Federacija Rodezije i Nyasalanda
Federacija Rodezije i Njasalenda, poznata i pod imenom Centralnoafrička Federacija bila je polunezavisna država na jugu Afrike koja je postojala od 1953. do 1963. godine.
Federacija se sastojala od bivše britanske samoupravne kolonije Južne Rodezije i britanski protektorata Severne Rodezije i Njasalenda. Iako je ova tvorevina bila pod suverenstvom Britanske krune, ona nije imala status ni kolonije ni dominiona, iako je predstavnik britanskog vladara u njoj bio guverner (što je običaj za dominione).
Federacija je proglašena 1. avgusta 1953. godine, kao primer srednjeg puta između nezavisnih afričkih država kojima je vladala domorodačka većina i onih kojima je vladala belačka manjina (Južnoafrička Republika i portugalske kolonije Angola i Mozambik). Federacija se nije održala jer su domorodački crnački nacionalisti i intelektualci zahtevali predaju vlasti u ruke većine. Predstavnici belačke manjine nisu bili spremni na tako velike ustupke. Britancima je odgovarao ovaj status kvo, jer nisu u potpunosti hteli da iznevere belce u Federaciji, a nisu morali da preduzimaju vojnu intervenciju, jer po Federaciji nisu izbijale masovne pobune.
Međutim, pod pristiskom međunarodne zajednice (Organizacija ujedinjenih nacija i Organizacija afričkog jedinstva), britanski zvaničnici su pokrenuli pregovore za predaju vlasti većini, nakon čega je Federacija raspuštena 31. decembra 1963. godine. Severna Rodezija je 1964. postala Republika Zambija, Njasalend je postao Republika Malavi, dok je belačka administracija u Južnoj Rodeziji odbila da sprovede britanski diktat. Proglasili su sopstvenu državu Rodeziju, čin koji Ujedinjeno Kraljevstvo nije priznalo. Rodezija je tek 1980. postala Republika Zimbabve.
| Godina | Južna Rodezija | Severna Rodezija | Njasalend | Ukupno | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Belci | Crnci | Belci | Crnci | Belci | Crnci | Belci | Crnci | |
| 1927 | 38,200 (3.98%) | 922,000 (96.02%) | 4,000 (0.4%) | 1,000,000 (99.6%) | 1,700 (0.13%) | 1,350,000 (99.87%) | 43,900 (1.32%) | 3,272,000 (98.68%) |
| 1946 | 80,500 (4.79%) | 1,600,000 (95.21%) | 21,919 (1.32%) | 1,634,980 (97.68%) | 2,300 (0.10%) | 2,340,000 (99.90%) | 104,719 (1.84%) | 5,574,980 (98.16%) |
| 1955 | 125,000 (4.95%) | 2,400,000 (95.05%) | 65,000 (3.02%) | 2,085,000 (96.98%) | 6,300 (0.25%) | 2,550,000 (99.75%) | 196,300 (2.71%) | 7,035,000 (97.28%) |
| 1960 | 223,000 (7.30%) | 2,830,000 (92.70%) | 76,000 (3.14%) | 2,340,000 (96.85%) | 9,300 (0.33%) | 2,810,000 (99.66%) | 308,300 (3.72%) | 7,980,000 (96.28%) |
- ↑ Wills, A.J. (1967). „Three Territories”. An Introduction to the History of Central Africa (2nd izd.). Durban: Oxford University Press. str. Appendix IV. ISBN 0-620-06410-2. Pristupljeno 29. 4. 2013.
- Wills, A.J. (1967). „Three Territories”. An Introduction to the History of Central Africa (2nd izd.). Durban: Oxford University Press. str. Appendix IV. ISBN 0-620-06410-2. Pristupljeno 29. 4. 2013.