Vladimir Popović Španac
Za druge osobe, vidite članak Vladimir Popović (Višeznačna odrednica).| VLADO POPOVIĆ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Vlado Popović | |||||||||
| Datum rođenja | 27. januar 1914. | ||||||||
| Mesto rođenja | Gornji Brčeli, kod Bara Kraljevina Crna Gora | ||||||||
| Datum smrti | 1. april 1972. (58 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | London Ujedinjeno Kraljevstvo | ||||||||
| Supruga | Vjera Radimir | ||||||||
| Profesija | diplomata | ||||||||
| Član KPJ od | 1932. | ||||||||
| Učešće u ratovima | Španski građanski rat Narodnooslobodilačka borba | ||||||||
| Služba |  Španska republikanska armija NOV i PO Jugoslavije | ||||||||
| Čin |  General-major u rezervi | ||||||||
| Narodni heroj od | 10. jula 1952. | ||||||||
| Odlikovanja |
| ||||||||
Vladimir Vlado Popović - Španac (1914 — 1972) je bio španski borac, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik i diplomata SFRJ i narodni heroj Jugoslavije.
Rođen je 27. januara 1914. godine u selu Gornji Brčeli, kod Bara, Kraljevina Crna Gora. Potiče iz oficirske porodice. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, a gimnaziju na Cetinju. Apsolvirao je na Medicinskom fakultetu u Beogradu, 1937. godine.
Još u ranoj mladosti, uključio se u rad omladinskog radničkog pokreta. Član SKOJ-a je postao 1930, a Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) 1932. godine. Za vreme studija na Beogradskom univerzitetu je bio jedna od organizatora i rukovodilaca revolucionarnog studentskog pokreta. U periodu od 1935. do 1937. godine je bio član, a potom i sekretar Univerzitetskog komiteta KPJ. Zbog revolucionarne aktivnosti više puta je hapšen.
Učestvovao je na Svetskom kongresu studenata-komunista u Parizu, 1937. godine, kao predstavnik Beogradskog univerziteta. Posle kongresa uspeo je da se prebaci iz Francuske u Španiju i pristupi Republikanskoj armiji. Prvo se borio u bataljonu "Dimitrov" 15. internacionalne brigade, pa u 129. internacionalnoj brigadi, u kojoj je bio sekretar partijske organizacije jugoslovenskih komunista. Imao je čin kapetana Španske republikanske armije.
Posle poraza Španske republike, zajedno sa drugim interbrigadistima, bio je zatvoren u koncentracionim logorima u Francuskoj. Godine 1939. uspeo je da pobegne iz logora i ilegalno se prebaci u Jugoslaviju. U Beogradu ponovo preuzima dužnost sekretara Univerzitetskog komiteta KPJ, a ubrzo postaje i član Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Srbiju. Kasnije je bio instruktor CK KPJ u Crnoj Gori i Dalmaciji. Učestvovao je u radu Pete zemaljske konferencije KPJ, održane oktobra 1940. godine u Zagrebu.
Na sednici Politbiroa CK KPJ, 4. jula 1941. godine u Beogradu, na kojoj je doneta odluka po podizanju opštenarodnog ustanka, Vlado Popović je određen za delegata CK KPJ pri CK KP Hrvatske. Učestvovao je i na vojno-političkom savetovanju u Stolicama, septembra 1941. godine, kada je izabran za člana Vrhovnog štaba NOP odreda Jugoslavije.
Pored funkcije delegata CK KPJ, Vlado je u Komunističkoj partiji Hrvatske (KPH) obavljao razne druge odgovorne dužnosti. Od polovine jula 1941. godine bio je sekretar Operativnog rukovodstva CK KPH, a od proleća 1942. bio je sekretar Biroa CK KPH.
Sredinom 1943. godine imenovan je za političkog komesara Trećeg bosanskog korpusa NOVJ. Kada je 1944. godine Kosta Nađ, postavljen za komandanta Glavnog štaba NOV i PO Vojvodine, Vlado preuzima funkciju komandanta Trećeg korpusa i dobija čin general-majora. U ovom periodu korpus je vodio borbe za oslobođenje Bosne i stvaranje uslova za prodor jedinica NOVJ u Srbiju. Novembra 1944. godine Vlado prelazi na rad u centralnim organima nove Jugoslavije, i radi u Vrhovnom štabu NOVJ i Centralnom komitetu KPJ.
Posle oslobođenja Jugoslavije radio je u diplomatskoj službi:
- 1945. godine bio je predstavnik Demokratske Federativne Jugoslavije pri vladi Otačastvenog fronta Bugarske i predstavnik CK KPJ kod CK Bugarske radničke partije,
- od 1945. do 1948. godine ambasador FNRJ u SSSR-u,
- od 1948. do 1950. godine prvi pomoćnik ministra inostranih poslova FNRJ Edvarda Kardelja,
- od 1950. do 1954. godine ambasador FNRJ u SAD,
- od 1954. do 1955. godine predsednik Odbora za inostrane poslove Narodne skupštine FNRJ,
- od 1955. do 1958. godine prvi ambasador FNRJ u NR Kini,
- 1958. godine izabran je za člana Saveznog izvršnog veća (SIV) i predsednika Odbora za ekonomske odnose sa inostranstvom. Kasnije je bio šef ekonomskih delegacija u zemljama Latinske Amerike, generalni sekretar predsednika SFRJ Josipa Broza Tita i član Saveta federacije. Imao je čin general-majora u rezervi.
Kao diplomata učestvovao je na velikom broju međunarodnih, regionalnih i drugih skupova. Bio je član jugoslovenske delegacije na Pariskoj mirovnoj konferenciji, 1946. godine. Učestvovao je na više zasedanja Organizacije ujedinjenih nacija, u periodu od 1946. do 1955. godine; na Drugom samitu nesvrstanih zemalja u Kairu, oktobra 1964. i na nizu sastanaka diplomatskih predstavnika Jugoslavije sa predstavnicima drugih zemalja i organizacija.
Za člana Centralnog komiteta KPJ biran je na Petom, Šestom, Sedmom i Osmom kongresu, a na Devetom kongresu SKJ, održanom marta 1969. godine u Beogradu izabran je za člana Predsedništva SKJ.
Umro je 1. aprila 1972. godine u Londonu, a sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i niza drugih jugoslovenskih i inostranih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 10. jula 1952. godine.
Dom kulture u Baru nosi njegovo ime, a ispred Doma je njegova bista.
-
Vlado Popović iz vremena NOB
-
Vlado Popović i Vjačeslav Molotov u Moskvi
-
Vlado Popović i predsednik SAD Dvajt Ajzenhauer
-
Vlado Popović i Josip Broz Tito
- Narodni heroji Jugoslavije, "Mladost", Beograd 1975. godina
- Nekrolog u New York Times, 1972
