Barada Nehri
| Barada | |
|---|---|
 Şam'da Barada Nehri
| |
Barada (Arapça: بردى / ALA-LC: Baradā) Suriye'nin başkenti Şam'ın ana nehri.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]
"Barada" kelimesinini Sami dillerinde "soğuk" anlamına gelen barid kelimesinden türedi düşünülmektedir.[1] Antik yunanca adı (Yunanca: Χρυσορρόας), "altın ile akan" anlamına gelmektedir.[2]
Topografi ve kaynağı
[değiştir | kaynağı değiştir]Şam'ın doğusundaki kurak yayla bölgesi boyunca, bataklıklara ve küçük göllere boşalan vahalar, akarsular ve birkaç küçük nehir yerel sulama için su sağlar. Bunların en önemlisi Barada'dır, Anti-Lübnan Dağları'nda doğar ve çölde kaybolur. Barada, Anti-Lübnan Dağları'nda, Şam'ın yaklaşık 27 kilometre (17 mi) kuzey batısında, Ain al-Fijah'ın karst kaynağından başlar, fakat nehrin gerçek kaynağı Ez-Zabadani'nin yaklaşık 8 kilometre (5,0 mi) uzağında yer alan başka bir karst kaynağı olan Barada Gölü'dür. Barada, Şam'a gelmeden önce "Rabwe" adlı dik ve dar bir geçitten aşağı iner ve Şam'ın bulunduğu Guta (الغوطة) vahasını sulayan yedi dala ayrılır. Sonunda Guta 370 kilometrekareye ulaştı, ancak 1980'lerde kentsel büyüme ile tarımsal alan konut ve endüstri ile yer değiştirmeye başladı.[3] Nehrin son on yıllarda, esas olarak daha düşük yağış oranları ve bölgedeki nüfusun büyük artışından dolayı şiddetli kuraklıktan muzdarip olduğu görülmüştür.[4]
İncil'de yer alması
[değiştir | kaynağı değiştir]Şam'ın iki önemli nehrinden biri olarak Barada, Abana (ya da Amanah, İbranice Kutsal Kitabın "Kere ve Ketiv" varyasyonunda ve klasik "Chrysorrhoas") ismiyle Krallar Kitabı'nda (Kral James yorumunda 5:12) zikredilir. Barada, Anti-Libanus'dan doğup, dar geçitlerden geçerken, Suları, Banias nehri olan Abana'nın izini taşıyan kanallar veya nehirler ile yelpaze benzeri bir şekilde ayrılıyor.[5]
Ürdün'de Rob Roy adlı kitabında bunların tanımını veren John MacGregor, bir hidrolik mühendisliği işi olarak, Abana ve Pharpar'ın sulama için kullanıldığı kanalların sistemi ve yapımı, dünyanın en eksiksiz ve kapsamlılarından biri olarak kabul edildğini tasdik eder. Kitâb-ı Mukaddes'de Kral Hadadezer'ın Arami asıllı komutanı Naaman, Abana ve Pharpar'ın sularının İsrail topraklarındaki tüm sularından daha büyük olduğunu haykırır.[5]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Yukarı Barada vadisi, Anti-Lübnan Dağları, 1855
-
Barada nehri, 1868
-
Barada nehri, yaklaşık 1930
-
-
Barada ve Şam'ın çevresi ile açıklamalı görünümü, 2013 uzaydan görünüm
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Rihani, Ameen (2016). The Book of Khalid: A Critical Edition. Syracuse University Press. s. 455. ISBN 0815653328.
- ^ Kraeling, Emil G. H. (2008). Aram and Israel: The Aramaeans in Syria and Mesopotamia. Wipf and Stock Publishers. s. 46. ISBN 1606083945.
- ^ Collelo, Thomas, (Ed.) (1988). "Land, Water, and Climate". Syria: a country study. Federal Research Division, Library of Congress. LCCN 87600488. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2019. Note: text doesn't have permanent URL. Click "Land, Water, and Climate" at link.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ a b Chisholm 1911, s. 6.
- Genel
- Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Abana". Encyclopædia Britannica. 1 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 6.
Dış bağlantılar ve ileri okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Before Vanishing19 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., a 2005 documentary short about the decline of Barada (French titles, no narration).
Singer, Isidore, (Ed.) (1901–1906). "Abana". Abana. Yahudi Ansiklopedisi. New York: Funk & Wagnalls Company.
- De Chatel, Francesca (Ocak 2008). "A Drought in Eden". Syria Today. 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2019.
