João III od Portugala
| João III od Portugala | |
|---|---|
| |
| Joãov portret (gravura) | |
| Portugalski kralj | |
| Vladavina | 1521.-1557. |
| Prethodnik | Manuel I |
| Nasljednik | Sebastião I |
| Supruga | Katarina Austrijska |
| Djeca | Maria Manuela, João Manuel |
| Dinastija | Aviz |
| Otac | Manuel I |
| Majka | Marija od Aragona i Kastilje |
| Rođenje | 6. jun 1502. Lisabon, Portugal |
| Smrt | 11. jun 1557. Lisabon, Portugal |
| Vjera | Katolik |
João III od Portugala zvan Piedoso-Pobožni (Lisabon, 6. jun 1502.-Lisabon, 11. jun 1557.) bio je Portugalski kralj od 1521. do 1557.[1]
Za njegove duge vladavine portugalska mornarica koja je dominirala Indijskim oceanom dospjela je i do obala Brazila kog je počela kolonizirati. Istovremeno na unutašnjem planu osnovana je i proradila Inkvizicija i Družba Isusova.[1]
Ubrzo nakon što je naslijedio svog oca Manuela I., João se oženio Katarinom, sestrom Svetorimskog cara i Španjolskog kralja Karla V., dok je Karlo oženio Joãovu sestru Isabelu. Ti su brakovi utrli put konačnom pravu Felipea II na portugalski tron 1580.[1]
Sporazumom iz 1529. osigurao je Portugalu pravo na Molučki arhipelag važan zbog začina (danas dio Indonezije), zauzvrat je priznao Španjolskoj pravo na Filipine.[1]
Taj proces je kulminirao Sporazumom iz Tordesillasa, kojim je Novi svijet podjeljen između Iberijskih velesila.[1]
João se od 1533. snažno angažirao u kolonizaciji Brazila, zbog tog je 1549. osnovao vlast u Bahiji. U Indiji je Portugal zauzeo Diu 1535, u Goi i počeo trgovati sa Sijamom i Makaom u Kini. Za razliku od tog napustio je neke od fortifikacija po Sjevernoj Africi jer su bile preskupe za održavanje.[1]
João je uspio zadržati kontrolu nad trgovinom začinima, ali je profit opao, a troškovi porasli, pa je i država zapala u dugove.
Iako je u mladosti bio naklonjen Erazmu Roterdamskom, kasnije je bio sklon vjerskoj ortodoksiji, zbog tog je 1536. uveo inkviziciju, a Jezuitima povjerio rad nad Univerzitetom u Coimbri i misijama po kolonijama.[1]
Kad je umro 1557. naslijedio ga je unuk Sebastião, jer mu je sin i prestolonasljednik João Manuel umro 1554. Kako je Sebastião tad imao samo 3 godine, umjesto njega vladala je njegova žena kao regent.[1]
