Grudzień
Grudzień – Boże Narodzenie
Grudzień – dwunasty, ostatni miesiąc w roku wg używanego w Polsce kalendarza gregoriańskiego, ma 31 dni.
Przysłowia o grudniu
[edytuj]- Adam i Ewa[1] pokazują, jaki styczeń i luty po nich następują.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2009, ISBN 9788301158965, s. 524.
- Boże Narodzenie po wodzie, Wielkanoc po lodzie.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 524.
- Gdy zamarznie pierwszego grudnia, wyschnie też niejedna studnia.
- Źródło: Czy pogoda pod psem?, „Przekrój”, Tom 2, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1977, s. 47.
- Grudzień daje się we znaki, tym, co późno kopią ziemniaki.
- Grudzień – łudzień.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, Drukarnia Emila Skiwskiego, Warszawa 1894, s. 163.
- Grudzień najgorszy zaś, bo największych mrozów czas.
- Grudzień – studzień.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 163.
- Grudzień to miesiąc zawiły, czasem srogi, czasem miły.
- Grudzień – trudzień.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 163.
- Grudzień z grzmotami, rok z wiatrami.
- Grudzień ziemię grudzi dla zwierząt i ludzi.
- Wariant: Grzudzień ziemię grudzi, a izdebki studzi.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 163.
- Jak się grudzień zaczyna, taka będzie cała zima.
- Kiedy na świętą Barbarę[2] błoto, będzie zima jak złoto.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 524.
- Kto bez kożucha grudzień przechodzi, w Jana ciepło mu zaszkodzi.
- Miesiąc grudzień wileki zmudzeń i nie lada izb wystudzeń.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 679.
- Mroźny grudzień i wiele śniegu – żyzny roczek będzie w biegu.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 163.
- Na Boże Narodzenie przybywa dnia na kurze stąpnienie,
- a na Nowy Rok na barani skok.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 524.
- Na Boże Narodzenie weseli się wszystko stworzenie.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 524.
- Na Mikołaja[3] wody, na Gody[4] lody.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 524.
- Na świętą Łucję[5] noc się z dniem tłucze.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 524.
- Warianty: Święto Łucyi dzień króci.
- Święta Łucya[6] dnia przyrzuca.
- Źródło: Starodawne przysłowia dla ochronek, Księgarnia Jana Kontantego Żypańskiego, Poznań 1863, s. 83.
- Po suchym grudniu sucha wiosna bywa i pogoda w żniwa.
- Źródło: „Przekrój”, Tom 2, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1975, s. 249.
- Suchy grudzień – sucha wiosna i suche lato.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 163.
- Śnieg w Gody niesie urody.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 524.
- Święta Barbara[7] po lodzie, Boże Narodzenie po wodzie.
- Źródło: Przysłowia są… na wszystko, Dobrosława Świerczyńska (oprac.), op. cit., s. 524.
- W grudniu, w dniu zielonych świątek.
- Opis: np. oddam ci w grudniu… t. j. nigdy.
- Z grudniem, kto ziemi pod łąki nie gnoił,
- Już w marcu późno, i będzie się boił.
- Źródło: Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, op. cit., s. 163.
Inne
[edytuj]- A wiosny nima. Zawsze grudzień.
Nie rozpraszajmy jednak złudzeń.- Autor: Czesław Miłosz, Traktat moralny (1948)
- W grudniu po południu.
- Autor: Marian Hemar
- Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny, oprac. Monika Zaśko-Zielińska, Tomasz Piekot, wydawnictwo Europa, Wrocław 2002, s. 230, hasło grudzień.
