call
1995: Skazaniec (Convict Cowboy) jako Ry Weston
1995: Gorączka (Heat) jako Nate
1995: Tin Soldier jako Yarik
1996: Mission: Impossible jako Jim Phelps
1997: Poszukiwany (Most Wanted) jako Adam Woodward
1997: Chłopcy będą chłopcami (Boys Will Be Boys) jako Lt. Palladino
1997: Rosewood w ogniu (Rosewood) jako John Wright
1997: Zaklinacz deszczu (The Rainmaker) jako Leo Drummond
1997: Droga przez piekło (U Turn) jako ślepy mężczyzna
1997: Anakonda (Anaconda) jako Paul Sarone
1998: Generał (The General) jako Ned Kenny
1998: Wróg publiczny (Enemy of the State) jako Thomas Brian Reynolds
1998: Magik (The Fixer) jako Jack Killoran
1999: Najlepszy przyjaciel (A Dog of Flanders) jako Michel La Grande
1999: Luz Blues (Varsity Blues) jako Bud Kilmer
1999: Książę i surfingowiec (The Prince and the Surfer) jako prezenter
1999: Arka Noego (Noah's Ark) jako Noe
2001: Powstanie (Uprising) jako Jurgen Stroop
2001: Tomb Raider (Lara Croft: Tomb Raider) jako lord Croft
2001: Ali jako Howard Cosell
2001: Lara Croft: Tomb Raider jako lord Richard Croft
2001: Jack i Czarodziejska Fasola (Jack and the Beanstalk: The Real Story) jako Siggy
2001: Pearl Harbor jako prezydent Franklin Delano Roosevelt
2001: Zoolander jako Larry Zoolander
2002: Zdobyć puchar (Second String) jako trener Dichter
2003: Kto pod kim dołki kopie... (Holes) jako pan Sir/Marion Sirvio
2003: Jasper, Texas jako Billy Rowles
2004: The Karate Dog jako Hamilton Cage
2004: Kandydat (The Manchurian Candidate) jako senator Thomas Jordan
2004: Super Babies: Baby Geniuses 2 jako Bill Biscane/Kane
2004: Skarb narodów (National Treasure) jako Patrick Gates
2004: Pięć osób, które spotkamy w niebie (The Five People You Meet in Heaven) jako Eddie
2005: Jan Paweł II (Pope John Paul II) jako Jan Paweł II
2005: The Uninvited jako Bonilla
2005: Solo jako detektyw Bonilla
2006: Glory Road jako trener Adolph Rupp
2006: Wrześniowy świt
2007:: Transformers jako sekretarz Obrony John Keller
2007: Skarb narodów: Księga tajemnic jako Patrick Gates
2008: W cieniu chwały jako Francis Tierney Sr
2009: 24 godziny (24) jako Jonas Hodges
2012: Beyond-tajemnicze porwanie Amy Noble jako detektyw Jon Koski
2013: Dracula: The Dark Prince jako Leonardo Van Helsing
od 2013: Ray Donovan jako Mickey Donovan
2015: Woodlawn jako Paul Bryant
2015: Baby Geniuses and the Space Baby jako Moriarty
2016: Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć jako Henry Shaw Sr.
2016: JL Ranch jako John
2017: Same Kind of Different as Me jako Earl Hall
2017: Riley's Peak jako Gus
2020: Wyrok na niewinnych jako Warren E.Burger

Producent

2004: The Karate Dog

Występy gościnne

1955-1975: Gunsmoke jako Tetter Karlgren
1964-1967: Twelve O'Clock High jako kapitan Holtke
1967: Coronet Blue jako Peter Wicklow
1967-1969: N.Y.P.D.

Nagrody

Nagroda Akademii Filmowej 1978: Powrót do domu

Przypisy

↑ Jon Voight – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2016-11-27].
↑ Jon Voight. AlloCiné. [dostęp 2016-11-27]. (fr.).
↑ Jon Voight. MYmovies. [dostęp 2016-11-27]. (wł.).
↑ Jon Voight News, Pictures, and Videos. TMZ.com. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
↑ ^a ^b Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 10. ISBN 978-83-7778-331-3.
↑ William Addams Reitwiesner: Ancestry of Angelina Jolie. wargs.com. [dostęp 2024-11-23]. (ang.).
↑ Jon Voight Biography (1938-). Film Reference. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
↑ Jon Voight – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-11-27]. (rum.).
↑ Jon Voight. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
↑ ^a ^b Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 11. ISBN 978-83-7778-331-3.
↑ Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 14. ISBN 978-83-7778-331-3.
↑ Jon Voight (29 de Dezembro de 1938). Filmow. [dostęp 2016-11-27]. (port.).
↑ ^a ^b Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 8. ISBN 978-83-7778-331-3.

Linki zewnętrzne

Jon Voight w bazie IMDb (ang.)
Jon Voight w bazie Notable Names Database (ang.)
Jon Voight w bazie Filmweb

[1] Jon Voight – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2016-11-27].

[2] Jon Voight. AlloCiné. [dostęp 2016-11-27]. (fr.).

[3] Jon Voight. MYmovies. [dostęp 2016-11-27]. (wł.).

[4] Jon Voight News, Pictures, and Videos. TMZ.com. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).

[:0-5] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 10. ISBN 978-83-7778-331-3.

[6] William Addams Reitwiesner: Ancestry of Angelina Jolie. wargs.com. [dostęp 2024-11-23]. (ang.).

[7] Jon Voight Biography (1938-). Film Reference. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).

[8] Jon Voight – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-11-27]. (rum.).

[9] Jon Voight. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).

[:01-10] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 11. ISBN 978-83-7778-331-3.

[11] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 14. ISBN 978-83-7778-331-3.

[12] Jon Voight (29 de Dezembro de 1938). Filmow. [dostęp 2016-11-27]. (port.).

[:02-13] Rhona Mercer: Angelina Jolie. Portret supergwiazdy. G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, s. 8. ISBN 978-83-7778-331-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

1920–1939	Emil Jannings (1928) Warner Baxter (1929) George Arliss (1930) Lionel Barrymore (1931) Fredric March / Wallace Beery (1932) Charles Laughton (1933) Clark Gable (1934) Victor McLaglen (1935) Paul Muni (1936) Spencer Tracy (1937) Spencer Tracy (1938) Robert Donat (1939)
1940–1959	James Stewart (1940) Gary Cooper (1941) James Cagney (1942) Paul Lukas (1943) Bing Crosby (1944) Ray Milland (1945) Fredric March (1946) Ronald Colman (1947) Laurence Olivier (1948) Broderick Crawford (1949) José Ferrer (1950) Humphrey Bogart (1951) Gary Cooper (1952) William Holden (1953) Marlon Brando (1954) Ernest Borgnine (1955) Yul Brynner (1956) Alec Guinness (1957) David Niven (1958) Charlton Heston (1959)
1960–1979	Burt Lancaster (1960) Maximilian Schell (1961) Gregory Peck (1962) Sidney Poitier (1963) Rex Harrison (1964) Lee Marvin (1965) Paul Scofield (1966) Rod Steiger (1967) Cliff Robertson (1968) John Wayne (1969) George C. Scott (1970) Gene Hackman (1971) Marlon Brando (1972) Jack Lemmon (1973) Art Carney (1974) Jack Nicholson (1975) Peter Finch (1976) Richard Dreyfuss (1977) Jon Voight (1978) Dustin Hoffman (1979)
1980–1999	Robert De Niro (1980) Henry Fonda (1981) Ben Kingsley (1982) Robert Duvall (1983) F. Murray Abraham (1984) William Hurt (1985) Paul Newman (1986) Michael Douglas (1987) Dustin Hoffman (1988) Daniel Day-Lewis (1989) Jeremy Irons (1990) Anthony Hopkins (1991) Al Pacino (1992) Tom Hanks (1993) Tom Hanks (1994) Nicolas Cage (1995) Geoffrey Rush (1996) Jack Nicholson (1997) Roberto Benigni (1998) Kevin Spacey (1999)
2000–2019	Russell Crowe (2000) Denzel Washington (2001) Adrien Brody (2002) Sean Penn (2003) Jamie Foxx (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Sean Penn (2008) Jeff Bridges (2009) Colin Firth (2010) Jean Dujardin (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Matthew McConaughey (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2039	Anthony Hopkins (2020) Will Smith (2021) Brendan Fraser (2022) Cillian Murphy (2023)

1940–1959	Paul Lukas (1943) Alexander Knox (1944) Ray Milland (1945) Gregory Peck (1946) Ronald Colman (1947) Laurence Olivier (1948) Broderick Crawford (1949) José Ferrer (1950) Fredric March (1951) Gary Cooper (1952) Spencer Tracy (1953) Marlon Brando (1954) Ernest Borgnine (1955) Kirk Douglas (1956) Alec Guinness (1957) David Niven (1958) Anthony Franciosa (1959)
1960–1979	Burt Lancaster (1960) Maximilian Schell (1961) Gregory Peck (1962) Sidney Poitier (1963) Peter O’Toole (1964) Omar Sharif (1965) Paul Scofield (1966) Rod Steiger (1967) Peter O’Toole (1968) John Wayne (1969) George C. Scott (1970) Gene Hackman (1971) Marlon Brando (1972) Al Pacino (1973) Jack Nicholson (1974) Jack Nicholson (1975) Peter Finch (1976) Richard Burton (1977) Jon Voight (1978) Dustin Hoffman (1979)
1980–1999	Robert De Niro (1980) Henry Fonda (1981) Ben Kingsley (1982) Robert Duvall / Tom Courtenay (1983) F. Murray Abraham (1984) Jon Voight (1985) Bob Hoskins (1986) Michael Douglas (1987) Dustin Hoffman (1988) Tom Cruise (1989) Jeremy Irons (1990) Nick Nolte (1991) Al Pacino (1992) Tom Hanks (1993) Tom Hanks (1994) Nicolas Cage (1995) Geoffrey Rush (1996) Peter Fonda (1997) Jim Carrey (1998) Denzel Washington (1999)
2000–2019	Tom Hanks (2000) Russell Crowe (2001) Jack Nicholson (2002) Sean Penn (2003) Leonardo DiCaprio (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Mickey Rourke (2008) Jeff Bridges (2009) Colin Firth (2010) George Clooney (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Matthew McConaughey (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2039	Chadwick Boseman (2020) Will Smith (2021) Austin Butler (2022) Cillian Murphy (2023)

1970–1979	James Brolin (1970) Ed Asner (1971) James Brolin (1972) McLean Stevenson (1973) Harvey Korman (1974) Ed Asner / Tim Conway (1975) Ed Asner (1976) Nie przyznano (1977) Norman Fell (1978) Danny DeVito / Vic Tayback (1979)
1980–1999	Pat Harrington Jr. / Vic Tayback (1980) John Hillerman (1981) Lionel Stander (1982) Richard Kiley (1983) Paul LeMat (1984) Edward James Olmos (1985) Jan Niklas (1986) Rutger Hauer (1987) Barry Bostwick / John Gielgud (1988) Dean Stockwell (1989) Charles Durning (1990) Louis Gossett Jr. (1991) Maximilian Schell (1992) Beau Bridges (1993) Edward James Olmos (1994) Donald Sutherland (1995) Ian McKellen (1996) George C. Scott (1997) Don Cheadle / Gregory Peck (1998) Peter Fonda (1999)
2000–2019	Robert Downey Jr. (2000) Stanley Tucci (2001) Donald Sutherland (2002) Jeffrey Wright (2003) William Shatner (2004) Paul Newman (2005) Jeremy Irons (2006) Jeremy Piven (2007) Tom Wilkinson (2008) John Lithgow (2009) Chris Colfer (2010) Peter Dinklage (2011) Ed Harris (2012) Jon Voight (2013) Matt Bomer (2014) Christian Slater (2015) Hugh Laurie (2016) Alexander Skarsgård (2017) Ben Whishaw (2018) Stellan Skarsgård (2019)
2020–2039	John Boyega (2020) O Yeong-su (2021) Paul Walter Hauser / Tyler James Williams (2022) Matthew Macfadyen (2023)

1946–1959	Ray Milland (1946) Edward G. Robinson (1949) Michael Redgrave (1951) Marlon Brando (1952) Charles Vanel (1953) Boris Andriejew / Aleksiej Batałow / Boris Bitiukow / Nikołaj Gricenko / Pawieł Kadocznikow / Boris Kokowkin / Siergiej Kuriłow / Siergiej Łukjanow / Wadim Miedwiediew / Nikołaj Siergiejew / Spencer Tracy (1955) John Kitzmiller (1957) Paul Newman (1958) Bradford Dillman / Dean Stockwell / Orson Welles (1959)
1960–1979	Anthony Perkins (1961) Murray Melvin / Ralph Richardson/ Jason Robards / Dean Stockwell (1962) Richard Harris (1963) Antal Páger / Saro Urzì (1964) Terence Stamp (1965) Per Oscarsson (1966) Oded Kotler (1967) Jean-Louis Trintignant (1969) Marcello Mastroianni (1970) Riccardo Cucciolla (1971) Jean Yanne (1972) Giancarlo Giannini (1973) Jack Nicholson (1974) Vittorio Gassman (1975) José Luis Gómez (1976) Fernando Rey (1977) Jon Voight (1978) Jack Lemmon (1979)
1980–1999	Michel Piccoli (1980) Ugo Tognazzi (1981) Jack Lemmon (1982) Gian Maria Volonté (1983) Alfredo Landa / Francisco Rabal (1984) William Hurt (1985) Michel Blanc / Bob Hoskins (1986) Marcello Mastroianni (1987) Forest Whitaker (1988) James Spader (1989) Gérard Depardieu (1990) John Turturro (1991) Tim Robbins (1992) David Thewlis (1993) Ge You (1994) Jonathan Pryce (1995) Daniel Auteuil / Pascal Duquenne (1996) Sean Penn (1997) Peter Mullan (1998) Emmanuel Schotté (1999)
2000–2019	Tony Leung Chiu Wai (2000) Benoît Magimel (2001) Olivier Gourmet (2002) Muzaffer Özdemir / Mehmet Emin Toprak (2003) Yūya Yagira (2004) Tommy Lee Jones (2005) Jamel Debbouze / Samy Naceri / Roschdy Zem / Sami Bouajila / Bernard Blancan (2006) Konstantin Ławronienko (2007) Benicio del Toro (2008) Christoph Waltz (2009) Javier Bardem / Elio Germano (2010) Jean Dujardin (2011) Mads Mikkelsen (2012) Bruce Dern (2013) Timothy Spall (2014) Vincent Lindon (2015) Shahab Hosseini (2016) Joaquin Phoenix (2017) Marcello Fonte (2018) Antonio Banderas (2019)
2020–	Caleb Landry Jones (2021) Song Kang-ho (2022) Kōji Yakusho (2023) Jesse Plemons (2024)