Pryscylianizm
Pryscylianizm – etyczno-filozoficzno-religijny ruch chrześcijański ukształtowany pod wpływem manicheizmu i gnostycyzmu, zainicjowany przez Pryscyliana (w Hiszpanii około 375 r.). Zwolennicy tej doktryny uznawali ciało ludzkie za dzieło szatana, z którego to powodu praktykowali ascezę, negowali realność człowieczeństwa Syna Bożego. Negowali istnienie Trójcy Świętej, pojęcie to traktując jako trzy sposoby postrzegania Boga. Dopuszczali osobistą interpretację Pisma Świętego.
Pryscylian, za głoszone poglądy, został stracony w roku 385. Idee głoszone przez Pryscyliana przetrwały długo po jego śmierci. Na soborze w Toledo w 400 r. uznano nawet Pryscyliana za świętego męczennika, jednak obecni tam biskupi zostali wkrótce pozbawieni urzędu i zmuszeni do odwołania decyzji. Pryscylianizm był tematem obrad synodu w Bradze w 561 r. Jego wyznawcy zostali obłożeni anatemą.