İçeriğe atla

VI. Louis

Vikipedi, özgür ansiklopedi
VI. Louis
Franklar kralı
Hüküm süresi29 Temmuz 1108 – 1 Ağustos 1137
Taç giymesi3 Ağustos 1108
Orléans Katedrali
Önce gelenI. Philippe
Sonra gelenVII. Louis
Doğum1 Aralık 1081(1081-12-01)
Champagne-et-Fontaine, Fransa Krallığı
Ölüm1 Ağustos 1137 (55 yaşında)
Béthisy-Saint-Pierre, Fransa Krallığı
DefinSaint-Denis Bazilikası, Paris
Eş(ler)iLucienne de Rochefort
Adélaide de Maurienne
Çocuk(lar)ıPhilippe, Franklar Kralı
VII. Louis, Franklar Kralı
Henry, Reims Başpiskoposʊ
Robert, Dreux Kontʊ
Constance, Toulouse Kontesi
Filip, Paris Başpapazı
Peter, Courtenay Senyörü
HanedanCapet Hanedanı
BabasıI. Philippe
AnnesiHollandlı Bertha
DiniRoma Katoliği

VI. Louis (1 Aralık 1081 – 1 Ağustos 1137), "Şişman" (Fransızca: le Gros) veya “Savaşçı” olarak anılır. 1108 yılından ölümüne kadar Fransa kralıydı. Tarihçiler onu "roi de Saint-Denis" olarak adlandırır.

Louis, kraliyet iktidarının kurumlarını merkezileştirmeye kalıcı bir katkı yapan Capet hanedanının ilk üyesiydi.[1] Yirmi dokuz yıllık saltanatının neredeyse tamamını, Paris'in başına bela olan "hırsız baronlarla" ya da İngiltere krallarıyla savaşarak geçirdi. Bununla birlikte, Louis gücünü önemli ölçüde güçlendirmeyi başardı ve 814'te Şarlman’ın ölümünden bu yana Fransa'nın ilk güçlü krallarından biri oldu.

Louis bir savaşçı-kraldı, ancak kırklı yaşlarında ağırlığı o kadar artmıştı ki, sahada liderlik etmesi onun için giderek daha zor hale geldi (" le Gros" lakabı ). Hayatı ve kişiliğiyle ilgili ayrıntılar, sadık danışmanı Saint Denis başrahibi Suger tarafından bestelenen bir methiye olan Vita Ludovici Grossi Regis'te korunmaktadır.

Erken dönem

[değiştir | kaynağı değiştir]

Louis, I. Philip ve Hollandalı Bertha'nın oğlu olarak 1081 civarında Paris'te doğdu.

Louis'im biyografisini yazan Saint Denis'den Başrahip Suger bize şunları söylüyor: “Gençliğinde artan cesareti, gençliğin canlılığıyla ruhunu olgunlaştırdı.Bu avlanmaktan ve yaşıtlarının eskiden eğlenip silah peşinde koşmayı unuttuğu çocuksu oyunlardan sıkılmasına neden oluyordu.Gençliğinde ne kadar yiğitti."[2]

Louis, 1104'te babasının seneschal'inin (Orta Çağ'da büyük evlerdeki kahya) kızı Lucienne de Rochefort ile evlendi, ancak üç yıl sonra onu reddetti. Çocukları yoktu.

3 Ağustos 1115'te Louis, Savoy'lu II. Humbert'in ve Burgundy'li Gisela'nın kızı ve Papa II. Callixtus'un yeğeni Maurienne'li Adelaide ile evlendi. Bu evlilikten sekiz çocukları oldu. Adelaide, Fransa'nın tüm Orta Çağ kraliçeleri arasında politik olarak en aktif olanlarından biriydi. Adı, VI. Louis döneminden kalma 45 kraliyet sözleşmesinde geçiyor.[3]

Suger, 29 Temmuz 1108'de 26 yaşında babasının yerini almadan önce bile Louis'in danışmanı oldu. Louis'in üvey kardeşi onun Rheims'e ulaşmasını engelledi ve bu nedenle Sens Başpiskoposu Daimbert, 3 Ağustos'ta Orléans katedralinde onu taçlandırdı.[3]

Saltanatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Louis tahta çıktığında, Fransa Krallığı bir feodal beylikler topluluğuydu. Fransa'nın ötesinde, Fransız krallarının krallığın büyük dük ve kontları üzerinde çok az yetkisi vardı, ancak Louis yavaş yavaş bunu değiştirmeye ve Capet hanedanının gücünü öne sürmeye başladı. Bu sürecin tamamlanması iki yüzyıl alacaktı ancak süreç VI. Louis döneminde başladı.

Soyguncu baronlarla mücadeleler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Saltanatının başlarından itibaren (ve babasının hükümdarlığı sırasında) Louis, Kral'ın otoritesine direnen ve eşkıyalıkla uğraşan ve Paris çevresindeki bölgeyi güvensiz hale getiren soyguncu baronların sorunuyla karşı karşıya kaldı.

Bu baronlar; Le Puiset, Châteaufort ve Montlhéry gibi şatolarından geçiş ücreti alıyor, tüccarların ve hacıların yolunu kesiyor, köylüleri terörize ediyor, kiliseleri ve manastırları yağmalıyorlardı.

1108'de, tahta çıktıktan kısa bir süre sonra Louis, kırsal bölgeyi rahatsız eden ve Corbeil Kontu Eudes'i yakalayıp, onu La Ferté-Alais'te hapseden Crécy'li Hugh ile savaşa girdi. Louis, Eudes'i kurtarmak için o kaleyi kuşattı.[4]

Yine 1108'de[5] Aymon Vaire-Vache adlı bir senyör, Bourbon lordluğunu reşit olmayan yeğeni Archambaud'dan aldı. Louis, çocuğun haklarına iade edilmesini talep etti. Ancak Aymon çağrıyı reddetti. Louis ordusunu topladı ve Aymon'u kalesinde kuşattı ve onu teslim olmaya zorladı.

1109'un başlarında Louis, Mantes-la-Jolie'de eşkıyalık ve Kral'a karşı komplolara karışan Bertrade de Montfort'un oğlu üvey kardeşi Philip'i kuşattı. Philip'in planlarına Montfort-l'Amaury lordları da dahildi.[4]

1122'de Clermont Piskoposu Aimeri, Auvergne Kontu VI. William onu piskoposluk kasabasından sürdükten sonra Aimeri Louis'e başvurdu. William, Louis'in çağrısını reddettiğinde, Louis, Bourges'de bir ordu topladı ve Anjou Kontları, Bretonya ve Nevers gibi önde gelen vasallarından bazılarının desteğiyle Auvergne'ye yürüdü. Louis, Allier'deki Pont-du-Chateau kalesini ele geçirdi, ardından William'ın terk etmek zorunda kaldığı Clermont'a saldırdı. Aimeri restore edildi. Dört yıl sonra William yeniden isyan etti ve Louis, Montferrand'ı yaktı ve Clermont'u ikinci kez ele geçirdi, William'ı yakaladı ve suçlarına cevap vermesi için Orléans mahkemesine çıkardı.[6]

Haydutlardan bazıları zulümleriyle ün saldı. En dikkate değer olanı, kurbanlarına testislerinden asmak, gözlerini kesmek ve ayaklarını kesmek de dahil olmak üzere işkence yapmakla tanınan Coucy Lordu Thomas'tı. Nogentli Guibert, "Zindanlarında açlıktan, işkenceden, pislikten ölenlerin sayısını kimse hayal edemez."[6]

Bunlar, Louis'in tartıştığı inatçı soylulardan sadece birkaçıydı. Daha pek çok kişi vardı ve Louis, ordusunu kaleden kaleye yöneterek, topraklarına kanun ve düzeni getirerek onlara karşı sürekli hareket halindeydi. Sonuç, Kral'ın otoritesinin ve Kraliyet'in iradesini empoze etme yeteneğinin daha fazla tanınmasıydı, böylece Fransız toplumunun tüm kesimleri Kralı koruyucuları olarak görmeye başladı.

İngiltere ile olan savaşları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Louis'in karşı karşıya olduğu ikinci büyük zorluk, yetenekli yeni İngiltere Kralı I. Henry altında Anglo-Normanların artan gücüne karşı koymaktı.

İngiliz Krallığını ele geçirdikten sonra İngiltere Kralı I. Henry, kardeşi Robert Curthose'u Normandiya Dükalığı'ndan mahrum etti ve Rouen ve Paris arasındaki yola hakim, stratejik öneme sahip bir kale olan Gisors'daki kaleyi ele geçirdi. Bu hareket Capetian bölgesini tehdit etti. VI. Louis bu harekete öfkelendi ve vasalı olarak Henry'nin eylemlerinin hesabını vermesini istedi. İki kral, yürürlükte olan Mart 1109'da[4] kendi bölgelerinin sınırlarında Epte'deki Neauphle köprüsünde karşılaştı. Henry, Gisors'tan vazgeçmeyi reddetti. Louis, İngiliz Kralı'nı sorunu çözmek için teke tek dövüşe davet etti. Henry bu teklifi reddettiğinde, artık savaş kaçınılmazdı. Tam yirmi yıl sürecek bir savaş oldu.[4]

Savaşın ilk yılları, Louis için iyi geçti. 1112'nin başlarında Theobald, Louis'e karşı şikayetleri olan bir baronlar koalisyonunu bir araya getirmeyi başardı.

Louis, Theobald'ın koalisyonunu yendi. Ancak ek çaba, İngiliz hükümdarını da yenemeyeceği veya onu Gisors'u terk etmeye zorlayamayacağı anlamına geliyordu ve Mart 1113'te I. Henry'i Bretonya ve Maine'in hükümdarı olarak tanıyan bir anlaşma imzalamak zorunda kaldı. Bu barış, her kralın rakibinden kazanç elde ettiği, Fransız ve Norman Vexins'te düşmanlıkların yenilendiği Nisan 1116'ya kadar üç yıl sürdü.

1119'a gelindiğinde, birkaç başarı ve Les Andelys'in (ihanet yoluyla) ele geçirilmesiyle canlanan Louis, savaşı bitirmek için kendini son bir karşılaşmaya hazır hissetti. Ağustos 1119'da şiddetli Bremule Muharebesi'nde  Louis'in birlikleri bozguna uğradı. Breteuil'i ele geçirmek için Évreux üzerinden yapılan bir karşı saldırı da başarısız oldu ve sağlığı bozulan Louis barış talep etti.[6]

Louis, Kasım 1120'de Henry ile Gisors'ta buluşan Papa II. Calixtus'a başvurdu. Barışın şartları arasında Henry'nin varisi William Adelin'in Normandiya için Louis'e saygı duruşunda bulunması, Louis'in Henry'ye teslim etmek zorunda kaldığı acı verici Gisors dışında her iki kral tarafından ele geçirilen tüm bölgelerin dönüşü de vardı.[6]

1128 I. Henry, hayatta kalan tek meşru çocuğu, dul İmparatoriçe Matilda ile Anjou Kontu Geoffrey Plantagenet’i evlendirdi. Bu, halefi Fransa Kralı VII. Louis döneminde Fransa için tehlikeli bir ittifak olduğunu kanıtlayacaktı.

Son yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

İngiltere Kralı I. Henry 1 Aralık 1135'te ölmüştü ve Blois'li Stephen, Matilda'yı desteklemek için I. Henry'ye ettiği yemininden dönerek İngiliz tacını ele geçirmişti. Bu nedenle Stephen, birleşik Anglo-Norman gücünü Fransız krallığına karşı getirecek konumda değildi.[6]

Louis ayrıca kraliyet otoritesini baronları üzerinde kullanma konusunda büyük adımlar atmıştı ve II. Theobald bile sonunda Capetian davasına katıldı.

Nihayet, 9 Nisan 1137'de, ölmekte olan Aquitaine Dükü X. William, VI. Louis’i on beş yaşındaki kızı ve varisi Aquitaine'li Eleanor'un koruyucusu olarak atadı.[7] Louis, 25 Temmuz 1137'de Bordeaux'daki Saint-André Katedrali'nde onu kendi varisi olan müstakbel VII. Louis ile evlendirmek için hiç vakit kaybetmedi. Louis, Fransa'daki en güçlü düklüklerden birini Capetian topraklarına eklemişti.

Louis, 7 gün sonra, 1 Ağustos 1137'de dizanteriden öldü ve Paris'teki St Denis Bazilikası'na defnedildi.

Evlilikleri ve çocukları

[değiştir | kaynağı değiştir]
IV. Louis'in Saint-Denis Bazilikası'ndaki mezarı için kitabesi, günümüzde Cluny Müzesi

Evlilikleri:

  1. Lucienne de Rochefort — Evlenme tarihi 1104. Bu evlilik 23 Mayıs 1107'de "Troyes Konsili"'nda Papa II. Paschal tarafından feshedilmiştir.[8]
  2. Adélaide de Maurienne (1092–1154)[8]
  • Meşru çocuklarıː
  1. Philippe, Franklar Kralı (29 Ağustos 1116 – 13 Ekim 1131), Franklar Kralı (1129–1131), Bu kişi ayni ismi taşıyan küçük erkek kardeşi ile karıştırılmamalıdır. Bir attan düşme kazası geçirerek ölmüştür.
  2. VII. Louis (1120 – 18 Eylül 1180), Franklar kralı
  3. Henri (1121 – 13 Kasım 1175), Reims Başpiskoposu.
  4. Hugues (yak. 1122 – bebekken öldü).
  5. I. Robert, Dreux Kontu (yak. 1123 – 11 Ekim 1188),
  6. I. Peter Courtenay (Eylül 1126 – 10 Nisan 1183), evlilik Elizabeth, Courtenay Senyörü.
  7. Constance yak. 1128 – 16 Ağustos 1176), 1. evlilik IV. Eustace, Boulogne Kontu. 2. evlilikː V. Raymond Toulouse Kontu.
  8. Philippe (yak. 1132/33 -1161), Paris Başpapazı, Ağabeyi olan Philippe, Franklar Kralı ile karıştırılmamalıdır.
  • Evlilik dışı çocuğuː

Marie de Breuillet, "Renaud de Breuillet de Dourdan"'in kızından bir evlilik dışı kızı vardırː

  1. Isabelle (yak. 1105 – 1175'ten önce), evlenme (yak. 1119) I. Guillaume Chaumont'lu in 1117.[9]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Cantor, Norman F. (1993). The civilization of the Middle Ages : a completely revised and expanded edition of Medieval history, the life and death of a civilization. First edition. Norman F. Cantor. New York. ISBN 0-06-017033-6. OCLC 27431806. 
  2. ^ Suger (9 Ağustos 2012). The Deeds of Louis the Fat. Catholic University of America Press. ISBN 978-0-8132-2094-9. 
  3. ^ a b Writing the early Crusades : text, transmission and memory. Marcus Graham Bull, D. Kempf. Woodbridge, Suffolk. 2014. ISBN 978-1-78204-280-8. OCLC 876383720. 
  4. ^ a b c d Sweet, Alfred H. (1927). "Review of The Cambridge Medieval History. Volume V. The Contest of Empire and Papacy". Political Science Quarterly. 42 (3): 468-471. doi:10.2307/2143141. ISSN 0032-3195. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  5. ^ Devailly, Guy (2017). Le Berry du Xe siècle au milieu du XIIIe : Étude politique, religieuse, sociale, et économique. Reprint 2017. Berlin. ISBN 978-3-11-163106-6. OCLC 1004868328. 
  6. ^ a b c d e Bury, J. B. (John Bagnell); Gwatkin, Henry Melville; Whitney, James Pounder (1911). The Cambridge medieval history, planned by J.B. Bury; edited by H.M. Gwatkin [and] J.P. Whitney. Robarts - University of Toronto. New York Macmillan. 
  7. ^ Fawtier, Robert (1960). The Capetian kings of France : monarchy & nation, 987-1328. Lionel Butler, R. J. Adam. Londra. ISBN 0-333-08721-6. OCLC 404855. 
  8. ^ a b Bradbury, Jim (2007) The Capetians: kings of France, 987-1328, Londra: Bloomsbury Publishing, (İngilizce) say.132.
  9. ^ Fawtier, Robert (İng. çev.:Lionel Butler ve R.J. Adam) (1989) The Capetian Kings of France:Monarchy and Nation 987-1328, Londra: Macmillan Education Ltd,, 19.

Dış kaynaklar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Hallam, Elizabeth (1980) Capetian France: 987-1328, Londra: Longman Group Ltd, (İngilizce)
  • Bradbury, Jim, (2007) The Capetians: The History of a Dynasty, Londra: Bloomsbury Publishing, (İngilizce)
  • Fawtier, Robert (İng. çev.: Lionel Butler ve R.J. Adam) (1989) The Capetian Kings of France:Monarchy and Nation 987-1328, Londra: Macmillan Education Ltd, (İngilizce)
  • Viard, Jules (ed.) (1928) Les Grandes Chroniques de France 5. Ciltː Hugues Capet à Louis VI le Gros, Paris:Librairie ancienne Honoré Champion (Fransızca)[1] 11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Suger, Saint Denis Başrahibi (İng. çev. Jean Dunbabin) The Deeds of Louis the Fat [2] 14 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Önce gelen:
I. Philippe
Fransa kralı
29 Temmuz 1108 – 1 Ağustos 1137 		Sonra gelen:
VII. Louis
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=VI._Louis&oldid=34004883" sayfasından alınmıştır